Buxoro davlat universiteti turobova hulkar rustamovna agrobiznesni tashkil etish va boshqarish

amaliy 
foydalanish 
imkoniyatlarini ta'minlash; olingan 
bilimlarni amalda sinab ko'rish asosida 
talabalarga 
dars 
berish 
sifatini 
oshirish; 
mintaqaviy 
mehnat 
bozorida 
raqobatdosh 
mutaxassislarni 
tayyorlash; 
universitet bitiruvchilarini ish bilan 
ta'minlash; 
qishloq 
xo'jaligi 
klasterlarini 
yaratish 
va 
faoliyati 
sohasida ilmiy izlanishlar olib borish, 
ularning natijalarini ishlab chiqarishga 
joriy 
etish; 
texnologiya 
uzatish 
markazini yaratish, uning maqsadi 
Ta'lim sohasida mahalliy barqaror 
rivojlanish 
strategiyasini 
(MP-21 
maktab) amalga oshirish imkoniyati; 
barqaror 
mintaqaviy 
rivojlanishni 
boshqarish sohasida malakali kadrlar 
tayyorlashni ta'minlaydigan yangi 
mutaxassisliklarni 
ochish; 
soha 
mutaxassislarini qayta tayyorlash va 
ularning malakasini oshirish; barqaror 
rivojlanishni 
ta'minlash 
uchun 
iqtisodiy, 
ijtimoiy 
va 
ekologik 
omillarni 
amalga 
oshirishda 
professional 
vakolatlarni 
shakllantirish. 

---

94 
innovatsiyalarni rivojlanish sohasidan 
amaliy foydalanish sohasiga uzatishni 
ta'minlashdir. 
Soha: Mintaqaviy qishloq xo'jaligi boshqaruv organlari 
Hamkorlik 
va 
integratsiya 
uchun 
tashkilotlarni izlash va jalb qilish; 
yagona axborot bazasini yaratish; 
mintaqaning 
investitsiya 
jozibadorligini kuchaytirish; 
uyushma 
a'zolarining 
moliyaviy-
xo'jalik faoliyatini nazorat qilish; 
qishloq xo'jaligi yerlaridan oqilona 
foydalanishni ta'minlash; 
innovatsion 
va 
moliyaviy 
infratuzilmani 
rivojlantirish; 
boshqaruv va ishbilarmonlik muhiti 
sohasida klasterni rivojlantirish modeli 
g'oyasini ommalashtirish va targ'ib 
qilish 
Qishloqlarni 
barqaror 
ijtimoiy-
iqtisodiy 
rivojlantirish 
bo'yicha 
mintaqaviy 
kompleks 
dasturlarni 
ishlab chiqish va amalga oshirish 
Milliy 
agrosanoat 
majmuasini 
barqaror 
innovatsion 
rivojlantirishning obyektiv shartlari mintaqaviy darajada yaratiladi, bu 
yerda birinchi navbatda hududlarning ishlab chiqarish ixtisoslashuvi 
tufayli raqobatdosh ustunliklar shakllanadi, ikkinchidan, qishloq 
aholisini ish bilan ta'minlash, uning hayot sifati va darajasini oshirish 
muammolari, uchinchidan, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish va 
ekologik yangiliklarni joriy etish orqali qishloq xo'jaligi mahsulotlarini 
ishlab chiqarish uchun ekologik xavfsiz sharoitlar yaratiladi. 
Agroklasterning 
mintaqada 
qishloq 
xo'jaligining 
barqaror 
rivojlanishiga erishishdagi rolni 4.1-jadvalda aks ettirilgan. 
Mintaqada 
qishloq 
xo'jaligining 
barqaror 
rivojlanishini 
belgilaydigan va uning asosiy majburiyatlarini hisobga oladigan 
klasterizatsiya tamoyillari quyidagilarni ajratish mumkin
12
: 
barqaror iqtisodiy rivojlanishni ta'minlaydigan tamoyillar: 
12
 
Л.В.Щукина. Агрокластеры как инструмент обеспечения устойчивого инновационного развития сельского 
хозяйства региона

---

95 
- raqobatdosh qishloq xo'jaligi mahsulotlari va oziq-ovqat 
mahsulotlarini 
ishlab 
chiqarishni 
optimallashtirish, 
ehtiyojlarini 
qondirish bo'yicha a'zo davlatlarning resurs salohiyatini samarali amalga 
oshirishga qaratilgan Bojxona ittifoqi va Yagona iqtisodiy makonga a'zo 
davlatlarning kelishilgan agrosanoat siyosatini amalga oshirish 
doirasidagi xalqaro hamkorlik. 
- umumiy qishloq xo'jaligi bozori, shuningdek qishloq xo'jaligi 
mahsulotlari va oziq-ovqat mahsulotlarini eksportini ko'paytirish; 
- mintaqaviy oziq-ovqat xavfsizligi deganda mintaqaning oziq-
ovqat mustaqilligiga erishish, davlatning importga qaramligini 
kamaytirish, aholining qishloq xo'jaligi mahsulotlariga va oziq-ovqat 
mahsulotlariga 
tibbiy 
iste'mol 
standartlariga 
javob 
beradigan 
ehtiyojlarini qondirish tushuniladi; 
- iqtisodiy samaradorlik - ishtirok etuvchi tashkilotlarning 
moliyaviy ko'rsatkichlarini yaxshilash, qishloq xo'jaligi mahsulotlarining 
rentabellik darajasini, shuningdek, qishloq xo'jaligi klasteri faoliyat 
ko'rsatadigan mintaqaning raqobatbardoshligi va barqarorligini oshirish; 
- 
innovatsionlik 
- 
innovatsiyalarni 
texnologiyada 
ham, 
menejmentda ham qo'llash klaster sub'ektlarining barqaror rivojlanishini 
va ularning mintaqaviy va milliy darajalarda raqobatbardoshligini 
ta'minlaydi; 
barqaror ijtimoiy rivojlanishni ta'minlaydigan tamoyillar: 
- axloqiy me'yorlarga rioya qilinishini, shuningdek, odamlar va 
jamoalarga hurmatni hisobga olgan holda, agroklasterni rivojlantirish 
falsafasini va uning ishtirokchilarining tijorat muvaffaqiyatlariga 
erishishni anglatadigan ijtimoiy javobgarlik; 
- mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari tashabbusi bilan 
hududlarni ijtimoiy rivojlantirish loyihalari va dasturlarini amalga 
oshirishda qishloq xo'jaligi klasteri ishtirokchilarini jalb qilishni nazarda 
tutadigan ijtimoiy ishtirok; 
- ijtimoiy samaradorlik - qishloq va shahar aholisining hayot 
darajasi va sifatini farqlanishini pasaytirish uchun sharoit yaratish; 
barqaror ekologik rivojlanishni ta'minlaydigan printsiplar: 

---

96 
- ekologik xavfsizlik - atrof-muhitga zarar yetkazmaydigan ishlab 
chiqarish faoliyatini amalga oshirish, shuningdek ekotizimlarning yo'q 
qilinishini oldini olish uchun sharoit yaratish; 
- ekologik ta'lim va aholini axborot bilan ta'minlash - barqaror 
rivojlanish bo'yicha mahalliy maktab strategiyasini amalga oshirish, 
hududlarni barqaror rivojlantirish masalalarida aholining savodxonligini 
oshirishga hissa qo'shadigan bukletlar va axborot xabarlarini nashr etish; 
- madaniyat va san'at, siyosat, axloq va din sohalarida tabiatni 
oqilona boshqarish tamoyillarining tarqalishini anglatadigan ijtimoiy 
hayotni ko'kalamzorlashtirish. 
Qishloq xo'jaligi klasterini yaratish va uning faoliyati jarayonida 
ko'rib chiqilayotgan printsiplarga rioya qilish maqsadlarning izchilligini 
ta'minlaydi va uning ishtirokchilarining mintaqadagi qishloq xo'jaligini 
barqaror 
rivojlanishiga 
erishish 
borasidagi 
sa'y-harakatlarini 
birlashtiradi. 
Agrosanoat ishlab chiqarishini tashkil etishning klaster shaklidan 
foydalanish turli darajalarda namoyon bo'ladigan iqtisodiy, ijtimoiy va 
ekologik afzalliklarga ega.
Qishloq xo'jaligi klasterlarining samarali ishlashini va ularning 
asosida mintaqada qishloq xo'jaligining barqaror rivojlanishiga erishish 
uchun quyidagilarni hisobga olish zarur: 
- agrosanoat majmuasidagi boshqa yaxlit tuzilmalarni yaratish va 
ulardan foydalanish tajribasi; 
- agroklaster ichida monopoliyalar, shuningdek sun'iy ravishda 
yaratilgan klaster birlashmalarining shakllanishiga yo'l qo'ymaslik 
zarurligi; 
- mintaqaviy xususiyatlar, ekologik xavfsiz qishloq xo'jaligi 
mahsulotlarini ishlab chiqarish muammolari; 
- qishloq xo'jaligi mahsulotlarini ishlab chiqaruvchilarning ilmiy 
axborot markazlari va ilmiy-texnik mahsulotlar ishlab chiqaruvchi 
tashkilotlardan uzoqlikda joylashganligi; 
- qishloq xo'jaligi ishlab chiqarish sub'ektlarining ilmiy tadqiqotlar 
va ishlanmalar natijalariga innovatsion ta'sirchanlik darajasi; 

---

97 
- qishloq xo'jaligi tashkilotlarining moliyaviy ahvoli va ularning 
tarmoqlarga aloqadorligi; 
- qishloq aholisini agrosanoat kompleksining aniq bir tarmog'ida ish 
bilan ta'minlash darajasi; 
- mintaqaning ekologik tizimining ekologik holati va biologik 
xilma-xilligi.