Biologiya-9-sinf-imtihon-javoblari pdf



Yüklə 1,5 Mb.
səhifə21/55
tarix11.12.2023
ölçüsü1,5 Mb.
#146970
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   55
UzBMBA 9SINF BIOLOGIYA (2)

savolga javob.

Yechilis:hiXromasomalar miqdori n bilan, DNK miqdorini esa c bilan belgilanadi.
Mitoz interfazadan boshlanadi.




Sintezdan oldingi davr

G1

2n 2c34 : 34

Interfaza

Sintez davr

S

2n 43c4 : 68




Sintezdan keying davr

G2

2n 4c34 : 68


@UzBMBA
Profaza 2n 4c 34 : 68
Mitoz bosqichlaMrietafaza 2n 4c 34 : 68
Anafaza 4n 4c 68 : 68
Telofaza 2n 2c 34 : 34
Ushbu hayvon hujayrasidagi DNK miqdori mitozdan oldin ham keyin ham 34 diploid to‗plamga

@UzBMBA
ega bo‗ladi. Meyoz interfazadan boshlanadi.
Sintezdan oldingi davr G1 2n 2c34 : 34 InterfSaiznatez davr S 2n 4c34 : 68 Sintezdan keying davr G2 2n 4c34 : 68



@UzBMBA
Profaza I 2n 4c 34 : 68
Meyoz I Metafaza I 2n 4c 34 : 68

@UzBMBA
Anafaza I 2n 4c 34 : 68
Telofaza I n 2c 17 : 34
Interkinez
Profaza II n 2c 17 : 34 MeyMoeztafIaIza II n 2c 17 : 34 Anafaza II 2n 2c 34 : 34 Telefaza II n c 17 : 17
Javob:Ushbu hayvon hujayrasidagi DNK miqdori meyozdan oldin 34 diploid to‗plamga ega bo‗ladi va meyozdan keyin esa 17 gaploid to‗plamga ega bo‗ladi.


    1. BILET


  1. Eukariot hujayraning tuzilishi, plazmatik membrananing vazifasini tushuntiring

  2. Mitoz va meyoz bosqichʻ larini o xshashlik va farqli tomonlarini quyidagi Venn d zaro taqqoslab tushuntiring.




  1. @UzBMBA
    Quyidagi jadvaʻlni to ldiring va shu asosida odamning qon guruhlarini tushuntir

  1. savolga javob

Turli-tuman organizmlarning eukariot hujayralari o‗zining tuzilishi jihatdan murakkabligi va xilma- xilligi bilan ajralib turadi. Hujayralar bajaradigan vazifalariga qarab turli-tuman shaklga ega bo‗ladi yumaloq (tuxum va yog‗ hujayralari), yulduzsimon (biriktiruvchi to‗qima hujayralari), o‗simtasimon
(nerv hujayralari), amyobasimon ya‘ni, shaklini o‗zgartiruvchi (leykotsitlar va ayrim biriktiruvchi to‗qima hujayralari).Hujayralar turlicha katta-kichiklikka ega. Ko‗p hollarda ular juda kichik bo‗lib 10 — 100 mkm ga teng. Biroq juda katta hujayralar ham mavjud. Masalan, tarvuz hujayralarini oddiy ko‗z bilan kuzatish mumkin. Eng katta hujayralarga qushlarning tuxumi misol bo‗ladi. Hujayralar katta-kichikligiga qarab turli og‗irlikka ega. Masalan, tuyaqush tuxumining og‗irligi 100 g dan 1,5 kg gacha boradi. Qizil qon tanachalari (eritrotsitlar)ning og‗irligi esa 10-9g (ya‘ni, 0, 000 000 001 g) ga teng.
Turli-tuman organizmlarning eukariot hujayralari o‗zining tuzilishi jihatdan murakkabligi va xilma- xilligi bilan ajralib turadi. Ularga sodda hayvonlar (soxtaoyoqlilar, xivchinlilar, infuzoriyalar), zamburug‗lar, yuksak o‗simlik va hayvonlar kiradi. Eukariot hujayralar prokariotlarning murakkablashishi tufayli paydo bo‗lgan deb taxmin qilinadi. Har bir hujayra 3 ta tarkibiy qismdan: tashqi sitoplazmati membrana, sitoplazma va yadrodan iborat. Sitoplazma.Sitoplazmada bir qator tuzilmalar (organoid va organellalar) bo‗lib, ularning har biri o‗ziga xos xususiyatga ega va ma‘lum vazifani bajarishg ixtisoslashgan. Ko‗pchilik organoidlar barcha hujayralar tarkibida uchraydi (mitoxondriya, hujayra markazi,
Golji majmuasi, ribosoma, endoplazmatik to‗r, lizosoma), boshqalari esa faqat ma‘lum turdagi hujayralarda mavjud (miofibrilla, kiprikcha va boshqalar). Sitoplazmada turli xil moddalar ham to‗planadi. Ular kiritmalar deb ataladi. Bular sitoplazmaning (ba‘zan yadroning) doimiy bo‗lmagan tuzilishi hisoblanib, organoidlardan farqli ravishda hujayraning hayot faoliyati jarayonida goh paydo bo‗lib, goh yo‗q bo‗lib turadi. Qattiq holda uchraydigan kiritmalar granulalar, suyuq holdagisi esa vakuolalar deb ataladi. Moddalar almashinuvi natijasida hujayrada yana bir qator mahsulotlar: sekretsiya qiluv chi hujayralarda oqsil granulalari, pigmentlar yoki zaxira ozu qa moddalar — gliko gen donachalari, yog‗ tomchilari uchraydi. Hujayra membranali tuzilishga asoslangan.
Bunga ko‗ra hujayra bir xil tuzilishga ega membranalardan tashkil topgan. Bu membranalar ikki qavat lipidlar dan iborat, ularning ichki va tashqi tomonidan oqsil molekulalari har xil chuqurlikka botib kirgan. Tashqi sitoplazmatik membranabarcha hujayralarda uchraydi. U hujayra sitoplazmasini tashqi muhitdan ajratib turadi. Tirik hujayraning yuza qismi to‗xtovsiz harakatda, unda qavariq va botiqlar paydo bo‗ladi, to‗lqinsimon teb ranma harakat vujudga keladi, doimo u orqali makromolekulalar ko‗chirilib turadi.
Sitoplazmatik membrana yuksak pishiqlikka va elastiklikka ega bo‗lib, ozgi na shikastlangan vaqtlarda ham o‗zining bir butunligini oson va tez tiklay oladi.Biroq sitoplazmatik membrana bir tekis chiziqdan iborat emas: u juda ko‗p sonli mayda-mayda teshikchalar (g‗ovaklar) bilan ta‘minlangan. Ular orqali hujayra ning ichki qismiga fermentlar yordamida ionlar va kichik molekulali moddalar o‗tishi mumkin.

@UzBMBA
Shu bilan birga bunday moddalar hujay ra ichkarisiga to‗g‗ ridan-to‗g‗ri membrana orqali ham o‗ta oladi, bu passiv diffuziya emas, bal ki faol tanlab o‗tkazish jarayoni bo‗lib, energiyaning sarflanishini talab qiladi.


  1. Yüklə 1,5 Mb.

    Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   55




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə