99
Cavab: Bəzən soruşurlar ki, əgər Allah-təala yer üzündə ədaləti
tarixin sonunda bərpa etmək istəyindədirsə, nə üçün ümumdünya
ədalət hökumətinə rəhbərlik edəcək şəxsi xeyli müddət əvvəl yaratsın?
Nə üçün həmin şəxs ehtiyac duyulan zamanda xəlq olunmamalıdır?
Uyğun iradları cavablandıraq:
1. Әqli və nəqli dəlillərdən aydınlaşır ki, dövr heç vaxt ilahi
höccətsiz, imamsız olmur. Burada həm şəri, həm də yaranış amilləri
rol oynayır. Bu məsələni qarşıdakı söhbətlərimizdə isbat edəcəyik.
2. Artıq alimlər tərəfindən qəbul olunmuşdur ki, varlıq tədrici
hərəkət üzərində qurulmuşdur. İstisnasız olaraq hər şey tədrici
hərəkətdədir. Bu tədricilik Allahın qüdrətinə zidd deyil. Çünki Allah-
təala göyləri və yeri bir anda yox, altı gün müddətində xəlq etmişdir.
Məgər Allah varlıq aləmini bir anda yarada bilməzdimi? Әlbəttə
ki, yarada bilərdi! Nə üçün insanın nütfəsi ana bətnində 9 ay qalmalı,
təbii bir yol keçib insan formasına düşməlidir? Məgər Allah insanı bir
anda xəlq edə bilməzdimi? Әlbəttə ki, O, buna qadirdir! Ümumdünya
ədalət hökumətinə münasibətdə də eyni halla rastlaşırıq. Allah tarixin
sonunda baş verəcək işləri öncədən hazırlayır.
3. İntizar fəlsəfəsini nəzərdən qaçırmaq olmaz. Dünyaya gəldiyi
halda qeybə çəkilən kəslə hələ ki dünyaya gəlməmiş kəsin intizarı
arasında böyük fərq var. Qeybdə olan şəxsin intizarı daha böyük təsirə
malikdir.
Sual: 141. Әgər həzrət Mehdinin (ə) dünyaya gəlişi gizli şəkildə
baş vermişsə, mütəvatir (yetərli sayda) hədislər və icmanın rəyi xas
götürülə bilərmi?
Cavab: Mütəvatir dedikdə öncədən yalan danışmağa razılığa
gəlməsi mümkün olmayan bir çoxlarının eyni bir xəbəri nəql etməsi
başa düşülür. Həzrət Mehdinin (ə) dünyaya gizli şəkildə gəlişi bu
mövzuda mütəvatir hədislərin mövcudluğuna zidd deyil. Çunki bu
mövzuda imam Әsgəridən (ə) və başqalarından xeyli rəvayət nəql
olunmuşdur.
Eləcə də, həzrət Mehdi (ə) ilə görüşənlərin sayı az deyil.
Bəzi şiələrin ixtilafı da bu hədislərin mütəvatir olmasına zidd
deyil. Çünki bu mövludun hansı şəkildə baş verməsi ilə bağlı ixtilaflar
təbiidir. Şeyx Müfid bildirir ki, həzrət Mehdinin (ə) mövluduna
müxalif olanlar alimlərin və səhabələrin izahatı, eləcə də, həzrətin
möcüzələri vasitəsi ilə haqqı qəbul etdilər.
1
1
“Әl-füsulul-muxtarə”.