Çərxi-fəleyküm “Səudiyyənin pullarını necə

18

N 38(47) 09.10.2015

Taleh MANSUR

A

v to bu sun  qa pı la rı 

yu xu dan 

hövl nak 

du ran  ada mın  göz-

lə ri  ki mi,  bir  göz 

qır pı mın da  açıl dı.  Göy göz 

kon duk tor  av to bu sa  mi nən lə ri 

özü nə məx sus  sə xa vət lə  qar şı-

la yıb, tə lə sik, əsəb lə ödə niş et-

dik dən son ra dü şən lə ri isə yo-

la  sal ma ğa  baş la dı.  Bu  za man 

qa ra bə niz  bir  qız  uta na-uta na 

av to bu sa min di. Sa lon da sər ni-

şin elə də çox de yil di. Adə tən, 

be lə  və ziy yət lər də  sər ni şin lər 

se vi nir di lər.  Nə dən sə,  bu  və-

ziy yət qa ra gö dək cə li qı zın heç 

də xo şu na gəl mə di. Pən cə rə nin 

önün də otu ran oğ lan dan baş qa 

bu nu  hiss  edən  ol ma dı.  Tək cə 

onun  nə zər lə ri  qı zın  dər ya  ki-

mi  də rin  göz lə ri nə  tuş  gəl miş-

di.  Sər ni şin lər dən  ki mi si  qı zın 

əy nin də ki  sə li qə li,  an caq  nim-

daş  pal ta rı na,  ki mi si,  sa də cə 

gö zəl bə dən qu ru lu şu na ta ma-

şa edir di.

Qı zın  “çək-çe vi ri”  çox  çək-

mə di:  ayaq la rı nı  sü rü yə-sü rü-

yə ke çib pən cə rə önün də ki oğ-

la nın  ya nın da  əy ləş di.  Oğ lan, 

di zi nin  üs tün də ki  ki tab ça nı 

və rəq lə mək  bə ha nə si  ilə  gö zu-

cu bir da ha qı za nə zər ye tir di. 

Bu  də fə  tək cə  qı zın  ba yaq  nə-

zə rə çar pan  köh nə  də ri  gö dək-

cə si ni de yil, həm də di di lib bir 

tə rə fi  yır tıl mış ayaq qa bı sı nı da 

gör dü. Ba şın da kı qa ra yun pa-

pa ğın və kə tan şər fi  nin də “qo-

cal dı ğı”  tif tik lə rin dən  mə lum 

olur du.  Pa pa ğı nın  al tın dan 

kə na ra  çıx mış  qap qa ra  saç la rı 

tən di rə sa lın mış göy çək Fat ma 

ki mi  boy  gös tə rir di.  Qa ba rıq 

ya naq la rı nı  so yuq  kü lək  sı ğal-

la yıb  aza cıq  qı zart mış dı.  Pa-

pa ğı nı qaş la rı nın üs tü nə qə dər 

çək miş di.  San ki  bu nun la  alın 

ya zı sı nı ha mı dan giz lət mək 

is tə yir di.  Tə miz  si ma sı, 

sağ  ya na ğın da kı  qa ra 

xa lı,  şa ba lı dı  göz lə-

ri, aza cıq dik bur nu, 

na zik 

do daq-

la rı  –  tan rı nın 

çək di yi 

bir 

tab lo…  və  bu 

tab lo nun  bü-

kül dü yü  nim-

daş 

pal tar. 

Bü tün  bun lar 

ya nın da  otu ran 

oğ la nın  qəl bi nin 

sı nıq-sal xaq qa pı-

sın dan  içə ri  gi rib, 

ru hu na iş lə yir di.

“Kö nül süz” 

av-

to bus  hər  gün  keç di yi 

yol lar la  şü tü yür,  kö nül lü 

sər ni şin lə ri  get dik lə ri  mən zil-

lə rə  çat dı rıb,  on la rı  ölüm lə ri nə 

bir  az  da  ya xın  edir di.  Pən cə-

rə nin  önün də  otu ran  oğ la nın 

iri,  qəh və yi  göz lə ri  dol muş du.

Nə dən sə, ya nın da kı qı za si ta yiş 

et mə yi  gə lir di.  La kin  pən cə rə-

dən  son suz  sə ma ya  ba xır,  nə-

fəs lik dən  sa lo na  do lan  ha va nı 

ci yər lə ri nə çə kir, dö yü nən ürə-

yi nin sə si ni qu laq la rın da du yur, 

ru hu nun sa hi bi Tan rı nı xa tır la-

yıb  gü nah dan  çə kin mə yə  can 

atır dı.  Axı,  bu  nim daş  pal tar lı 

qı za,  onu  gü na ha  sü rük lə mək 

haq qı nı  kim  ver miş di?  Bir dən 

oğ la nın göz lə ri nə qa ran lıq çök-

dü.  Qa bır ğa sı  kir ki rə nin  üyüt-

dü yü  buğ da  də nə si  ki mi  əzil-

mə yə baş la dı. Ona elə gəl di ki, 

ya nın da  otu ran  qız la Adəm  və 

Həv va ki mi bu dün ya da tək qa-

lıb lar; Adəm və Həv va dan fərq-

li ola raq dün ya nın ilk in san la rı 

ki mi yox, son in san la rı ki mi. Bu 

ila hi  ağ rı dan  do ğan  zövq dən 

onu,  pal to su nun  ci bi nə  gi rən 

əl ayır dı. Ön cə nə baş ver di yi ni 

an la ma dı ğı na gö rə di lu cu özü-

nü söy mək is tə di. Ona elə gəl di 

ki, pı çıl tı ilə söy sə, bey ni nə qan 

sı za caq. Bir az keç di… De yə sən, 

nə lə ri sə  an la ma ğa  baş la mış dı: 

ya nın da otu ran qı zın sol əli oğ-

la nın sağ ci bi nə uzan mış dı; gü-

nah lar  öl kə si  sa vab lar  öl kə si nə 

so xul muş du. Oğ la nın nə zər lə ri 

qı zın  göz lə ri nə  to xu nan  an da, 

qı zın  bar maq la rı  bir  qa laq  pu-

la to xun du. Oğ lan qey ri-ix ti ya ri 

əli ni  ci bi nə  sal dı,  qı zın  yu maq 

ki mi  yum şaq  əl lə rin dən  tut du. 

Qı zın  bar maq la rı  bo şal dı,  pul 

sü rü şüb  ci bin  kün cü nə  düş dü. 

Sus du lar… Hər iki si qor xur du: 

bi ri  əl lə ri nin  tu tul ma sın dan,  o 

bi ri  tut du ğu  əl lə ri  bu rax maq-

dan.  İki  qor xu nun  dueli  uzun 

çək mə di.  Oğ lan  qı zın  bar maq-

la rı  ara sın dan  dü şən  pu lu  ye-

ni dən qı zın ov cu na ba sıb, əl qa-

rı şıq, ci bin dən çı xart dı, sı na caq 

şü şə  ki mi,  eh mal ca  qı zın  di zi-

nin üs tü nə qoy du.

Av to bus  da ya na ca ğa  ça tıb 

da yan dı.  Qız  oğ la nın  dü şə cə-

yi ni an la yır mış ki mi, qal xıb yol 

ver di.  Oğ lan  kon duk to run  qu-

laq ba tı ran  “nit qi nin”  sə da la rı 

al tın da qa pı ya çat dı. Əli ni ci bi-

nə  sal dı,  əli  ci bi nin  di var la rı na 

to xun du.  Qı zın  əl lə ri ni  ax tar dı, 

tap ma dı. Ar tıq ci bin də pu lu ol-

ma dı ğı nı  unut muş du.  Sü rü cü 

ara  ver mə dən  kon duk to ru  tə-

ləs di rir di. Kon duk tor isə oğ la na 

əsə bi  hal da:  -  “Dü şə si sən,  düş. 

Nə  dur mu san?  Qra fi k dən  ge ri 

qal mı şıq!” – qış qır dı. Bu za man 

ar xa dan bir əl uzan dı. Oğ lan ci-

bin dən çı xan pu lu ta nı ma sa da, 

o pu lu tu tan əli anın da ca ta nı dı. 

Qız pı çıl tı ilə: - “ İki nə fər çı xın“, 

– de di və oğ la nın eh mal ca kü rə-

yin dən  itə lə di.  İki si  də  dü şüb, 

da ya na ca ğın  qar şı sın da  üz-üzə 

da yan dı.  Oğ la na  elə  gəl di  ki, 

nə zər lə ri ni  qız dan  çək sə,  onun 

göz lə rin dən sü zü lən saf ba xış lar 

şə hə rin  çirk li  as fal tı na  tö kü lə-

cək. Qız oğ la nın nə zər lə ri nə tab 

gə tir mə di. Tut du ğu əmə li xa tır-

la yıb,  göz lə ri ni  ye rə  dik di.  Saf 

ba xış la rı as fal tın üs tü nə tö kü lüb 

çi lik-çi lik ol du. Ye nə pı çıl tı ilə: - 

“Bu  mə nim  ilk  oğur lu ğum dur. 

Mən oğ ru ol ma ğı fa hi şə ol maq-

dan üs tün tut dum”, - de di. Qə-

hər onu boğ du, da nı şa bil mə di. 

Dö nüb cəld yo lu keç mək is tə yir-

di ki, sol tə rəf dən gə lən ağ rəng-

li  “BMW”  onu  haq la di.  Zər bə-

dən  qız  ma şı nın  bir  tə rə fi n dən 

o bi ri tə rə fi  nə, dün ya isə oğ la nın 

ba şı na  fır lan dı.  Ma şın  sü rə ti ni 

azalt ma dan, heç nə ol ma yıb mış 

ki mi,  ötüb  keç di.  Qız  utan caq 

mə lək  ki mi  üzü  üs tə  ye rə  dəy-

di, yun pa pa ğı ba şın dan düş dü, 

saç la rı  as fal tın  üs tü nə  da ğıl dı. 

Də niz dən xəz ri əs di, tər pət di qı-

zın saç la rı nı: “Sağ san?..” Ca vab 

gəl mə di.

Ət raf da kı lar  qı za  tə rəf  qaç-

dı lar. Oğ lan adam lar qaç ma ğa 

baş la yan da  ar tıq  qı zın  ya nın-

day dı. Bun dan son ra yüz il də 

ya şa say dı,  ona  tə rəf  ne cə  qaç-

dı ğı nı xa tır la ya bil məz di. Tan-

rı  o  za man  kə si yi ni  onun  və 

ha di sə  şa hid lə ri nin  yad da şın-

dan  nə yə  gö rə sə  sil miş di.  Ça-

tıb qı zın ba şı nı di zi nin üs tü nə 

al dı. Onun al nın dan və ağ zın-

dan qan gə lir di. Dol muş göz lə-

ri ni  oğ la nın  göz lə ri nə  zil lə yib 

nə isə de mək is tə yir, bo ğa zı na 

yı ğı lan  qan  da nış ma sı na  im-

kan  ver mir di.  Gic ga hın dan 

və  al nın dan  axan  qan  saç la rı-

nı bu la mış dı. Or ta yaş lı sa rı şın 

bir  qa dın  -  “Tə ci li  yar dım  ça-

ğı rın!” - de di. Bu cüm lə nin kə-

dər li  not la rı nın  sə da la rı  al tın-

da  qı zın  si nə si  qal xıb- dü şür, 

əl-qo lu  bağ lan mış  adam  ki mi 

şüur suz ça pa la yır dı. Ar tıq gec 

idi… O san ki his sə-his sə ölür-

dü:  əv vəl  kü lək  saç la rı nı  tər-

pət mə di,  do daq la rı  tit rə mə di. 

Gic ga hın dan və al nın dan axan 

qan  nə zə rə çar pa caq  qə dər 

azal dı.  Son ra  si nə si  bir  də fə 

qal xıb  düş dü;  ayaq la rı  as fal-

ta  ram  ol du.  Bir cə  göz lə ri  öl-

mə miş di. San ki oğ la na - “Göz 

ya şım  ya na ğım da kı  xa lı  is lat-

ma sa, əzab çə kə cə yəm; bü töv-

lük lə öl mə yə cə yəm,” - de yir di. 

Oğ lan: - “İla hi!” – de di. Qı zın 

ba şı nı bərk-bərk si nə si nə sıx dı. 

Bir dam cı göz ya şı ya na ğın da-

kı xa lı is lat dı. Və o an xə ya lən 

gö rü nən  hə qi qət  ger çək  ol du: 

qı zın si nə si nə sıx dı ğı sol əli ya-

nı na düş dü, ov cun da bir qa laq 

pu lun  qa na  bat mış  bir  his sə si 

gö rün dü. Oğ lan dəh şət için də 

qı zın ba şı nı si nə sin dən ayır dı. 

Şüuru du man lan mış oğ lan av-

to bu sa mi nən dən bə ri ilk də fə 

idi ki, ona be lə sər bəst ba xır dı.

Qan,  as fal tın  to zu,  köh nə  pal-

ta rı  və  ov cun da kı  pul  onu 

ey bə cər  gös tər mə yə  ça lış sa 

da,  o,  san ki  ana  bət nin də ki 

döl  ki mi,  saf  və  gü nah sız  idi.

Bu şa ba lı dı göz lü qı zın can sız 

bə də ni,  ona,  bü tün  bəd bəxt-

lik lə rə qo yul muş mo nu men tal 

bir a bi də ki mi gö rün dü.

Səs-küy lü  in san la rın  ara sı na 

də rin  sü kut  çök dü.  Ət raf da-

kı lar,    içi  oğ lan  qa rı şıq,  do nub 

qal mış dı lar.  Nəin ki  göz  yaş la-

rı,  göz lər  be lə  unu dul muş du. 

Tək cə  öz  mü qəd dəs  və zi fə si ni 

unut ma yan  Tan rı  kə dər li-kə-

dər li  ba xır dı.  Göy  üzü nə  pa yız 

fəs li nə xas ol ma yan bir to pa ağ 

bu lud  gəl di.  De yə sən,  Tan rı  o 

bu lu dun ar xa sı na ke çib ağ la yır-

dı.  Bir dən  ağ  bu lu dun  tam  or-

ta sın da  qı zın  xa lı  boy da  na zik, 

la kin güc lü işıq se li pey da ol du. 

İşıq se li aşa ğı dan- yu xa rı ya doğ-

ru sov ru lub yo xa çıx dı.

“Bu pı çıl tı ilə da nı şan qız kim 

idi  ?”  –  sual  oğ la nın  ba şı nı  gi-

cəl lən dir di.  Var  gü cü nü  top la-

yıb  qı zın  ba şı nı  eh mal ca  as fal-

ta  qoy du.  Qa na  bat mış  əl lə ri ni 

ağır-ağır  gö yə  qal dır dı,  səc də 

edir miş ki mi, ba şı nı as fal ta qoy-

du  və  qə fi l dən  sağ  böy rü  üs tə 

yı xıl dı.  Göz lə ri  nö yüt  lam pa sı-

nın  işı ğı  ki mi  ölə zi di.  Göz  qa-

paq la rı  ya vaş-ya vaş  ör tül dü. 

Qan lı  əl lə ri ni  dü yün lə yib  qız-

dır ma lı  adam lar  ki mi  sa yıq la-

ma ğa baş la dı:

- Onun ru hu sə ma ya to xun du. 

O,  öz  bəd bəxt li yi ni  eti raf  edib 

qur ta ran  an da  xoş bəxt  ol du. 

Ni yə?… Axı, ni yə an la mı rıq ki, 

xoş bəxt lik  de yi lən  məfh  um  biz 

dü şün dü yü müz ki mi de yil? Əsl 

xoş bəxt lik - gü nah la rın ara sın da 

mə lək ki mi öl mək dir.

Kim sə: - “Oğ la na su ve rin, ya-

zıq hu şu nu iti rib,” – de di.

Bir cib günah

(he ka yə)

---