9
Materiallarning kesimda grafi k belgilanishi.
Detal
chizmasida kesim
yoki qirqim qo‘llanilgan bo‘lsa, o‘sha joy yuzalari ma’lum
tartibda belgi-
lanishi lozim. Detal metalldan yasalgan bo‘lsa, kesim yoki qirqim 2.5-chiz-
madagidek shtrixlab chiqiladi. Shtrix chiziqlari detalning asosiy kontur (ho-
shiya chizig‘i) yoki o‘q chizig‘iga nisbatan 45° burchak ostida o‘ng yoki
chap tomonga qiyalatib chiziladi. Shtrixlar ingichka tutash chiziqda bajariladi.
Bitta detalning barcha ko‘rinishlarida bajarilgan
qirqim yoki kesimlarda bu
yuzalar bir tomonlama shtrixlanishi va shtrixlar orasi ham o‘zaro teng bo‘lishi
shart.
Yog‘ochdan tashqari boshqa materiallar metallar kabi ho shiya chizig‘iga
nisbatan 45° burchakda qiyalatib chiziladi. Shtrixlar
orasidagi masofalar
materiallarning turiga qarab har xil bo‘ladi. Metall, charm, rezina,
tabiiy tosh,
betonlarda 1,5–2 mm, sopol (keramika) va silikatli materiallarda qo‘shaloq
chiziqlar oralig‘i 1,5–2 va 5–7 mm bo‘ladi. Tabiiy tuproq uchta o‘zaro
paral-
lel kalta chiziqlar oralig‘i 1–2 mm, to‘plam chiziqlar oralig‘i 3–5
mm qilib
qoldiriladi.
Ba’zi materiallarning kesim va qirqimda grafi k belgilanishi 2.5-chizmada
ko‘rsatilgan.
1. Kesim nima maqsadda qo‘llanadi?
2. Kesimda uning yuzasi qanday tasvirlanadi?
3. Kesimlar qanday tasvir hisoblanadi?
Chizmachilik xonasidagi detallarning kesimbop joylarini ko‘rsating.
2.5-chizma.
http://eduportal.uz
10
3.1-chizma.
3.3-chizma.
Kesim nima?
A. Detalning fi kran tekislik bilan kesilishi.
B. Detalning faqat kesuvchi tekislik bilan kesilgan joyi tasviri.
C. Kesuvchi tekislikkacha bo‘lgan detal qismining tasviri.
D. Kesuvchi tekislik orqasidagi detal qismi tasviri.
Dostları ilə paylaş: 
