430
etməsəm, özümü tanı xoşbəxt hiss edə bilmərəm.
Düşünürəm ki, bundan ötrü bir cüt yaxşı poninin
qoşulduğu yastı fayton işə əla
yarayardı. Ancaq mən daha yaza bilmirəm - artıq yarını
saat qabaq uşaqlarla məşğul olmağım lazun idi.
Səmimi qəlbdən sənə sadiq
M.Qardiner”
Məktubun məzmunu Elizabetin qəlbində bütöv bir
fərəhli və əzablı yaşantılar fırtınası doğurdu - hətta onların
hansının üstün olduğunu müəyyənləşdirmək çətin idi.
Darsinin onun bacısının nikahının hazırlanmasında
rolunun aydın olmamasından doğan, onun hətta üzərində
düşünməyə cəsarət etmədiyi əvvəlki qarmaqanşıq və
qeyrimüəyyən təxminlər ən dolğun şəkildə təsdiqləndi!
Bu təxminlər qeyri-adi alicənablığın təzahürü idi və eyni
zamanda onun üzərinə ciddi öhdəliklər qoyurdu. O,
Londona onlan axtarmağa bilərəkdən hər cür
xoşagəlməzliklərə və bu cür axtarışla bağlı alçalmalara
hazır olaraq getmişdi! Özünü ikrah etdiyi və nifrət
duyduğu qadının qarşısında minnətçi roluna qədər
endirmişdi! Həmişə uzaq gəzdiyi, hətta adının
çəkilməsinin belə onu özündən çıxardığı adamı görməyə
(özü də bir neçə dəfə), onu dilə tutmağa, nəhayət, pulla ələ
almağa məcbur olmuşdu! Və bütün bunlar
onun hörmət etmədiyi, qiymətləndirmədiyi qızcığaza görə
edilmişdi? Ürəyi Elizabetə pıçıldayırdı ki, Darsi onun
xətrinə belə hərəkət edib. Ancaq o özünün bütün
təkəbbürü ilə yanaşı, bir dəfə rədd cavabı verdiyi Darsinin
downloaded from KitabYurdu.org
431
ona bağlılığına, hətta Darsi təkcə Uikhemlə qohum olmaq
zərurəti barədə düşüncənin onda yaratdığı təbii nifrəti dəf
etməyə müyəssər olsaydı da, ümid edə bilməyəcəyini
düşünəndə, bu cür ehtimallar dərhal ona əsassız
görünürdü. Uikhemin bacanağı! Hər cür qürur hissi bu
sayaq qohumluğa qarşı üsyan etməliydi. Əlbəttə ki, o, çox
şey edib. Bu qədərini hətta təsəvvür etmək belə onun üçün
utandıncı idi. Ancaq o, axı bu işə qarışmasına inanılması
rahatca mümkün olan izahat təklif edib. Onun günah
duyğusu hiss etməsi xeyli dərəcədə məntiqli görünürdü.
O, səxavətli və bu keyfiyyətini göstərmək imkamndaydı.
O, Darsinin ona əvvəlki meylini onun başlıca səbəbi
hesab edə bilməsə də, bu duyğunun qalıqları hər halda,
qızın qəlb sakitliyinin bu qədər asılı olduğu məsələdə səy
göstərməsinə yardımçı olmuşdu. Heç vaxt ödəməyin
mümkün olmayacağı bu insana onların nə qədər borclu
olduğunu dərk etmək necə də ağrılı idi. Lidiyanm
özünün, adının və namusunun xilası - hamısı onun əl işi
idi. İndi Elizabet bu insan barədə pis düşüncələrinə, ona
müraciətlə ifadə etdiyi hər bir cəsarətli cümləyə görə çox
acı-acı peşmançılıq çəkirdi. O özünü alçalmış hiss edirdi.
Ancaq ona görə qürur duyurdu, fəxr edirdi ki, Darsi
alicənablığın və nəcibliyin təzahüründə özünü üstələyib.
Elizabet missis Qardinerin məktubda onun barəsində
yazdığı qənaətləri təkrar- təkrar oxuyurdu. Çətin ki, o,
kamil idi, amma Elizabet üçün gerçəkdən də əziz idi. O,
hətta Qardinerlərin onun mister Darsi ilə etimad və
qarşılıqlı istəklə bağlı olduqlarına əminlikləri barədə
downloaded from KitabYurdu.org
432
düşünərkən təəssüf qarışığı olan müəyyən fərəh hissi
keçirdi.
Addım səsləri onu fikirdən ayrılmağa və oturacaqdan
qalxmağa vadar etdi. Qonşu xiyabanın dərinliyinə
varmamış Uikhem ona çatdı.
— Bacım, qorxuram ki, mən sizin tək-tənha
gəzintinizi bivaxt kəsdim, — o, yaxınlaşa-yaxınlaşa dedi.
— Siz gerçəkdən də onu yarımçıq kəsdiniz, —
Elizabet gülə- gülə cavab verdi. — Amma budan heç də o
çıxmır ki, bu, bivaxt
baş verdi.
— Əgər elə olsaydı, bu məni çox məyus edərdi. Biz
axı həmişə mehriban dostlar idik, indi isə daha yaxşı
olmuşuq, elə deyilmi?
—
Bəli, əlbəttə. Daha kimsə gəzməyə çıxıbmı?
— Bilmirəm, Lidiya anası ilə Meritona getdi. Beləcə,
bacı, dayı və xalanın sözlərindən belə anladım ki, siz hər
halda Pemberlini ziyarət etmisiniz.
Qız təsdiqləyiri cavab verdi.
— Mən, demək olar, sizə qibtə edirəm. Yəqin ki, bu,
yenə də mənim üçün çox ağır olardı, əks təqdirdə mən
Nyukasla gedərkən ora gedə bilərdim. Siz, yəqin ki, qoca
evdar xanımı gördünüz? Yazıq Reynolds, o məni çox
sevirdi! Əlbəttə, o mənim haqqımda sizə heç nə demədi.
—
Ah, yox, bəzi şeylər deyildi.
—
Məhz nə deyildi ki?
— Deyildi ki, siz orduya daxil olmusunuz və deyəsən,
orada özünüzü o qədər də yaxşı göstərməmisiniz. Uzaq
downloaded from KitabYurdu.org
433
məsafədən, bilirsiniz, çox şey təhrif oluna bilir.
— Doğrudan da, — o, dodağını gəmirərək dilləndi.
Elizabet ümid edirdi ki, o, Uikhemi susmağa vadar
etməyə
müyəssər oldu. Fəqət tezliklə o yenidən danışdı:
— Bu yaxınlarda Darsini Londonda görəndə
heyrətləndim. Biz onunla bir neçə dəfə görüşdük.
Maraqlıdır, o, orada nə işlə məşğuldur?
— Bəlkə o, miss de Börlə toya hazırlaşır? — Elizabet
soruşdu. — İlin belə bir vaxtında onu şəhərə yalnız nəsə
sıradan olmayan şey gətirə bilər.
— Şübhəsiz. Lemtonda olduğunuz vaxt onu görmək
sizə nəsib oldumu? Qardinerlərin sözlərindən mənə elə
göründü ki, siz görüşmüsünüz.
— Bəli. O bizi öz bacısı ilə də tanış etdi.
— O sizin xoşunuza gəldi?
— Əlbəttə, hətta çox.
— Əslində mən də eşitmişəm ki, iki ildə o, xeyli
yaxşılaşıb. Mən onu axırıncı dəfə gördüyüm zaman böyük
ümidlər vəd etmirdi. Şadam ki, o, ürəyinizə yatıb. Ümid
etmək istərdim ki, indən belə də onun hər işi yaxşı olacaq.
— Mən buna tam əminəm. Axı onun üçün ən təhlükəli
illər arxada qalıb, elə deyilmi?
—
Siz Kimton kəndindən keçdiniz?
—
Belə bir ad yadıma gəlmir.
— Mən o kənd barədə ona görə soruşdum ki, mənim
ümid bəslədiyim kilsə məhz orada idi. Ecazkar məkandır!
Əla keşiş evi var! Bu saat o mənə çox yarayardı.
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |