Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliği

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşidin İncelenmesi

FYD

MADDE 13 –  (1) FYD UPOV ve/veya CPVO test kılavuzları esas alınarak FYD kuruluşu tarafından yürütülür.

(2) UPOV ve CPVO test kılavuzları olmayan türlerde teknik komite tarafından FYD test kılavuzları hazırlanır. Bu türlerde FYD bu kılavuzlara göre yürütülür.

(3) TTSM, FYD yapılacak olan çeşit adayları için FYD kurar veya başvuruya ait teknik soru anketini FYD kurulması amacıyla diğer FYD kuruluşuna gönderir.

(4) Mısır ve ayçiçeği türlerinde kayıt altına alınması için başvurusu yapılan hibrit çeşit ve ebeveyn hatlarına ait deneme materyalleri aynı zamanda teslim edilir.

(5) FYD süresince aday çeşidin farklılık yeknesaklık ve durulmuşluk kriterlerinde sorun yaşanması durumunda FYD kuruluşu tarafından başvuru sahibi bilgilendirilir. Deneme alanları talepleri halinde, başvuru sahibi veya çeşidin ıslahçısına gösterilir ve yıllık ücreti ödenmek suretiyle FYD yeniden kurulur. Bu çeşitler için ilk yetiştirme sezonu gözlem raporu ile üretim izni alınmış ise bu izin TTSM tarafından iptal edilir.

TDÖ

MADDE 14 –  (1) TDÖ teknik talimatları Teknik Komite tarafından hazırlanır ve TTSM tarafından bültende ilan edilir. TDÖ kuruluşu TDÖ leri bu teknik talimatlarına göre yürütür.

(2) Çeşit sahibi, aday çeşit ile denemelerde standart veya kontrol olarak kullanılacak çeşitlere ait tohumlukları temin etmekle yükümlüdür.

(3) Bitki türlerinde çeşidin hastalık ve zararlılara dayanıklılığı ile teknolojik özelliklerinin tespiti, ilgili araştırma kuruluşları, üniversiteler ve diğer kuruluşlar tarafından; TTSM ile bu kuruluşların arasında yapılacak protokollerde belirlenecek esaslara göre yapılır ve değerlendirilir. Ülkemizde bu testlerin yapılamaması durumunda, bu testler yurt dışındaki yetkili kuruluşlara yaptırılabilir.

(4) FYD raporu sunulmuş olan çeşit adaylarının TDÖ denemelerinde yeknesak görülmemesi veya çeşit özellik belgesi ile denemelerde çeşit adayının gösterdiği karakterler arasında belirgin bir tutarsızlık olması durumunda TDÖ kuruluşu tarafından başvuru sahibine bilgi verilir. Deneme alanları talepleri halinde, başvuru sahibi veya çeşidin ıslahçısına gösterilir ve yıllık ücreti ödenmek suretiyle TDÖ denemeleri yeniden kurulur. Görülen tutarsızlığın devam etmesi halinde çeşit FYD ye alınır.

Raporlama

MADDE 15 – (1) İnceleme sonucunda FYD raporu ve Çeşit Özellik Belgesi, FYD kuruluşu, TDÖ raporu da TDÖ kuruluşu tarafından hazırlanarak TTSM ye gönderilir.

(2) FYD testleri neticesinde aday çeşidin FYD şartlarını yerine getirmemesi durumunda hazırlanan olumsuz rapor FYD kuruluşu tarafından TTSM ye gönderilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Kayıt Komitesi

Toplantı tarihleri ve davet

MADDE 16 –  (1) Bitki gruplarına göre oluşturulan kayıt komiteleri, üretim izni başvurularını ve TDÖ ile kayıt edilen türlerde FYD raporu olumlu olan çeşit adaylarının kayıt işlemlerini görüşmek amacıyla yılda en az iki defa TTSM tarafından toplantıya davet edilir.

(2) Toplantı ve son başvuru tarihleri bir önceki yılın aralık ayında TTSM tarafından belirlenir ve bültende ilan edilir.

(3) Üretim izni toplantılarında üretim izni başvuru belgeleri, TDÖ ile kayıt altına alınan türlerin toplantılarında TDÖ raporu TTSM tarafından internet sitesinde yayınlanır.

Kayıt komitesi üyeleri

MADDE 17 –(1) Kayıt komitesi; TTSM, FYD kuruluşu, Ziraat Fakültesi, ilgili altbirlik ve Bitki Islahçıları Alt Birliğinden birer temsilciden oluşur. TDÖ ile kayıt altına alınan türlerde TDÖ kuruluşu, Ziraat Odası ve ürün ile ilgili sanayi veya ticaret sektöründen birer temsilci de komiteye asil üye olarak davet edilir. Yıl içinde kuruluşları temsilen görev alacak olan komite üyeleri bir önceki yılın son ayında TTSM ye bildirilir.

(2) FYD ve TDÖ kuruluşu sıfatlarının aynı kuruluş uhdesinde birleştiği hallerde bu kuruluşlar tek üyeyle temsil edilir. TTSM aynı zamanda FYD ve/veya TDÖ kuruluşu ise tek üyeyle temsil edilir.

Kayıt komitesinin çalışma esasları

MADDE 18 – (1) Kayıt Komitesi TDÖ ile kayıt altına alınan türlerde ise en az beş, diğer hallerde ise en az dört üyenin katılımı ile toplanır. Komite toplantısına katılan asil üyelerden bir başkan seçilir ve kayıt komitesi sekretaryası TTSM tarafından yürütülür.

(2) Toplantıda Sadece asil üyeler oy kullanabilir. Danışman olarak davet edilenler görüşmelere katılabilir ancak oy kullanamazlar. Kayıt Komitesinde kararlar katılanların oy çokluğu ile alınır.

(3) Toplantının her oturumu için bir rapor düzenlenerek alınan kararlar, nedenleri ile birlikte bu raporda belirtilir ve imza altına alınır. Komitede red ve çekimser oy kullanan üyeler gerekçelerini raporda belirtir.

(4) TDÖ ile kayıt altına alınan türlerde FYD si olumlu olan çeşitlerden, ekonomik değeri olan bir veya birkaç karakter itibariyle TDÖ deki standart çeşitler ortalamasına eşdeğer veya üstünlük gösterdiği belirlenen çeşidi bütün yönleriyle birlikte değerlendirir. Değerlendirmede; verim, erkencilik, hastalık ve zararlılara, depo ve nakliyeye dayanıklılık, fabrikasyona ve mekanizasyona elverişlilik, iç ve dış pazarlarda aranan kalite standartlarına uygunluk gibi her bitki türüne ait teknik talimatlarda ayrıntıları verilen hususlar ekonomik değer olarak kabul edilir. Değerlendirme sonucunda uygun görülen çeşit adayları tescil komitesi tarafından tescil edilir.

(5) Üretim izni toplantılarında aday çeşidin ticarete arz edilmesinin oluşturacağı etkiler ve başvuru sahibi tarafından beyan edilen, çeşidin kullanım amacı, üstünlükleri, üretim izni verilmesinin talep edilmesinin gerekçeleri ve ilk yetiştirme sezonu gözlem raporu sonuçları tohumculuk sektörü ve ülke tarımı açısından değerlendirilerek karar verilir.

(6) Üretim izni toplantılarında kayıt komitesi karar vermek için yeterli belge ve bilginin olmadığı kanaatine ulaştığı takdirde, başvuru sahibinden veya TTSM den ek bilgi veya belge talep edebilir.

(7) Bitki gruplarına göre yıl içinde yapılacak son komitede bir sonraki yılın toplantı tarihleri belirlenir.