BüYÜK ÖLÇekli mekansal (COĞrafi ) BİLGİlerin ve haritalarin üretiMİ YÖnetmeliĞİ (taslak )

Madde 20  GPS/IMU verilerinin değerlendirilmesi

20.1. Kinematik GPS/IMU sistemi ile kaydedilen konum ve dönüklük verilerinin değerlendirilmesinde ilk önce Kinematik GPS ile elde edilen fotoğraf çekim anındaki konum verileri değerlendirilecektir. Bu amaçla Kinematik GPS verileri değerlendirilecektir. Uçuştan sonra indirilen hassas GPS uydu yörünge parametreleri kullanılarak öncelikle GPS tamsayı belirsizliği özel algoritma ile belirlenip GPS verileri işlenecektir.

20.2. Bu şartname kapsamında öngörülen konum ve yükseklik doğruluğunun gerçekleştirilebilmesi için sabit istasyon olarak belirli aralıklarla yerde sabit istasyonlardan çift frekanslı GPS alıcıları ile veri toplanacaktır. TUSAGA-Aktif Sisteminden elde edilen GPS verileri ve sabit istasyondan toplanan veriler birlikte değerlendirilirken uçaktaki kinematik GPS alıcısı ile toplanan veriler ile sabit istasyonlar arasındaki mesafeler kontrol edilecektir. İhtiyaç olması halinde sabit istasyonlardan elde edilen GPS veriler ile uçaktaki GPS verilerinin işlenmesinde ağ çözümü kullanılarak uçaktaki kinematik GPS ile elde edilen fotoğraf çekim anındaki konum verilerinin yüksek doğrulukla elde edilmesi sağlanacaktır.
20.3. Fotoğraf çekimi anında, GPS anteni merkezi, IMU sistemi merkezi ve kamera izdüşüm merkezi birbirinden farklı konumda olması nedeniyle bu algılama sistemleri arasındaki ofset vektörü belirlenecektir.
20.4. Kinematik GPS anten merkezi, IMU ile dönüklüklerin belirlendiği IMU koordinat merkezi ve kamera izdüşüm merkezi olmak üzere 3 farklı koordinat sistemi arasındaki konum ve dönüklük verileri boresight kalibrasyonu denilen özel kalibrasyon yöntemi ile hassas bir şekilde belirlenecek ve Teknik Koordinatör’ün onayı ile belirli aralıklarla tekrarlanarak Teknik Koordinatör’ün onayına sunulacaktır.
20.5. GPS verilerinin işlenmesi ile fotoğraf çekim anına ilişkin konum verilerinin belirlenmesi sonrasında IMU sistemi ile elde edilen dönüklük verileri değerlendirilecektir.
20.6. Değerlendirme işlemi sırasında Yüklenici tarafından Kinematik GPS ve IMU’ya ilişkin veriler karesel ortalama hataları kontrol edilecek ve kontrol sonuçlarına ilişkin ilgili grafik ve karesel ortalama hatalar Teknik Koordinatör’ün onayına sunulacaktır. Teknik Koordinatör GPS/IMU verilerinin değerlendirilmesine ilişkin her türlü veriyi Yükleniciden isteyebilir. GPS/IMU verilerinin toplanmaması ya da projenin doğruluk kriterlerinin sağlanamaması durumunda Teknik Koordinatör görüntü alımının yenilenmesini talep edebilir.
20.7. Kinematik GPS ve IMU verilerinin birlikte değerlendirilmesi sonrasında sayısal kamera izdüşüm merkezinin fotoğraf çekim anındaki konum ve dönük verilerinden oluşan dış yöneltme parametreleri (X0,Y0,Z0, ,, κ) hesaplanacaktır.
20.8. Kinematik GPS/IMU sistemi ile kaydedilen konum ve dönüklük verilerinin değerlendirilmesinde kullanılan tüm veriler ve sonuç ürünler çekilen fotoğraf numaraları ile eşleştirilerek Teknik Koordinatör’e sayısal ortamda (HDD) üç kayıt olarak teslim edilecektir. Teknik Koordinatör ihtiyaç hissetmesi durumunda tüm verileri Yükleniciden talep edebilir.

Madde 21  Fotogrametrik nirengi

21.1. Proje alanı, arazi yapısına, yer kontrol noktalarının konumuna bağlı olarak mümkün olduğu kadar kare ya da düzgün dikdörtgen biçimli alt bloklara ayrılacaktır. Yer kontrol noktalarının dağılımı ve sıklığı, kinematik GPS tekniğine uygun olacaktır.
21.2. Komşu bloklar arasında, uçuş yönünde en az 1 kolonluk, buna dik doğrultuda da 2-3 modellik ortak alan ve bu ortak alanda yer kontrol noktaları bulunacaktır.
21.3. Fotoğraf bloklarının tasarımı uçuş planı aşamasında yapılarak Teknik Koordinatör’ün onayı sunulacaktır. Uçuş sonrasında blokların büyüklüğü ve şeklinin değişmesi durumunda Teknik Koordinatör’ün tekrar onayına sunulacaktır.
21.4. Kinematik GPS ve IMU verilerinin birlikte değerlendirilmesi sonrasında belirlenen dış yöneltme parametreleri (X0,Y0,Z0, ,,κ) fotogrametrik nirengi dengelemesi sırasında yaklaşık değer olarak kullanılacaktır.

Madde 22  Fotogrametrik nirengi ölçmeleri

22.1. Fotogrametrik nirengi ölçmeleri, kullanılan fotogrametrik sistemin sağladığı olanaklara göre tam otomatik, yarı otomatik yapılabileceği gibi doğrudan operatör tarafından da yapılabilir.

22.2. Karşılıklı yöneltme en az 8 nokta ile gerçekleştirilir. Yöneltme sonunda bulunacak ortalama hatalar 5 mikrometreyi, hiçbir noktada 8 mikrometreyi geçmemelidir.
22.3. Modellerin ve kolonların birbirine bağlanması için ikisi modelin kenarında biri ortasında olmak üzere en az üç bağlama noktası alınır.
22.4. Çapraz ve dik kolonlar, her modelde en az dört nokta olmak üzere, bağlantı noktaları ile ilgili kolonlara bağlanır.
22.5. Fotogrametrik nirengi ölçümünün otomatik görüntü korelasyonu ile yapılması durumunda ölçülen bağlantı noktalarının görüntü üzerinde iyi bir dağılım göstermesi diğer bir değişle bağlantı noktasının “Von Gruber bölgesi”ne düşmesi sağlanacaktır. İyi bir dokuya sahip olmayan görüntülerde, bağlantı nokta dağılımının iyi olmasını sağlamak için elle ölçme yöntemi ile desteklenecektir. Her görüntüde en az 18 bağlantı noktasının olması için, görüntüdeki her 9 bölgeye en az 2 nokta düşmesi sağlanacaktır. Görüntünün üst ve alt kenarında ölçülen bağlantı noktalarının üst ve alt kolonlarda da ölçülmesi sağlanacaktır. Yukarıda ifade edilen blok içi durumlara ilave olarak, yeterli sayıda bağlantı noktasının ardışık blokların bindirme bölgesinde yer alması sağlanacaktır ve bu amaçla sınırda bulunan kolonların bağlamaları yapılacaktır.

Madde 23  Fotogrametrik nirengi dengelemesi

Her blok, önce biri birinden bağımsız olarak dengelenecek ve;

1. 
   Kullanılacak blok dengeleme yazılımı, kaba ve sistematik hataları otomatik olarak test ve irdeleme niteliğine sahip olacaktır.
   
2. 
   Atmosferik kırılma, yer küreselliği, ve objektif distorsiyon hatası gibi sistematik hatalar dengeleme aşamasında giderilecektir.
   
3. 
   Işın demetleriyle dengelemede, ek parametre sayısı uygun biçimde seçilerek Teknik Koordinatör’ün onayı alınacaktır.
   
4. 
   Biri birinden bağımsız olarak dengelenen blokların ortak noktalarının koordinatları arasındaki aykırılıklar konum koordinatlarında 0.5xGSD’yi, yükseklikte ise uçuş yüksekliğinin %0.01’ini geçmemelidir. Bu durumda, Fotogrametrik Noktalarının iki blokta bulunan koordinatlarının ortalamaları alınarak tek anlamlı duruma getirilmesi sağlanacaktır.
   
5. 
   Dengeleme sonucunda, bağlantı noktalarına getirilecek düzeltmelerden hesaplanacak karesel ortalama hata, konum koordinatlarında ± 0.5xGSD; yükseklikte ± 0.00005xh (h= uçuş yüksekliği) değerini aşmayacaktır. Kalıntı hataları ise, bu değerlerin üç katından daha büyük olmayacaktır.
   
6. 
   Ölçülmekte olan bir fotogrametrik blok’a komşu olan bloklarda fotogrametrik nirengi ölçümü yapılmış ise, ölçülen blok ile ölçülmüş blok’un komşu kolon bağlamaları yapılacaktır.
   

h) Blok dengeleme hesabı çıktısında;

1. 
   Dengelemeye giren yer kontrol noktalarının ve fotogrametrik noktaların ölçü değerleri, dengelenmiş arazi koordinatları, konum ve yükseklik için karesel ortalama hataları ve hata analizleri,
   
2. 
   Proje alanındaki tüm noktaların koordinat özetleri,
   
3. 
   Dengelemedeki iterasyon sayısı, iterasyon ölçütü,
   
4. 
   Ayıklanan noktaların numarası ve sayısı,
   
5. 
   Her model için yöneltme bilgileri ve yöneltme elemanları karesel ortalama hataları,
   

bulunacaktır.

i) Üretim sırasında ya da sonrasında yapılacak denetimler sonucunda, blok geometrisine göre yer kontrol noktalarının artık hataları ve dağılımları, model ya da kolon bağlamalarında vb. konularda eksiklikler tespit edilmesi durumunda Yüklenici gerekli önlemleri alıp bu eksiklikleri giderir. Bu eksik ve hatalı fotogrametrik nirengi sonuçları kullanılarak üretilen sayısal yüzey modeli, renkli ya da yapay renkli ortofotolar vb. proje kapsamında üretilen diğer ürünler de yeniden üretilir.