Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar
Yüklə 7,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 626
günləri ilə ədvələnmişdi. Onda meyxanaya getmək, şərab içmək, siqaret çəkmək yasaq olunduğundan hamısı əlçatmaz, ləzzətli şeylər sayılırdı və yaman da dəbdə idi… Həmin anda heç içimdəki Yalquzaq da baş qaldırıb dişlərini qıcamadı, o şirin xəyalları pərən-pərən salmadı. Rahatca oturub keçmişin, sönmüş bir ulduzun zəif işartısına isindim... Bir çərçi içəri qovrulmuş şabalıd gətirdi, ondan bir ovuc aldım. Sonra gülsatan yaşlı qadın gəldi, ondan da bir neçə qərənfil alıb sahibəyə bağışladım. Yalnız yeməyin pulunu vermək üçün adətim üzrə əlimi pencəyin cibinə atanda hiss elədim ki, frak geymişəm. Maskarad balı! Hermine! Ancaq hələ çox tez idi, «Qlobus» restoranına indidən getməyə ürək eləmədim. Hiss etdim ki, son vaxtlar iştirakçısı olduğum bütün müsamirələrdəki kimi yenə də daxilimdə nəsə bir etiraz duyğusu baş qaldırdı: böyük, ağzına kimi dolu, səsli-küylü otaqlara heç girmək istəmirdim, o yad ab-havada əhlikeflərə qoşulub rəqs etməkdən uşaq kimi utanırdım. Veyllənə-veyllənə gəlib bir kinoteatrın yanına çıxdım. Qabağında topa-topa işıqlar, rəngarəng iri afişalar sayrışırdı və bir-iki addım gedəndən sonra geri qayıdıb içəri girdim. Təxminən saat on birə qədər qaranlıqda rahatca otura bilərdim. Əlində zəif işıqlı fənər tutmuş xidmətçi məni içəri apardı, pərdələrin arasından sivişib zülmət kimi qaranlıq zala girdim, boş yer tapıb oturdum və birdən-birə əhdi-ətiq əyyamına düşdüm. Bu elə filmlərdən idi ki, sanki, pul qoparmaq üçün deyil, böyük bir xərc hesabına, böyük bir diqqətlə, müqəddəs, nəcib məqsədlər naminə çəkilmişdi. Hətta ilahiyyat müəllimləri də günortadan sonra öz şagirdlərini ona baxmağa gətirirdi. Musa peyğəmbərlə israillilərin Misirdəki macəraları çəkilmişdi və cürbəcür adamlar, atlar, dəvələr, saraylar, zəngin fironlar, bir də isti qum səhralarında əziyyət çəkən yəhudilər təsvir olunurdu. Gördüm ki, saçını Uolt Uitmen kimi daramış bu bər-bəzəkli səhnə Musası əlində uzun bir əsa qaşqabaqla, odlu-odlu, mübarizə allahı Vodanın yerişi ilə yəhudilərin qabağına düşüb səhra ilə gedir. O, Qırmızı dənizin sahilində dayanıb allaha üz tutdu, dəniz iki bölündü, ortasından yol açıldı və həmin yol da sulardan yaranmış dağların arasındakı dərəyə bənzədi (keşişin bu dini filmə gətirdiyi konfirmandlar kinoçəkənlərin həmin səhnəni necə yaratdıqları barədə uzun-uzadı mübahisə edə bilərdilər). Gördüm ki, peyğəmbər və vahimə basmış adamlar oraya girdilər. Onların arxasınca fironun döyüş arabaları peyda oldu. Sahildəki misirlilər əvvəlcə karıxdılar, qorxuya düşdülər, sonra da cəsarətlə irəli atıldılar, sulardan yaranmış dağlar ağız-ağıza gəldi, qızıl zirehli zəngin fironu da, döyüş arabalarını da, döyüşçülərini də uddu. Və bu zaman Hendelin iki bas üçün yazdığı ecazkar duetini xatırladım: həmin hadisə orada çox gözəl təsvir olunurdu. Sonra Musanın Sinay dağına çıxdığını gördüm. İndi o, kədərli, sıldırım qayaların arası ilə gedən qüssəli bir qəhrəman idi və gördüm ki, Yehova orada dalğaların, tufanın, işıq siqnallarının vasitəsi ilə on dənə ehkamı ona çatdırdı. Həmin anda onun özünə layiq olmayan xalqı dağın ətəyində Qızıl Dana heykəli ucaldıb yallı gedir, görünməmiş şənlik edirdi. Oturub bunlara baxmaq özümə də qəribə xəyal kimi gəlirdi. Nə vaxtsa uşaqlığımız üzərinə qeyri-adilik, başqa bir dünya haqqında dumanlı təsəvvürlər pərdəsi çəkən müqəddəs keçmişi, onun qəhrəmanlarını, möcüzələrini pul qazanmaq xətrinə sakitcə oturub özləri ilə gətirdikləri kökəni yeyən, qədirbilən tamaşaçılara göstərirdilər! Zəmanəmizdəki mədəniyyətin ucuzluğundan, dəyərsizliyindən xəbər verən bir səhnə! İlahi, gərək belə alçaqlığın qabağını almaq xətrinə misirlilərdən başqa yəhudilər də, yer üzündə qalanlar da məhv olaydı, bu gün bizim öldüyümüz o dəhşətli, yalançı, tədrici ölümdənsə, məcburi, ləyaqətli bir ölümün qurbanı olaydı! Kaş olaydı! “Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 627
Qəlbimdə baş qaldıran o gizli etiraz səslərini, maskarad balı qarşısındakı əsassız qorxu hisslərini nə kino, nə də onun yaratdığı təəssürat azalda bilmədi, əksinə, onları daha da artırdı və axırda Hermineni xatırlayaraq özümü «Qlobus»a getməyə məcbur eləyəsi oldum. Gecikmişdim, artıq balın qızğın çağıydı və heç soyunmağa macal tapmadım, birdən-birə maskalı izdihamın arasına düşdüm, yaxın adam kimi hərə bir tərəfə dartışdırdı, qızlar şampan şərabı satılan yerə çəkmək istədi, təlxəklər əlini çiynimə qoyaraq «sən» deyə müraciət etməyə başladılar. Heç birinə yaxınlıq verməyib ağzına kimi dolu zalları birtəhər keçərək asılqana çatdım və nömrəni alan kimi cibimdə yaxşı-yaxşı gizlətdim ki, bəlkə, bu hərc-mərclikdən bezib onu tez götürəsi oldum. Böyük binanın bütün otaqlarında bayram şənliyi idi, zalların hamısında, hətta zirzəmidə də rəqs edirdilər. Bütün dəhlizlər, pilləkənlər maskaya, rəqsə, musiqiyə, gülüşə bələnmişdi, adam əlindən tərpənmək olmurdu. Sıxıla-sıxıla bu basabasın arası ilə zənci kapellası olan otaqdan xalq musiqisi çalınan zala keçdim, bərq vuran əsas zaldan çıxıb dəhlizlərə, pilləkənlərə, barlara, bufetlərə, şampan içilən yerlərə baş vurdum. Divarların çoxu ən müasir rəssamların yöndəmsiz, əyləncəli şəkilləri ilə bəzədilmişdi. Burada nə cür adam desən tapmaq olardı: sənətkar, jurnalist, alim, tacir və bir də şəhərin bütün əyyaşları... Orkestrlərin birində mister Pablo oturub şövqlə öz yoğun kərənayını üfürürdü. Məni görən kimi kərənayda bir qıy vurdu. Basabasa düşüb gah bu otağa, gah da o birinə keçdim, gah aşağı düşdüm, gah yuxarı qalxdım. Zirzəmidəki dəhlizlərdən biri cəhənnəmsayağı bəzədilmişdi və içəridəki iblislər ansamblının guppultusundan qulaq tutulurdu. Yavaş-yavaş yan- yörəmə göz gəzdirməyə başladım ki, bəlkə Herminedən, Mariyadan birini görəm. Sonra diqqətlə axtardım, bir neçə dəfə əsas zala dürtülməyə çalışdım, ancaq heç birinə düşə bilmədim: gah sıxışdırıb yoldan çıxartdılar, gah da içəridən çıxan izdiham imkan vermədi. Gecə yarı olmuşdu, ancaq heç birini tapa bilməmişdim. Rəqs eləməsəm də, istilənmişdim, başım hərlənirdi və yaxındakı boş kətillərin birində – tanımadığım adamların arasında oturub bir qədəh şərab gətirtdim, fikirləşdim ki, mən yaşda olan adamın, belə hayküylü şənliyə gəlməsi yersizdir. Qüssəli-qüssəli şərabdan içərək qadınların çılpaq qollarına, çiyinlərinə baxdım, gözlərim önündən qəribə-qəribə maskarad paltarları geymiş adamlar gəlib keçdilər. Bəziləri yüngülcə çiynimə toxundular. Dizimin üstündə oturmaq, ya da rəqs etmək istəyən bir neçə qızı sakitcə özümdən araladım. Onlardan biri ucadan «Qoca kaftar» dedi və düz də elədi. İstədim içib cəsarətlənəm, kefim açılsın, ancaq şərab da ləzzət eləmədi, ikinci qədəhi güclə axıra çatdırdım. Getdikcə hiss etməyə başladım ki, Yalquzaq başımın üstünü kəsdirib dişlərini qıcayır. Buralar mənim yerim deyildi, ona görə də bir şey alınmadı. Xoş niyyətlə gəlmişdim, ancaq kefim açılmadı, bu aşıb-daşan sevinclər, gülüşlər, çılğınlıq mənə çox saxta, gülünc görünürdü.Beləliklə də, saat birdə peşman-peşman, hirsli-hirsli paltomu geri almaq üçün özümü birtəhər asılqana çatdırdım. Bu, məğlubiyyət, təzədən yalquzaqlığa qayıtmaq demək idi və Hermine də bunu ömrundə mənə bağışlamazdı. Amma başqa yolum da yox idi. İzdihamın arasından birtəhər keçərək asılqana tərəf gedə-gedə bir də diqqətlə yan-yörəyə baxdım ki, bəlkə rəfiqələrimdən hansınısa görə biləm. Sən demə, boş şey imiş! Axır ki, balaca pəncərəyə çatdım, arakəsmənin o biri tərəfindəki nəzakətli kişi nömrəmi almaq üçün əlini irəli uzatdı, qoltuq cibimi axtardım və birdən gördüm ki... nömrə yoxdur! Lənət şeytana, bircə bu çatmırdı. Qüssə-kədər içində zalları dolaşa-dolaşa, oturub o dadsız-tamsız şərabdan içə-içə yarımçıq getməmək üçun özümlə mübarizə aparanda, tez-tez əlimi cibimə aparmış və həmişə də görmüşdüm ki, nömrə yerindədir. İndisə yoxsa çıxmışdı! Hər şey mənə qarşı çevrilmişdi. – Nömrəni itiribsən? – böyrümdə peyda olan sarı-qırmızı qiyafəli balaca şeytan civildədi: Yüklə 7,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|