Bir millətik, iki dövlət Eyni arzu, eyni niyyət
Yüklə 6,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
Azərbaycan – Türkiyə münasibətləri II beynəlxalq elmi konfransının materialları 394
3.
Dedeyev Bilal. Yeni Çağ Devri Osmanlı Devleti'nde Yaşamış Karabağlı Alimler.// Journal of Qafqaz University, Volume 2, Number 1, 2014, s. 3-14. 4.
5.
Kastamonlu Latifi. Tezkere-i Latifi. İstanbul,1324. 6.
Karakök Tunay. Yükseköğretim Kurumu Olarak Osmanlı’da Medreseler: Bir Değerlendirme.// Bartin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt/Volume: 2, Sayı/Issue: 2, Kış/Winter, 2013, s. 208-234. 7.
Qasımov Xeyirbəy. Orta əsrlərdə Azərbaycan mədəniyyəti. Bakı, 2008. 8.
Rehber jurnalı. No-3, 27 şevval /1 Aralık 1324/1906, Bakı. 9.
Смирнов В. Д. Очерк истории турецкой литературы.// Всеобщая история литературы. под редакцией В. Ф. Корша и А. И. Кирпичникова,т.IV,СПБ, 1892. 10.
Süreyya Mehmed. Sicill-i Osmani. C. I, II, III, IV, V, İstanbul, 1996. 11.
Abdülkadir Özcan. İstanbul, 1989. 12.
Taşkın Ünal. Klasik Dönem Osmanlı Eğitim Kurumları.// Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,Volume 1/3 Spring 2008, s. 343-366. 13.
Jahn Karl. Tebriz Doğu ile Batı Arasında Bir Ortaçağ Kültür Merkezi, çeviren: İsmail Aka.// Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafiya Fak. Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 13, Sayı: 24, 1979-1980, Ankara, s. 59-79.
Azərbaycan – Türkiyə münasibətləri II beynəlxalq elmi konfransının materialları 395
AZƏRBAYCAN RƏNGKARLIĞINDA İSTANBUL OBRAZININ FORMALAŞMASININ KULTUROLOJİ ASPEKTLƏRİ CULTUROLOGICAL ASPECTS OF FORMATION OF THE IMAGE OF ISTANBUL IN THE AZERBAIJAN PAINTING ART Dr. Sevil Kərimova Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti Xülasə
Postmodernizm mədəniyyətinin səciyyəvi xüsusiyyətlərindən olan interpretasiya amili son onillikdə humanitar elm sahələrində şəhər mədəniyyətinə, onun tanılan elementlərinə, həmçinin konkret şəhərlərin dünya bədii mədəni irsində əks olunma probleminin həllində imaloji yanaşma aspektini zərürətə çevirmişdir. Azərbaycan rəngkarlığında İstanbul tematikası Orta əsrlərdən başlayaraq inkişaf edir, sonralar isə milli təsviri incəsənətdə realistik tərzin formalaşması ilə əlaqədar olaraq, Avropa və Rus meyllərini hiss etdirir. XIX əsrdə monumental rəngkarlıq əsərlərində İstanbul mövzusu və müvafiq ikonoqrafiya romantizm ruhlu “oriyentalizm” üslubunun təsirlərini əks edirdi. Burada İstanbulun memarlıq abidələri, məişət səhnələri, mənzələri kulturoloji baxımdan iki amili açıqlanırdı: mədəni-coğrafi (uzaq şəhər, sivilizasiların qovuşduğu məkan) və mədəni-xronoloji (qədim tarixi məkan, keçmiş idiliya). XX-XXI əsrlərdə İstanbul mövzusuna dair siyasi, ideoloji şəraitdən asılı olaraq yeni təsviri yanaşmalar formalaşır. Açar sözlər: Azərbaycan rəngkarlığı, İstanbul ikonoqrafiyası, oriyentalizm Abstract The interpretative factor of Posmodernism's culture has made it an essential aspect of the decade-long aspect of humanistic science in addressing the urban culture, its recognized elements, and the problem of reflecting the concrete cities in the world's artistic cultural heritage. The Istanbul theme in the painting of Azerbaijan is evolving from the Middle Ages and then experiences the tendency of European and Russian in connection with the formation of a realistic style of national visual arts. In the 19th century, the theme of the monumental paintings and the relevant iconography reflected the influence of romantic spirit of "orientalism". Depending on the political and ideological conditions of the theme of Istanbul in the XX-XXI centuries new image approaches are formed. Key words: Azerbaijan painting, the Istanbul theme in the painting, orientalism Postmodernizm mədəniyyətinin səciyyəvi xüsusiyyətlərindən olan interpretasiya amili son onillikdə humanitar elm sahələrində şəhər mədəniyyətinə, onun tanılan elementlərinə, həmçinin konkret şəhərlərin dünya bədii mədəni irsində əksolunma probleminin həllində imaloji yanaşma aspektini zərürətə çevirmişdir. Qeyd olunan elmi araşdırma aspektində konkret şəhər maddi artefakrların və mənəvi irsin eksplikasiyası kimi çıxış edir və mürəkkəb semantikaya malik olan kompleks şəklində təqdim olunur. Azərbaycan mədəniyyətşünaslığında şəhərin sosial-mədəni simasının, simvolikasının, və ümumiyyətlə, obrazının formalaşması tədqiqat obyekti kimi son onilliklərdə intensiv inkişaf etməyə başlamışdır. Burada, ilk olaraq müəyyən şəhərlərə dair bədii mətnlərin spesifikası təhlil edilir və əsasən, onların ədəbi interpretasiyaları incələnir. Dünya təcrübəsində imaloji aspektin məqsədi və vəzifələri XIX əsrin sonlarından başlayaraq fərqli elm sahələrində müəyyən edilir və bu proses hələ də davam etməkdədir. R.Bart, K.Levi-Stross, G.Zimmel, D.Klark, K.Linç kimi alimlərin tədqiqatlarında şəhərin mədəni mətninin formalaşma formaları və mərhələləri təhlil edilmişdir *3;43+. Şəhərin obrazı, interpretasiyası, ilk növbədə, ümumurbanistik xüsusiyyət daşıyır, lakin onun elmi tədqiqatı mədəniyyətşünaslığın dərin köklü dilemmaları ilə əlaqəlidir. Burada “Şərq və Qərb”, “ənənəvi və müasir”, “maddi və qeyri-maddi” mədəniyyətlər, “mədəniyyət və sivilizasiya” kimi anlayışlar nöqtəyi nəzərindən yanaşma fərqli nəticələr əldə etməyə imkan verir. Təsviri incəsənətdə şəhərin bədii mətninin formalaşmasında ilk mərhələ onun “memarlıq məkanın fiziki obrazı ilə bağlıdırsa, sonrakı mərhələlərdə mətnin oxunması toposun simvolikasına, semantik qatlara müraciət vasitəsi ilə mürəkkəbləşir” və tədqiqatçıdan daha geniş elmi baza tələb edir [8; 154]. XX əsrin ikinci yarısından şəhər bədii mətni “xüsusi müəllif modeli qismində mövcud olan obrazlar və obraz, motiv və süjetlər kompleksi təşkil edən spesifik mədəni fenomen” kimi tərif edilir [8; 131]. Lakin bu halda geourbanistikaya yönəldirilmiş tədqiqatların çox hissəsi fənlərarası ümumnəzəri xüsusiyyət daşımır və konkret şəhərlərin obrazlarının formalaşma meyllərinin müəyyənləşdirilməsinə yönəlmişdir. Məhz bu
Yüklə 6,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|