Bog‘cha yoshidagi guruhda sasiometrik tadqiqotning ahamiyati
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hayotiy Ilmiy kuzatish Laboratoriya Tabiiy
- Psixologik-pedagogik eksperiment
- Yordamchi metodlar Faoliyat mahsulini tahlil qilish Tarjimai
|
Kuzatish |
Eksperiment | ||
|
Psixologik holatlarning sabablarini |
Psixologik ma’lumotlarni aniqlashga | ||
|
ilmiy tarzda tushuntirib beruvchi |
qaratilgan sharoitlarni yaratish maqsadida | ||
|
tadqiqot metodi. |
tadqiqotchining tekshiriluvchi | ||
|
|
faoliyatlariga faol aralashuvi | ||
|
Hayotiy |
Ilmiy kuzatish |
Laboratoriya |
Tabiiy |
|
kuzatish |
ma’lumotlar-ni |
eksperimenti maxsus |
eksperiment |
|
ma’lumotlari-ni |
qayd qilishdan |
yaratilgan sharoitlarda, |
oddiy hayotiy |
|
qayd etish |
ularning ichki |
maxsus (apparaturalar) |
sharoitlarda |
|
bilangina |
mohiyatini |
asbob uskunalar |
o’tkazilib, turli |
|
cheklanib, |
tushuntirib |
yordamida o’tkaziladi. |
yosh davrlarida |
|
tasodifiy xarakterga ega. |
berishga o’tish, uning zaruriy sharti – aniq reja va natijalarni maxsus kundalik yoki bayonnomalarda qayd etishdir. |
Tekshiriluvchi xatti- harakatlari ko’rsatma orqali belgilanadi. |
bilish imkoniyatlarini o’rganish uchun qo’llaniladi. | |
|
|
|
Psixologik-pedagogik eksperiment | ||
|
Aniqlovchi |
SHakllanti- ruvchi |
Nazorat | ||
|
Yordamchi metodlar | ||||
|
Faoliyat mahsulini tahlil qilish Tarjimai hol metodi |
Sotsiometriya Anketa Suhbat Egizaklar metodi Test | |||
2-rasm. Yosh va pedagogik psixologiya metodlari.
Bu metodlardan ayrimlarini ko’rib chiqamiz.
Kuzatish — psixik xususiyatlarni uzoq vaqt davomida, rejali, biror maqsad asosida o’rganish. Kuzatish — universal metod bo’lib, turli vaziyatlarda ishlatiladi. Ilmiy kuzatish hayotiy (ilmiy bo’lmagan) kuzatishdan tubdan farq qiladi. Hayotiy kuzatish
– kundalik hayotda, rejasiz amalga oshirilib, turli tasodiflarga bog’liq bo’ladi. Kuzatish ilmiy bo’lishi shu bilan bir qatorda psixologik-pedagogik kuzatish bo’lishi uchun bir qancha talablarga amal qilishi lozim:
Maqsadga yo’nalganlik. Umuman o’quvchini emas, balki uning shaxsiy sifatlari qonkret namoyon bo’lishini turli vaziyatlarda va faoliyatning har xil turlarida – o’yin, o’qish, mehnat, muloqat jarayonida kuzatish.
Reja. Kuzatishni boshlashdan oldin muayyan vazifalar belgilanishi (nimani kuzatish), reja tuzilishi (vaqti va vositalari), ko’rsatkichlari aniqlab olishi (nimani qayd etish), bo’lishi mumkin bo’lgan xatolar va ularni oldini olish yo’llari, taxmin qilinayotgan natijalarni o’ylab olishi lozim. Bunda kuzatilayotgan xususiyat aniq belgilanishi lozim (ular ko’p bo’lmasligi zarur). Kuzatishdan maqsad xulq-atvordagi topilgan kamchiliklarni to’g’irlash yo’llarini ishlab chiqish bo’lmog’i lozim.
Mustaqillik. Kuzatish yo’l-yo’lakay qilinishi lozim bo’lgan emas, balki mustaqil ravishda o’tkazilishi kerak bo’lgan vazifa bo’lmog’i lozim.
Tabiiylik. Psixologik-pedagogik kuzatish o’quvchilar uchun tabiiy sharoitlarda o’tkazilishi lozim. U o’qituvchining ishtirokisiz o’tkazilishi zarurki, o’quvchi kuzatilayotganini sezmasin.
Tizimlilik. Kuzatish o’qituvchining xohishi bilan emas, balki doimiy reja asosida, tizimli ravishda yoki rejalashtirilgan ma’lum oraliqdan so’ng o’tkazilishi zarur.
Ob’ektivlik. Kuzatish jarayonida o’z taxminlarini emas, ob’ektiv fakt, harakat, o’quvchilar xulq-atvorining ob’ektiv xususiyatlarini qayd etish va shu asosda xulosa chiqarish lozim.
Qayd etish. Olingan barcha ma’lumotlar ma’lum tizimda qayd etilishi lozim. Olingan natijalar kuzatish jarayonida yoki uni o’tkazilgandan so’ng darhol qayd qilishi kerak.
Biroq kuzatish metodining kamchiliklari ham mavjud. Bular : 1.Tekshiruvchining passiv holatni egallaganligi.
2.Qayd etishdagi xatolar. 3.Qaytarish imkonining yo’qligi.
4.Natijalarni tahlil qilishdagi subьektivizm.
Kuzatish metodining ijobiy tomoni shundaki, eksperimental ravishda o’rganish imkoni bo’lmagan faoliyatni analiz qilish, o’quvchi xulq-atvorini tabiiy sharoitda o’rganish imkoniyati mavjud.
Kuzatish pedagogik amaliyotda qo’llaniladigan asosiy metodlardan biridir.Kuzatish intervallari yoshga bog’liq bo’lishi kerak.
Tug’ilgandan 2 - 3 oygacha – har kuni 2 - 3 oydan - 1yoshgacha – har hafta
Ilk bolalik ya’ni 1 – 3 yoshda – har oyda
3 yoshdan 6 – 7 yoshgacha – yarim yilda 1 marta
7 – 11 yoshda – 1 yilda 1 marta kuzatish o’tkazilishi zarur.
Yüklə 78,13 Kb.
Dostları ilə paylaş:
