185
Övidı özünün «Məhəbbət sənəti» poemasında qadınların məhəbbət
döyüşündə qalib gəlib, sonra da təslim olmaq üçün sayı-hesabı olmayan silahlardan
istifadə etdiklərini yada salır. Füzulinin Leylisi İbn Salama ərə getsə də, ona
vurulan Məcnunu unuda bilmir. Şekspirin Cülyettası isə Romeo ilə məhəbbətin
şirinliyini bir də dadmaq üçün ən qorxulu fədakarlığa əl atır, Romeonu ölmüş
gördükdən sonra, özünü də ölümün pəncəsinə atır. Dantenin Beatriçası,
Petrarkanın Laurası təxəyyülün bəhrəsi, platonik məhəbbətin rəmzləri olsalar da,
təsir gücündən məhrum olan minlərlə qadınlardan daha real, daha cazibədar
görünürlər. Bayron şairin qeyri-real məhəbbətinə haqq qazandıraraq yazırdı ki,
«Siz fikirləşirsiniz ki, Laura əgər Petrarkanın arvadı olsaydı, məgər o, bütün həyatı
boyu ona sonetlər yazardımı?»
Əfsanəvi heykəltəraş Piqmalion mərmərdən yonduğu Qalateyasının
gözəlliyinə elə vurulmuşdu ki, allahlardan ona nəfəs, canlı həyat verməyi xahiş
etmişdi. İlahə Afrodita Qalateyanı diriltmiş və Piqmalion ona evlənmişdi.
Məhəbbətin gücü belə möcüzələrə də səbəb ola bilir.
Təəssüf ki, səcdə obyekti olan qadın gözəlliyi də az ömürlüdür, axı zanbaq
da əbədi çiçək açmır, qızılgül isə ləçəklərini töküb quruyanda, öz tikanlarını
göstərir. Lakin bu da yaxşı məlumdur ki, gözəl baharın mülayim də payızı olur və
bu, labüd olaraq yaxılaşan qışı da ləngidə bilir. Gözəl qadın təbiətin ona bəxş
etdiklərini bütünlüklə qoruyub saxlaya bilməsə də, axı illər də öz amansız işini,
dağıdıcı, məhvedici fəaliyyətini görməmiş qalmır, gözəllik bütünlüklə yoxa çıxmır,
onun zəngin keçmişi yada salan hansısa kölgəsi özünü saxlamaqda davam edir.
Təbiət tərəfindən qadına verilən mükafat həm də onun xoşbəxtliyə çatması
üçün çox vaxt şərait yaradır, ona üstün mövqelər bəxş edir. Lakin bu qiymətli qaşı
nəzərə çarpdırmaq üçün üzüyün özünün də rolu kiçik deyildir. Bu üzük isə qadının
davranışı, incəliyi, hərəkəti, özünə rəğbət qazandırmaq bacarığıdır. Bunlarda ağılın
istiqamətverici rolunu da unutmaq olmaz. Qadın süniliyə əl atdıqda, maskadan
istifadə etdikdə gözlədiklərinin əvəzinə əks effektlə üzləşməli olur. Özündən asılı
olan ləyaqətlər təbii olduqda isə hökmən pərəstişi andıran bir münasibət cavabını
alır.Qadın öz təravətini saxlamaq üçün bir çox vasitələrə əl atır, ona görə də müasir
qadınların yaşını müəyyən etmək çətin olur. İspan zərb-məsəlində deyildiyi kimi,
ağac var ki, heç vaxt yarpağını tökmür. Qadınlar da belə həmişəyaşıl olmağa can
atır, buna nail olmaq üçün bəzən ifrata varır, dəridən-qabıqdan çıxırlar.
Qadın gözəlliyi də nisbi məfhumdur, bir ölkədə möbcud olan gözəllik
standartı başqa ölkədə tam fərqli qaydada qəbul olunur. Gözəl qız daxilən, mənəvi
cəhətdən qüsurlara malik olduqda, özü barədə olan yüksək düşüncəni çox asanlıqla
alt-üst edir. Macarlarda bir gənc digərinə küçədən keçən gözəl qızı göstərdikdə,
dostu istehza qaydasında
cavab verir ki, yəqin o da kiminsə zəhləsini aparmışdır.
Fransız yazıçısı Stendal yazırdı ki, kəpənək kolleksiya qutusuna sancıldıqda
elə gözəl görünmür, pərvazlandıqda isə qanadlarındakı rənglər Günəşin şüaları
altında cilvələnib, bərq vurur, bu vaxt qeyri-ali gözəllik effekti yaranır. Qadının da
gözəlliyi hərəkət etdikdə heyranedici bir mənzərə əmələ gətirir. Kürsüdə oturan
qadın heykəltəraş tərəfindən yonulmuş büstü xatırladır, onun bədən ləyaqətlərinin
və sifətindəki cəzbedici cizgilərin bir çoxu yoxa çıxır. Qədim Roma şairi Vergili