Vene giren havanın damar sistemi içinde dolaşması Nedenleri: - Solüsyonda veya kateterde hava olması
- Bağlantıların gevşek olması
Belirtileri: Belirtileri: - Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
- Takipne
- Çarpıntı
- Baş dönmesi
- Hipotansiyon
- Juguler venöz distansiyon
Hastanın başı aşağı gelecek şekilde sol yan pozisyon verilir - Hastanın başı aşağı gelecek şekilde sol yan pozisyon verilir
- Hekime haber verilir
- Pulmoner emboli yönünden hasta izlenir
Kateterden bir parçanın koparak damar içinde dolaşmasıdır Kateterden bir parçanın koparak damar içinde dolaşmasıdır Vene giriş yerinde ani ağrı ile birlikte, venden çıkarılan kateterin pürüzlü ve eksik olması
Belirtileri: Belirtileri: - Siyanoz
- Hipotansiyon
- Göğüs ağrısı
- Taşikardi
- Hekime haber verilir
- İV yol sonlandırılır
- Kateter parçasının distaline turnike uygulanmalı
- Kateterin yerini belirlemek için hasta röntgen için hazırlanmalı
Aşırı duyarlılık reaksiyonudur Aşırı duyarlılık reaksiyonudur Verilen sıvıya yada içindekilere karşı olabilir Hastanın alerjileri araştırılmalıdır
İV kateter kullanım endikasyonları İV kateter kullanım endikasyonları - Uygun teknikle kateter takma
- Kateter bakımı bilgi ve becerisi
- Kateteri çıkartma bilgi ve becerisi
Tedavi öncesi yapılması gerekenleri belirleme - Doz hesaplama
- Akış hızı hesaplama
- Uygun veni ve giriş yerini belirleme (hastaya ve tedaviye)
- Araç-gereçlerin son kullanma tarihini kontrol etme
Hastaya tedavinin amacını ve tedavi sırasında uyulması gereken kuralları açıklamak Tedavi sırası ve sonrasında olası komplikasyonlar yönünden izlem yapmak
Tedavinin devamının sağlanması Tedavinin devamının sağlanması İnfüzyon setlerinin düzenli olarak değiştirilmesi İV sıvı tedavisini sonlandırmak (Hekim istemi ya da komplikasyon gelişmesi durumunda) İşlem öncesi, sırası ve sonrası kayıt tutmak ve rapor etmek
Güvenli uygulama Güvenli uygulama Hataları önlemek Hemşirelik öyküsü
Yaşam süreci Yaşam süreci Beslenme durumu Hastalık durumu
Yenidoğan Yenidoğan Böbrek fonksiyonları tam olarak gelişmemiştir suyun geri emilimi yetersiz olduğu için daha fazla su kaybederler Solunum sayısı ve beden yüzey alanı yetişkinlerden fazla olması nedeniyle, daha fazla sıvı kaybederler
Adölesan Adölesan Metabolik süreçlerde sıvı üretimi daha fazladır Kızlarda menstrüel siklusun başlaması erkeklere oranla dengesizlik riskini arttırmaktadır
Yaşlılar Yaşlılar Vücut fonksiyonlarında azalma ile susamaya ve ADH’a verilen yanıtın azalması ile risk artmaktadır
Aşırı karbonhidrat alımı hiperglisemiye yol açabilir, kan şekeri düzeyi kontrol altında tutulmalı, gerekirse insülünle dengelenmeli Aşırı karbonhidrat alımı hiperglisemiye yol açabilir, kan şekeri düzeyi kontrol altında tutulmalı, gerekirse insülünle dengelenmeli Tuz oranı yüksek diyet alan hastalar izotonik ve hipertonik salin aldıklarında hipernatremi ortaya çıkabilir
Ağızdan beslenemeyen hastalarda ketoasidoz riski artacağından ringer laktat solüsyonu mümkün olduğunca kullanılmamalı Ağızdan beslenemeyen hastalarda ketoasidoz riski artacağından ringer laktat solüsyonu mümkün olduğunca kullanılmamalı Yine bu hastalarda beslenme ve İV sıvı tedavisi için santral venöz yollar tercih edilmeli
Cerrahi girişimler Yanık Kafa travmaları Solunum sistemi hastalıkları Üriner sistem hastalıkları Kardiyovasküler sistem hastalıkları Gastrointestinal sistem hastalıkları Kanser
Yanıklı hastalarda Ven seçimi sınırlı Yanıklı ekstremiteden kateter yerleştirilmemeli Aynı anda bir çok sıvı, beslenme ve kan ürünü verileceği için çok tünelli kateterler ve santral yollar tercih edilmelidir
Kafa travmalı hastalarda Kafa içi basıncı azaltmak için hiperozmolar sıvılar (mannitol, hipertonik salin) kullanılır Kateter giriş yeri olarak antekübital ven tercih edilir
Ciddi kalp yetmezliği olan bireylerde İV sıvı tedavisinde; Ciddi kalp yetmezliği olan bireylerde İV sıvı tedavisinde; - santral venöz basınç
- pulmoner kapiller uç basıncı
- izlenmeli
Sıvı alımı ve böbrek fonksiyonları sıvı-elektrolit dengesinin sağlanmasında önemli Sıvı alımı ve böbrek fonksiyonları sıvı-elektrolit dengesinin sağlanmasında önemli
Oral yol İntravenöz tedavi - ağır dehidratasyonda
- ağızdan alım yeterli değilse
- peristaltizm kaybolmuşsa
- bilinç bozukluğunda
İmmün sistem baskılanmıştır İmmün sistem baskılanmıştır Enfeksiyon riski yüksek Asepsi kurallarına dikkat etmek gerekir Hematolojik malignitelerde tromboza eğilim arttığı için kateterlerin yıkanma işlem atlanmamalıdır
Allerji durumu değerlendirilmeli Kan yoluyla bulaşabilecek hastalıklar açısından hasta değerlendirilmeli
Yaşam bulguları Yaşam bulguları Aldığı çıkardığı takibi Kan ve idrar testleri Ödem durumu İnfiltrasyon Flebit Kateterin çıkarılması, kırılması, değiştirilmesi
İV kateter uygulaması ve İV sıvı tedavisi ile ilgili bilgi eksikliğine bağlı anksiyete İV kateter uygulaması ve İV sıvı tedavisi ile ilgili bilgi eksikliğine bağlı anksiyete Aşırı/yetersiz sıvı tedavisine bağlı sıvı volüm dengesizliği riski Yetersiz sıvı tedavisine bağlı sıvı volüm eksikliği riski
Aşırı sıvı tedavisine bağlı sıvı volüm fazlalığı riski Aşırı sıvı tedavisine bağlı sıvı volüm fazlalığı riski İV kateter uygulamasına bağlı enfeksiyon riski İV kateter uygulamasına ilişkin akut ağrı ……. ilişkin bilgi eksikliğine bağlı tedaviyi etkisiz yönetme riski
Bakımın hedefleri: - Birey sıvı tedavisinin amacını ve risklerini bilir
- Dehidratasyon belirti ve bulguları yoktur
- Ödem - sıvı volüm fazlalığı belirtileri yoktur
Bakımın hedefleri: - Lokal-sistemik enfeksiyon belirtileri yoktur
- Vene giriş bölgesinde ağrı yoktur
- Birey İV sıvı tedavisine, komplikasyonlara ve kontrollere ilişkin uygulamaları bilir ve uygular
Beklenen sonuçlar: Beklenen sonuçlar: Birey (ailesi, bakım veren) İV sıvı tedavisinin başlatılması, sürdürülmesi ve sonlandırılması sürecinde tedavinin amacını ve risklerini anladığını ifade eder
Beklenen sonuçlar: Birey (ailesi, bakım veren) İV kateter uygulaması ve İV sıvı tedavisi süresince endişe hissetmez Birey (ailesi, bakım veren) İV sıvı tedavisi süresince işbirliği yapar Sıvı dengesi normale döner
Beklenen sonuçlar: Yaşam bulguları, aldığı çıkardığı sıvı miktarı kilosu, laboratuar bulguları normal değerlerdedir İV sıvı akış hızı istemde belirtildiği şekilde verilir İV giriş yerinin etrafındaki cilt bütünlüğü bozulmamıştır
Beklenen sonuçlar: Şişme, kızarıklık, hassasiyet, ağrı yoktur Birey (bakım veren) evde sıvı takibi yapabilir. İV tedavi komplikasyon belirtilerini izler ve komplikasyon gelişmesi durumunda yapılacakları uygular
Bireyin (ailesi, bakım veren) İV sıvı tedavisinin amacı ve risklerine ilişkin bilgi durumu değerlendirilir Bireyin (ailesi, bakım veren) İV sıvı tedavisinin amacı ve risklerine ilişkin bilgi durumu değerlendirilir Bireyin (ailesi, bakım veren) eğitime hazır oluşluğu ve öğrenme biçimi değerlendirilerek, eğitim için uygun zaman belirlenir Bireye (ailesi, bakım veren) İV sıvı tedavisinin amacı ve riskleri konusunda eğitim verilir
İstemde belirtilen İV sıvı tedavisi başlatılır, ilaç uygulamaları 6 doğru ilkeye göre yapılır İstemde belirtilen İV sıvı tedavisi başlatılır, ilaç uygulamaları 6 doğru ilkeye göre yapılır Sıvı elektrolit dengesizliği belirtileri, İV sıvı tedavisi komplikasyonlarına ilişkin belirtilerin bulunma durumu takip edilir İV sıvı tedavisinin sürdürülmesinde, istemde belirtilen İV sıvılar ile değiştirilir
İV sıvı tedavisi için kullanılan sıvı seti uygun şekilde değiştirilir İV sıvı tedavisi için kullanılan sıvı seti uygun şekilde değiştirilir İV kateter giriş yerindeki pansuman uygun şekilde değiştirilir İV sıvı tedavisi istemde belirtildiği şekilde sonlandırılır
İV sıvı tedavisinin başlatılması, sürdürülmesi, İV sıvı ve pansumanların değiştirilmesi ve İV yolun sonlandırılmasına ilişkin hemşirelik kayıtları tutulur, istenmeyen durumlar rapor edilir İV sıvı tedavisinin başlatılması, sürdürülmesi, İV sıvı ve pansumanların değiştirilmesi ve İV yolun sonlandırılmasına ilişkin hemşirelik kayıtları tutulur, istenmeyen durumlar rapor edilir İV sıvı tedavisi devam edecekse bireye bakım verenin evde bakıma ilişkin yeterliliği değerlendirilir Bireye bakım verene evde İV sıvı tedavisine komplikasyonlara ve kontrollere eğitim verilir
Bireyin (ailesi, bakım veren) İV sıvı tedavisi sırasındaki işbirliği ve tedavi planına uyumu değerlendirilerek kayıt edilir İV sıvı akış hızı İV yolun açıklığı saat başı kontrol edilerek kayıt edilir Bireye İV sıvı tedavisine cevabı, sıvı-elektrolit dengesizliği belirtileri, yaşam bulguları, laboratuar bulguları kullanılarak değerlendirilir kayıt edilir
Sıvı seti ve pansuman değiştirildiğinde, İV giriş yeri enfeksiyon, infiltrasyon açısından kontrol edilerek kayıt edilir Sıvı seti ve pansuman değiştirildiğinde, İV giriş yeri enfeksiyon, infiltrasyon açısından kontrol edilerek kayıt edilir Sıvı seti ve pansuman değiştirildiğinde, İV yol açıklığı kontrol edilerek kayıt edilir Evde bireyin İV sıvı tedavisi, komplikasyon belirtilerini izlem, komplikasyon gelişmesi durumunda yapılacakları bilme ve uygulama durumları kontrol edilerek kayıt edilir
İV sıvının kontrolü İV sıvının kontrolü - Renk değişikliği
- Partikül varlığı
- Son kullanma tarihi
- Sızıntı varlığı
- İlaç elektrolit eklenmişse etiket
İV sıvı ile sıvı setinin bağlantısının yapılması İV sıvı ile sıvı setinin bağlantısının yapılması - Akış hızını ayarlayan makarayı, damlalığın 2,5 cm altına getirme
- Damlalığın ½ veya 1/3’ünü sıvı ile doldurma
İV kateteri yerleştirme İV kateteri yerleştirme - Vene giriş bölgesinin 15 cm üzerinden turnikeyi bağlama
- Ven dolgunluğunu sağlamak için;
- ılık kompres uygulama
- vene parmak uçları ile hafifçe vurma
- distalden proksimale doğru veni sıvazlama
İV kateteri yerleştirme İV kateteri yerleştirme - Vene giriş bölgesini pasif el ile 4-5 cm aşağıdan alta doğru gerdirme
- Vene 10-30°’lik açı ile deriye girme, 0,6 cm ilerletme kan gelince çelik iğneyi geri çekme
- Vene giriş yerinin 3 cm üzerinden basınç uygulayarak turnikeyi çözme
Kayıt - Sıvı tipi
- Sıvı miktarı
- Sıvı akış hızı
- Ven bölgesi
- Kateter çap ve numarası
- İnfüzyon pompası kullanılma durumu
- Bireyin tepkisi
- İşlemin kaç kez tekrarlandığı
- İşlemi yapan hemşirenin parafı
Hekime rapor edilecek durumlar Hekime rapor edilecek durumlar - İnfiltrasyon
- Flebit
- Hipovolemi
- Hipervolemi
- Elektrolit dengesizliği belirtileri
İV sıvıyı değiştirme İV sıvıyı değiştirme - Yeni sıvı kullanılacağı saatten en az 1 saat önce (hastaya giden sıvı 100 ml kaldığında) kontrol edilerek hazırlanmalı
İV sıvı setini değiştirme - Eski sıvıyı askıdan çıkart, ters çevir, sıvı setini çıkar
- Setin değiştirildiği tarih, saat ve kimin değiştirdiğini belirten etiketi haznenin altına yapıştır
İV giriş yerini değerlendirme İV giriş yerini değerlendirme
İV kateteri çıkartma İV kateteri çıkartma - Vene giriş bölgesine hafif bası uygula, kateteri düz ve yavaş bir şeklide çek
- Yeni bir steril spancı kateter giriş bölgesi üzerine koy flasterle tespit et
Dostları ilə paylaş: |