Buyuk tarixda hech narsa izsiz ketmaydi. U xalqlar qonida, tarixiy xotirasida qoladi

9-mavzu
1. Shayboniyxon o’limidan so’ng qaysi hudud shayboniylar qo’lidan butunlay chiqib ketadi?
A) Dashti Qipchoq B) Xorazm C) Xuroson D) G’arbiy Eron
2. Shayboniyxon o’limidan so’ng qaysi hududning katta qismi Eron safaviylari tomonidan egallanadi? A) Dashti Qipchoq B) Xorazm C) Xuroson D) G’arbiy Eron
3. Shayboniyxondan keyin qaysi hukmdor davrida qisqa muddatga bo’lsa-da yana kengayib, Xorazm vaXuroson yana Buxoro xonligiga bo’ysundiriladi? A) Ubaydullaxon B) Abu Said C) Abdullaxon II D) Pirmuhammad II
4. Qaysi hukmdor vafotidan so’ng Eron Xuroson hududini bo’ysundirib, Xorazm yana mustaqil davlatga aylanadi? A) Ubaydullaxon B) Abu Said C) Abdullaxon II D) Pirmuhammad II
5. XVI asr boshlarida Shayboniyxon yurishlari davomida Movarounnahr va Xorazmga qancha Dashti Qipchoq o’zbeklari kirib kelgan? A) 400-500 ming B) 500-600 mln C) 250-300 ming D) 500-600 ming
6. XVI asr boshlarida xonlik aholisi kimlardan iborat bo’lgan? A) turk chig’atoy, tojik B) o’zbek, tojik C) o’zbek, turk, chig’atoy,tojik D) o’zbek, turk chig’atoy, tojik
7. Manbalarda XVII asr oxirlarida xonlik aholisining kimlardan iborat ekani qayd etilgan? A) turk chig’atoy, tojik B) o’zbek, tojik C) o’zbek, turk, chig’atoy,tojik D) o’zbek, turk chig’atoy, tojik
8. Buxoro xonligida oliy davlat idorasi ..... deb atalgan. A) dargoh B) devon C) kengash D) davlati oliya
9. Buxoro xonligida ijro etuvchi hokimiyat .... deb atalgan. A) dargoh B) devon C) kengash D) hukumat
10. Devonbegining vazifalari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni toping. 1) dargohga rahbarlik qiladi 2) bosh vazir 3) moliya ishlarini boshqargan 4) xo’jalik ishlarini boshqargan 5) devonga rahbarlik qiladi A) 1,2,3,4,5 B) 2,3,4,5 C) 3,4,5 D) 4,5
11. Shayboniylar davrida devon faoliyati temuriylar davridagidek nufuzga ega bo’lmaganing sababi nima edi? A) Devonda vazirlar soni kam bo’lganligi B) Temuriylar davridagi devonning saroyda joylashganligi C) Dargohdagi mansablar mavqeyining kuchli bo’lmaganligi D) Shayboniylarning Temuriylarchalik ko’p hududlarni bosib ololmagani
12. Xon siyosatining viloyatlardagi ta’siri nima bilan belgilangan? A) yaxshi shahzodalarni tayinlash bilan B) Viloyat irrigatsiya tizimining mukammalligi bilan C) otaliq mansabiga tayinlanganlarning nufuzi bilan D) viloyatlarni shazodalarga bo’lib berish bilan
13. Qaysi davlatda hukmdor viloyatlarni shahzodalarga taqsimlarkan, ularga ustoz, rahnamo etiboo’z nazoratchisini, ishongan kishisini tayinlaydi? A) Buxoro xonligi B) Eron C) Usmonli imperiyasi D) Boburiylar davlati
14. Kim xon farmonlarini, rasmiy hujjatlarini mas’ul shaxslarga, ijrochilarga yetkazgan? A) chopar B) dodxoh C) parvonachi D) eshikog’aboshi
15. Qaysi mansabdagi amaldor dargohga tushgan arizlarni qabul qilib, ularga javob yozgan? A) dodxoh B) shayxulislom C) qozikalon D) muhtasib(rais)
16. Qaysi mansabdagi amaldor mamlakatda adolat mezonlariga amal qilinishini ham nazorat qilib borgan? A) dodxoh B) shayxulislom C) qozikalon D) muhtasib(rais)
17. Ko’kaldosh mansabidagi amaldorga oid bo’lgan ma’lumotlarni toping. 1) xonning yaqin va ishonchli kishisi bo’lgan 2) xon sulolasiga eng yaqin kishilardangina tayinlangan 3) xon siyosatiga fuqarolarning munosabatini o’rgangan va bu siyosatning daxlsizligini ta’minlagan 4) davlat ichki va tashqi siyosati masalalarida xonning maslahatchisi ham hisoblangan 5) bugungi kun voqeligi bilan aytganda ko’kaldosh davlat xavfsizlik xizmati idorasi rahbari bo’lgan 6) zarur bo’lganda elchilik vazifasini ham bajargan 7) u nafaqat oddiy kishilarning, balki davlat amaldorlarining va hatto valiahdlarning ham hukmdorga nisbatan qiladigan munosabatiga javobgar bo’lgan A) barchasi B) 2,3,5,7 C) 1,4,6 D) 1,2,4,7
18. Xon va shahzodalar o’rtasidagi munosabatlar masalasi bilan qaysi mansabda ishlagan amaldor shug’ullangan? A) xon yasovuli B) eshikog’aboshi C) muhtasib(rais) D) mehtar
19. Qaysi mansabga tayinlangan shaxs dargoh xavfsizligi va unda o’rnatilgan tartibga rioya qilinishi uchun javobgar edi? A) xon yasovuli B) eshikog’aboshi C) ko’kaldosh D) mehtar
20. Qaysi lavozimni egallagan shaxs shariat qonunlari bajarilishi ustidan nazoratni amalga oshirgan? A) dodxoh B) shayxulislom C) qozikalon(bosh qozi) D) muhtasib(rais)
21. Qaysi lavozimdagi shaxs barcha bosqichlardagi sudlov ishlariga boshchilik qilgan? A) dodxoh B) shayxulislom C) qozikalon(bosh qozi) D) muhtasib(rais)
22. Xonlikda qaysi lavozimni egallagan shaxs mamlakatda jamoat tartibining saqlanishi, diniy marosim va amallarga rioya etilishi, bozorlarda narx-navo va tarozilarning to’g’riligi uchun mas’ul bo’lgan? A) dodxoh B) shayxulislom C) qozikalon(bosh qozi) D) muhtasib(rais)
23. Qasi lavozimga tayinlangan mansabdor zakot va boshqa tushumlarning zarur o’rinlarda ishlatilishini nazorat qilardi? A) mushrif B) mehtar C) muhtasib(rais) D) naqib
24. Naqib unvonini olgan shaxsga oid ma’lumotlarning to’g’risini aniqlang. 1) xonning yaqin va ishonchli kishisi bo’lgan 2) xon sulolasiga eng yaqin kishilardangina tayinlangan 3) davlat lavozimi mansabdori hisoblanmasa-da, xon saroyida nufuzi baland bo’lgan 4) davlat ichki va tashqi siyosati masalalarida xonning maslahatchisi ham hisoblangan 5) bugungi kun voqeligi bilan aytganda ko’kaldosh davlat xavfsizlik xizmati idorasi rahbari bo’lgan 6) zarur bo’lganda elchilik vazifasini ham bajargan 7) u nafaqat oddiy kishilarning, balki davlat amaldorlarining va hatto valiahdlarning ham hukmdorga nisbatan qiladigan munosabatiga javobgar bo’lgan A) barchasi B) 2,3,5,7 C) 1,3,4,6 D) 1,2,4,7
25. Qaysi davlatda dastlab oliy hukmdorlik otadan bolaga emas, balki sulolaning yoshi eng katta vakiliga o’tgan? A) Shayboniylar B) Ashtarxoniylar C) Minglar D) Qo’ng’irotlar
26. Ko’chkunchixon xonlik taxtiga o’tirgach, valiahd etib kim tayinlanadi? A) Abu Said B) Ubaydullaxon C) Abdullaxon I D) Suyunchxo’ja
27. Qachondan boshlab shayboniylarning oliy hukmdorlikni egallash an’anasi buzildi? A) XIV asr 40-yillari B) XVI asr 30-yillari C) XVI asr 40-yillari D) XX asr boshlari
28. Qaysi davlatda davlat viloyat va tumanlarga bo’linib, viloyatlar, asosan, sulola namoyondalari orasidan tayinlangan hokimlar tomonidan boshqarilib, hokimlar ham markazdagidek o’zlarining boshqaruv mahkamasini tuzishgan?
A) Shayboniylar davlati(Buxoro xonligi) B) Ashtarxoniylar(Buxoro xonligi) C) Xiva xonligi D) Qo’qon xonligi
29. Buxoro xonligida markaziy hokimiyat zaiflashgach, vloyat hokimi mansabiga kimlar tayinlangan? A) amlokdorlar B) tuman hokimlari C) ayrim qudratli qabila boshliqlari(amirlar) D) madrasani yaxshi baholar bilan tugatgan yoshlar
30. Amlok haqida to’g’ri ma’lumot berilmagan qatorni toping. A) Boshqaruvning eng quyi tizimi B) Tuman hokimi tomonidan tayinlangan shaxs boshqargan C) bir nechta katta-kichik qishloqdan iborat boshqaruv tuzilmasi D) viloyat hokimi tomonidan maxsus vakil boshqargan
31. Amlok boshqaruvi ma’muriyati tarkibiga kirmaydigan variantni aniqlang. A) amlokdor,mirzo B) amin,mirob C) oqsoqol D) qutvol
32. Buxoro xonligida qaysi sulola davrida otaliq lavozimidagi shaxs xondan keyingi o’rinda turuvchi devonbegi lavozimi bilan tenglashtirildi? A) Shayboniylar B) ashtarxoniylar C) minglar D) mang’itlar
33. Ashtarxoniylar davrida saroy qutvoli davlat lavozimi joriy etildi. uning vazifasi nima edi? A) butun hokimiyatni dargohda to’plash B) devonlar mahalliy hokimliklarni boshqarishini tashkillashtirish C) davlat mablag’i hisobiga amalga oshiriladigan qurilish, qal’a devorlari va imoratlarni ta’mirlash, shuningdek, obodonchilik ishlarini boshqarardi D) butun viloyat hokimlarini xon buyrug’iga ko’ra saroyga yig’ishbilan shug’ullangan
34. Ashtarxoniylar davrida qaysi lavozim egasi bora-bora amirlar amiriga aylanadi?
A) otaliq B) devonbegi C) amlokdor D) devonbegi
35. Ashtarxoniylar davrida nimaning natijasida devonlar mahalliy hokimliklarni boshqarish imkoniyatini qo’ldan chiqardi? A) viloyatlarda butun hokimiyat viloyat hokimlari va uning qo’llab-quvvatlovchi mahalliy kuchlar qo’lida to’planib qolishi B) butun hokimiyat dargohda to’planishi C) devonlar tizimi mustaqil faoliyatga o’tishi D) mahalliy hokimliklar faqatgina viloyatga bo’ysunadigan qilib qo’yilishi
36. Qaysi omil viloyatlarda butun hokimiyat viloyat hokimlari va uning qo’llab-quvvatlovchi mahalliy kuchlar qo’lida to’planib qolishiga olib keldi? A) butun hokimiyat dargohda to’planishi C) devonlar tizimi mustaqil faoliyatga o’tishi B) devonlar mahalliy hokimliklarni boshqarish imkoniyatini qo’ldan chiqarishi D) mahalliy hokimliklar faqatgina viloyatga bo’ysunadigan qilib qo’yilishi