Biologiya-9-sinf-imtihon-javoblari pdf

savolga javGoebn.etika yunoncha ―genetikos‖ so‗zidan olingan bo‗lib, ―tug‗ilish, kelib chiqish‖ degan

ma‘noni anglatadi. Genetika atamasi fanga 1906- yilda angliyalik olim V.Bеtson tomonidan kiritilgan. Genetika — organizmlarning ikki xususiyati: irsiyat va o‗zgaruvchanligini o‗rganadi. Irsiyat— tirik organizmlarning o‗ziga xos belgi va xususiyatlarini kelgusi avlodlarga qoldirish, ya‘ni nasldan-naslga berish xossasidir. Irsiyat tufayli tur doirasidagi hamma individlar o‗xshash bo‗ladi. Irsiyat hayvonlar, o‗simliklar va mikroorganizmlarga tur, zot, nav, shtammning xarakterli belgilarini avloddan avlodga saqlab berish uchun imkon beradi. O‗zgaruvchanlik –organizmlarning yangi belgilari va xususiyatlarini namoyon etish qobiliyatidir. o‗zgaruvchanlik tufayli tur doirasidagi individlar bir-biridan farq qiladi. Demak, irsiyat bilan o‗zgaruvchanlik organizmning bir-biriga qarama-qarshi, ammo o‗zaro bog‗langan xossalaridir.Genetika fanining rivojlanish tarixi.Genetika fanining rivojlanish tarixida quyidagi asosiy bosqichlarni belgilash mumkin:

1. 
   bosqich. G.Mendel va uning izdoshlari tomonidan irsiyat va irsiylanish qonunlarining kashf etilishi.
   
2. 
   bosqich. T.Morganning xromosoma nazariyasining yaratilishi va uning rivojlantirilishi.
   
3. 
   bosqich. Genetik tadqiqotlarga kimyo, fizika, kibernetika kabi fanlarning yutuqlarini tatbiq etish. Bu bosqich asosan elek tron mikroskopiya, rentgenostruktur tashxis kabi usullardan foydala nish bilan bog‗liq.
   

Genetika fanining rivojlanishiga xorijlik juda ko‗p olimlar o‗zlarining hissalarini qo‗shishgan. o‗zbekistonda ham genetika sohasida ko‗plab olimlar ilmiy tadqiqot ishlarini olib borishgan va genetika fani ning rivojiga munosib hissa qo‗shishgan. Bu olimlarimiz akademiklar J.A.Musayev, o.Jalilov, N.Nazirov, S.Mirahmedov, A.Abdukarimov, Abdullaev va boshqalar.

3. 
   
   @UzBMBA
   savol jav.oQboirakalamush tuxum hujayrasida n=18+1=19 tana hujayrasida xromasoma nabori 2n=38. Jami xromasoma soni 38912 ta bo`lsa, uni 19 ga bo`lamiz 1024 ta blastomer soni.