293
sahəsində yeri gəldikdə mövcud orqanların qüvvəsindən istifadə edərək
beynəlxalq səviyyədə əməkdaşlıq üzrə tədbirlər həyata keçirir, xüsusi ilə inkişaf
etməkdə olan ölkələrin bu sahə üzrə ekspertlərin hazırlanması üçün əməkdaşların
mübadiləsi və yaxud onların ezamiyyətə göndərilməsi həyata keçirilir və o
cümlədən İqlim dəyişmələri haqqında informasiyanın ictimaiyyətə çatdırılması
və ictimaiyyətin milli səviyyədə məlumatlandırılmasına şərait yaradır.
Konvensiyanın müvafiq orqanları çərçivəsində həyata keçiriləcək bu fəaliyyəti
uyğun şərtlərə Konvensiyanın 6-cı maddəsini nəzərə almaqla araşdırılmalıdır.
f) Tərəflər Konvensiyasının müvafiq qərarlarına uyğun olaraq, hazırki maddənin
həyata keçirilməsi üçün proqram və fəaliyyət haqqında informasiyanı öz milli
məruzələrinə
daxil edirlər; və
g) hazırkı maddə üzrə öhdəliklər yerinə yetirilərkən Konvensiyanın 4-cü maddəsinin
8-ci bəndi tam dolğunluğu ilə nəzərə alınır.
Maddə 11
1. 10-cu maddəni həyata keçirərkən Tərəflər Konvensiyanın 4-cü maddəsinin 4, 5, 7, 8
və 9-cu bəndlərinin qərarlarını nəzərə alırlar.
2. Konvensiyanın 4-cü maddəsinin 1-ci bəndinin həyata keçirilməsi kontekstində
Konvensiyanın 11-ci maddəsi və 4-cü maddəsinin 3-cü bəndinin qərarlarına uyğun
olaraq və Konvensiyanın maliyyə mexanizminin idarəçiliyi ilə məşğul olan bir orqan
və ya orqanlar vasitəsi ilə, inkişaf etmiş ölkələr olan Tərəflər və Konvensiyanın 2-ci
əlavəsinə daxil edilmiş digər inkişaf etmiş Tərəflər:
a) 10-cu maddənin (a) bəndində göstərilən Konvensiyanın 4-cü maddəsinin 1 (a)
bəndi üzrə öhdəliklərin yerinə yetirilməsində inkişaf etməkdə olan ölkələri təmsil
edən Tərəflər tərəfindən sərf olunan bütün razılaşdırılmış xərclərin ödənilməsi
üçün yeni və əlavə maliyyə ehtiyatları
təqdim edir; və
b) inkişaf etməkdə olan ölkəni təmsil edən Tərəf və Konvensiyanın göstərilən 11-ci
maddəsinə uyğun olaraq qeyd olunan beynəlxalq orqan və ya orqanlar arasında
razılaşdırılmış və 10-cu maddə ilə haşiyələnən Konvensiyanın 4-cü maddəsinin
1-ci bəndi üzrə öhdəliklərin yerinə yetirilməsi ilə bağlı olan razılaşdırılmış
bütün əlavə xərclərin ödənilməsi üçün inkişaf etməkdə olan ölkələri təmsil edən
Tərəflər üçün zəruri hesab edilən texnologiyaların təqdim olunması üçün belə
maliyyə vəsaitini həmçinin təqdim edir.
Mövcud öhdəlikləri yerinə yetirərkən müvafiq və proqnozlaşdırılan və sair axınına
yaranan tələbat və inkişaf etmiş ölkələr hesab olunan Tərəflər arasında bu yükün
müvafiq şəkildə bölüşdürülməsinin mühümlüyü nəzərə alınır. Konvensiyanın maliyyə
mexanizmi və idarə olunması ilə məşğul olan bir orqan və orqanlar üçün Tərəflər
Konvensiyasının müvafiq qərarlarında göstərilən və o cümlədən hazırkı Protokolun
qəbuluna qərar razılaşdırılan rəhbər göstərişlər hazırkı bəndin qərarlarına tətbiq
olunur.
3. İnkişaf etmiş ölkələr sayılan Tərəflər və Konvensiyanın 2-ci əlavəsinə daxil edilmiş
digər inkişaf etmiş Tərəflər 10-cu maddənin həyata keçirilməsi üçün ikitərəfli regional
və digər çoxşaxəli kanallar üzrə maliyyə vəsaiti verə, inkişaf etməkdə olan ölkələr
hesab edilən Tərəflər isə maliyyə vəsaiti ala bilər.
Maddə 12
1. Hazırki maddə ilə təmiz inkişaf mexanizmi müəyyənləşdirilir.
294
2. Təmiz inkişaf mexanizminin məqsədi stabil inkişafın təmin olunması və Konvensiyanın
son məqsədinə nail olmaq üçün köməklik göstərilməsində əlavə 1-ə daxil edilməmiş
Tərəflərə yardım etmək, 3-cü maddəyə uyğun olaraq tullantıların məhdudlaşdırılması
və ixtisarı üzrə müəyyən say öhdəliklərin yerinə yetirilməsinin təmin olunmasında
Əlavə 1-ə daxil edilməmiş Tərəflərə köməklik göstərilməsindən ibarətdir.
3. Təmiz inkişaf mexanizmi çərçivəsində:
a) Əlavə 1-ə daxil edilməmiş Tərəflər tullantıların sertifikatlaşdırılmış ixtisarına
gətirib çıxaran layihələr üzrə fəaliyyətin həyata keçirilməsi nəticəsində alınan
gəlirdən
istifadə edirlər; və
b) Əlavə 1-ə daxil edilmiş Tərəflər hazırki Protokolun Tərəflər müşavirəsi sifəti
ilə fəaliyyət göstərən Tərəflər Konfransının müəyyən etdiyi kimi 3-cü maddəyə
uyğun olaraq tullantıların məhdudlaşdırılması və ixtisari üzrə müəyyən say
öhdəliklərinin bir qisminin yerinə yetirilməsinə köməklik məqsədi ilə layihələr
üzrə bu cür fəaliyyət nəticəsində tullantıların sertifikatlaşdırılmış ixtisarını
istifadə edə bilərlər.
4. Təmiz inkişaf mexanizmi hazırki Protokolun Tərəflər müşavirəsi sifəti ilə fəaliyyət
göstərən Tərəflər Konfransı tərəfindən təyin ediləcək operativ orqanlar vasitəsilə
sertifikatlaşdırılır.
5. Layihələr üzrə hər bir fəaliyyət növü nəticəsində tullantıların ixtisarını hazırki
Protokolun Tərəflər müşavirəsi sifəti ilə fəaliyyət göstərən Tərəflər Konfransı
tərəfindən təyin ediləcək operativ orqanlar vasitəsi ilə sertifikatlaşdırılır:
a) hər bir iştirakçı Tərəf tərəfindən bəyənilən könüllü iştirak əsasında;
b) İqlim dəyişmələri nəticələrinin yüngülləşdirilməsi ilə bağlı olan real ölçülə
biləcək
və uzun müddətli üstünlüklər; və
c) Layihələr üzrə sertifikatlaşdırılmış fəaliyyət növü mövcud olmadığı təqdirdə, ola
biləcək istənilən ixtisarlara əlavə edilən tullantı ixtisarları əsasında.
6. Təmiz inkişaf mexanizmi lazım gəldikdə, layihələr üzrə sertifikatlaşdırılmış fəaliyyət
növlərinin maliyyələşdirilməsi üçün təşkilat daxili köməklik göstərir.
7. Hazırki Protokolun Tərəflər müşavirəsi sifəti ilə fəaliyyət göstərən Tərəflər Konfransı
layihələr üzrə fəaliyyətin yoxlanılması və azad təftiş vasitəsi ilə şəffaflıq, səmərəlilik
və hesabatların verilməsi məqsədi ilə 1-ci sessiyasında müvafiq üsul və şərtləri
hazırlayır.
8. Hazırki Protokolun tərəflər müşavirəsi sifəti ilə fəaliyyət göstərən Tərəflər Konfransı
layihələr üzrə sertifikatlaşdırılmış fəaliyyət növlərində alınan gəlirin bir hissəsinin
inzibati xərclərin ödənilməsi üçün, o cümlədən adaptasiya ilə bağlı xərclərin
ödənilməsində və İqlim dəyişmələri xoşagəlməz təsirlərinə qarşı xüsusən həssas olan
inkişaf etməkdə olan ölkələrlə təmsil olunan Tərəflər köməklik göstərilməsi məqsədi
ilə istifadə edilməsini təmin edir.
9. Təmiz inkişaf mexanizmində, o cümlədən yuxarıda qeyd olunan 3 (a) bəndində
göstərilən fəaliyyətdə və tullantıların sertifikatlaşdırılmış ixtisarının alınmasında özəl
və/ və ya dövlət subyektləri iştirak edə bilər, bu iştirak təmiz inkişaf mexanizminin
icra şurasının verəcəyi istənilən göstərişə müvafiq olaraq həyata keçirilir.
10. 2000-ci ildən öhdəliklərin 1-ci fəaliyyət dövrünün başlanmasınadək olan mərhələdə
tullantıların sertifikatlaşdırılmış ixtisarı öhdəliklərin 1-ci fəaliyyət dövründə yerinə
yetirilməsinin təmin olunması məqsədi ilə köməklik göstərilməsində istifadə edilə
bilər.
Maddə 13