Biologiya-9-sinf-imtihon-javoblari pdf

@UzBMBA

@UzBMBA
zararlaydi. Bunda bemoming qo‗ltig‗i ostidagi va bo‗ynidagi limfa bezlari biroz yiriklashadi, u yo‗talganida balg‗am chiqadi, Sil tayoqchalari bemorning so‗lagi va balg‗amida ko‗p bo‗ladi. Infeksiya nafas olingan havoda, sochiq, idish, kiyim va bemor fqydalangan boshqa buyumlarda boMishi yoki u yo‗talganida havoga o‗tib, boshqalarga yuqishi mumkin. Nam, quyosh nuri tushmaydigan joylarda sil
mikroblari uzoq vaqt davomida o‗z hayotchanligini yo'qotmaydi. Allergiya kasalliklari. Organizmning
atrof-muhitdagi ayrim moddalarga ta‘sirchanligining keskin oshib ketishi allergiyaga sabab bo‗ladi Allergiyaga gul changi yoki uy changi dimog‗ga urganida, yoki har xil hidli moddalar ta‘sirida paydo bo'ladigan nafas siqish (astma), ayrim ovqatlar ta‘sirida paydo bo'ladigan eshakyemi misol bo'ladi.
Allergik kasalliklarning oldini olish uchun allergiya paydo qiluvchi moddalarning organizmga tushishiga yo‗l qo‗ymaslik, organizmni chiniqtirish lozim.

2. 
   
   @UzBMBA
   savolga ja.vAoybol III qon guruh geterozigot BO, erkak II qon guruhi geterozigota AO. Ularning turmushidan 4 a qon guruhiga ega farzandlar tug`iladi.
   

P: BO x AO
F₁ - AB (IV); BO (III); AO (II); OO (I)

18. BILET

1. 
   Sitoplazma. Hujayraning membranasiz va membranali ʼorganoidlariga ta rif ber
   
2. 
   Quyidagi jadvalda hujayra organoidlarining tuzilishiga xos muvofiq javobni juft
   

3. 
   Suʼn iy nafas oldirish jarayonini tushuntirib bering. 1-savolga javob:
   

Sitoplazma. hujayraning asosiy tarkibiy qismi bo‗lgan sitoplazma tashqi muhitdan plazmatik membrana bilan ichkaridan esa yadro qobig‗i bilan ajralib turadi. Sitoplazma hujayralarning yarim suyuq holdagi ichki muhitidir. Sitoplazmada organoidlar, kiritmalar, shuningdek, hujayra skeletini hosil qiladigan mayda-mayda naychalar va iplar joylashgan bo‗ladi. Sitoplazma asosiy moddasining tarkibida oqsillar ko‗p bo‗ladi. Asosiy moddalar almashinuvi jarayonlari sitoplazmada boradi. Sitoplazma barcha organoidlarni bir butun qilib birlashtiradi va hujayra faoliyatini ta‘minlab boradi. Sitoplazma organoidlarini umumiy va xususiy, membranali va membranasiz organoidlarga ajratish mumkin. umumiy organoidlar organizm tarkibidagi barcha hujayralarda uchraydi. ularga mitoxondriya, hujayra markazi, golji majmuasi, ribosoma, endoplazmatik to‗r, lizosoma, plastidalar misol bo‗ladi. Xususiy organoidlar ayrim hujayralardagina uchraydi. ularga misol qilib, infuzoriyalardagi kiprikchalar, evglena va spermatozoiddagi xivchinlar, epiteliy hujayralaridagi tonofibrillalar, nerv hujayralaridagi neyrofibrillalarni olish mumkin. (Membrana) li Endoplazmatitko‗r murakkab membranalar tizimidan iborat bo‗lib, barcha eukariot hujayralarning sitoplazmasini qamrab olgan. Ular, ayniqsa, moddalar almashinuvi jadal tarzda borayotgan hujayralarda rivojlangan bo‗ladi. Endoplazmatik to‗rning hajmi hujayra umumiy hajminining o‗rtacha 30 dan 50 % gacha qismini egallaydi. U ikki xil: silliq va donador bo‗ladi. Silliq endoplazmatik to‗rning asos vazifalaridan biri lipidlar va uglevodlarni sintez qilishdir. Silliq endoplazmatik to‗r ayniqsa, yog‗ bezlari (yog‗lar sintezi)da, jigar hujayralari (glikogen sintezi)da zaxira moddalar to‗plana digan hujayra (o‗simlik urug‗)larida ko‗p bo‗ladi. Donador endoplazmatik to‗rning muhim vazifasi oqsil sintezi va uni ta shish bo‗lib, buni ribosomalar bilan hamkorlikda amalga oshiradi. Ribosomalar endoplazmatik to‗rning zichlangan membrana qopchalarining ustki qismida dona-dona bo‗lib joylashgan. Donador deb atalishi