Биринчи боб

Qator-qator terak, qator-qator tol? 
Tol? Terak? Qayerda?— O‘yga tolasan...
Men seni qiynamayman:— Eslagin bir bor —
Ko‘rmagansan, ammo eslab qolasan,
Terak qator-qator. Tol qator-qator...(116-bet)
Quyidagi misolda “ Bir qadam...” so‘zining takrorlanishi shoirga yangidan 
yangi ma’nolarni kashf qilishiga, shu so‘zga yangi vazifa yuklashiga imkoniyat 
yaratganligi seziladi: 
Endi ketaman.
Yomg‘irli ko‘chalarda
Mashinalar sachratib o‘tar
Chiroqlar suratini.
Bir qadam...
Xayrlashuv oldidan ko‘zlarni yashir.
Lablarni tishla — Titramasin ular.
Bir qadam...
(178-bet)
 
Yuqorida bir qadam so‘zlari ikki marotaba takrorlangan. Birinchi marta u 
tabiat bilan bog‘liq holatlarni aks ettirsa, keyingi qo‘llanishda ikki sevishganning 
xayrlashuv holati bilan bog‘liq lahzalar o‘z poetik ifodasiga ega bo‘lgan: 
Ko‘zimizdagi yoshlarni nima qilamiz,
O‘tgan umrni?..
Bir qadam... 
(178-bet) 

---

49 
Tadqiqotchining shoir asarlari tahlili jarayonida Usmon Azimning til 
mahorati va uslubiga ham alohida e’tibor qaratishi, asar tiliga xos lingvopoetik
hodisalarni, leksik xususiyatlarni hozirgi o‘zbek adabiy til me’yorlari bilan 
chog‘ishtirishi ularni atroflicha izohlashiga imkoniyat yaratadi.Shunisi xarakterliki, 
Usmon Azim she’riyatidagi bosh qahramon aslida yakka shaxsning emas, balki 
shu millatga xos bo‘lgan, orzu-umidlari, tashvishu quvonchlari bir-biriga 
hamohang bo‘lgan kishilarning umumlashma obrazi sifatida namoyon bo‘ladi. 
Quyidagi misolda boshqalar, ya’ni bekatdagi notanish juvon uchun qayg‘urgan 
erkakning iztirob chekishi va bu vaziyat tasviri takror vositasida o‘z badiiy 
qiyofasiga ega bo‘lgan.Bu tasvir “Oltmishinchi avtobus to‘xtab o‘tadi” gapining 
takrorlanishi bilan yanada kuchaytirilgan: 
Yomg‘ir.
Bekat.
Erkakning egnida yomg‘irpo‘sh.
Ayolning ko‘ylagi badaniga yopishgan.
(