13
4.2-chizma.
1-grafi k ish. Kesimlar (grafi k ishlar o‘qituvchi tomonidan beriladi).
1. Kesimlarda qanday shartlilik va soddalashtirishlar qo‘llaniladi?
2. Nima sababdan ba’zi kesimlarda uning konturi yopiq tasvirlanadi?
O‘qituvchi tomonidan berilgan chizmadagi val elementlarini
kesimda shartlilik va
soddalashtirishlar qo‘llanilgan holda bajaring.
4.2-chizma,
a
da val kesimlari
A–A, B–B, C–C, D–D, E–E, F–F
lar orqali belgi-
langan. Ularga mos keladigan kesimlarni 1, 2, 3, 4, 5, 6
lar ichidan izlab toping
va belgilang (4.2-chizma).
5-§. QIRQIMLAR
Kesim va qirqimlarning bir-biridan farqi.
Yuqorida aytganimizdek,
detal
ning tekislik bilan kesilgan joyining o‘zini tasvirlasak,
kesim
hosil
bo‘ladi (5.1-chizma,
a
). Kesimda faqat kesuvchi tekislikda hosil bo‘ladigan
yuza chi ziladi.
Detal tekislik bilan qirqilganda hosil bo‘ladigan
kesim yuzasi bilan birga
tekislik orqasidagi detal qismlari ham qo‘shib tasvirlansa,
qirqim
hosil bo‘ladi
(5.1-chizma,
b
).
Qirqimlar.
Qirqimlar kesimlar kabi standart talablariga muvofi q bajarila-
di. Detalning ichki
qismini aniqlash maqsadida
qirqim
deb ataluvchi shartli
tasvirlash usuli qo‘llaniladi. Detalning ichki ko‘rinishi murakkabroq, ya’ni
bir qancha sirtlardan tashkil topgan bo‘lsa, chizmani o‘qishni
osonlashtirish
http://eduportal.uz
15
maqsadida qirqimlar tatbiq qilinadi. Qirqimlar detalning ichki va tashqi qiyo-
fasiga qarab qo‘llaniladi. Qirqimga tushgan yuzalar kesim kabi bir yoqlama
shtrixlanadi.
5.2-chizma,
a, b
da detalning uchta ko‘rinishi va yaqqol tasviri berilgan. De-
talning ichki tuzilishini ko‘rsatish
uchun bitta
V
ga parallel frontal
A
tekislikni
qo‘llasa bo‘ladi (5.3-chizma). Shunda detalning to‘g‘ri burchakli o‘yilgan joyi
ochiladi. 5.3-chizma,
b
dagi yaqqol tasvirda kesuvchi tekislik orqali qirqimni
aniqroq ko‘rsatish uchun detalning oldingi yarmi siljitilgan. Ko‘rinib
turgan
frontal qirqim detalning bosh ko‘rinishida tasvirlangan.
1. Qirqimning kesimdan farqi nimada?
2. Nima uchun qirqim qo‘llaniladi?
1. Chizmachilik xonasidagi detallardan qirqimboplarini ko‘rsating.
2. Chizmachilik daftariga (5.4-chizma)
A, B, C
lardan birini ko‘chirib chizing va
qirqimini bajaring.
5.3-chizmada qanday qirqim qo‘llanilgan?
A. Frontal. B. Gorizontal. C. Profi l. D. Kesim.
5.4-chizma, A da detalning ko‘rinishlari berilgan. Uning frontal qirqimi mantiqiy
fi kr yuritish orqali kompyuterda bajarilsin.
Dostları ilə paylaş: