216
– Lakin mən evlərin ətrafında qalaqlanmış cəsədləri
görmürəm.
– Sən ətrafına təxəyyülünün gözləri ilə baxır və həyat tu-
fanının qarşısında titrəyən insanları görürsən. Sən onları canlı
hesab edirsən. Lakin onlar dünyaya göz açdıqları andan ölüdür-
lər və onları basdıran, torpağa tapşıran bir kəsləri olmadığından
nəm torpaq üzərində sərilmişlər və onlardan çürümüş cəsədlə-
rin qoxusu gəlir.
Mən qorxudan özümə gələrək soruşdum:
– Əgər həm ölülər, həm də dirilər həyat tufanın qarşısın-
da əsim-əsim əsirlərsə, o zaman mən onları necə fərqləndirə
bilərəm?
– Ölülər ruhən qorxurlar, dirilər isə həyatın tufanı ilə
yarışa çıxır və o dayananda dayanırlar, – deyə cavab verdi.
O bunu deyərək əlinə söykəndi. Onun palıdın kökləri ki-
mi hörülmüş əzələləri həyat qüvvəsi ilə dolu idi.
– Sən evlisən? – deyə soruşdu.
– Bəli, evliyəm, xanımım dünya gözəlidir və mən onu
sevirəm.
– Necə də böyük günah sahibisən! Axı nigah həqiqətən
də kişi üçün köləlikdir. Əgər sən azad olmaq istəyirsənsə,
xanımından boşan və tənha yaşa.
– Axı mənim üç övladım var. Onlardan böyüyü artıq top-
la oynayır, kiçiyi isə mənasını anlamadığı sözlər kəkələyir. Bəs
onlar necə olsun?
217
– Onlara qəbir qazmağı öyrət. Onlardan hərəsinə bir bel
ver və onları tərk elə.
– Axı mən tənhalığa tab gətirə bilmərəm. Mən həyatdan
arvadım və uşaqlarımla birlikdə zövq almağa vərdiş etmişəm
və onları tərk etdiyim halda xoşbəxtliyimdən də məhrum ola
bilərəm.
– Arvadın və uşaqlarınla həyat sadəcə ağ duvaq altındakı
qara günlərdir. Lakin əgər nigahından heç vədə imtina edə bil-
mirsənsə, o zaman heç olmasa ruhların qızlarından biri ilə
izdivac qur.
– Axı həqiqətdə ruhlar yoxdur. Sən nə üçün məni
aldadırsan? – deyə qışqırdım.
– Ah, cavan oğlan, sən necə də səfehsən! – deyə cavab
verdi. Gerçək olan ruhlardır. Ruh olmayanlar isə şübhə və
qeyri-müəyyənlik dünyasına məxsusdurlar.
– Məgər ruhların qızları gözəl olur?
– Onların məlahəti itmir, gözəlliyi isə solmur.
– O zaman sözlərinin doğruluğuna əmin olmağım üçün
heç olmasa onlardan birini mənə göstər.
– Əgər sən ruhların qızını görmək və ona toxunmaq
iqtidarında olsaydın, sən mənim məsləhətim olmadan da belə
onunla evlənərdin.
– Gözə görünməyən və toxunulması mümkün olmayan
bir kəslə nigahın faydası nədir?
218
– Bunun faydası tədricən meydana çıxır. Nəticədə həya-
tın tufanı qarşısında qorxudan titrəyən canlı ölülər yoxa çıxır
və onunla ayaqlaşmaq istəmirlər.
O bir anlığa üzünü yana çevirdi, daha sonra yenidən
soruşdu:
– Sən hansı dinə qulluq edirsən?
– Mən Allaha inanır, Onun bütün peyğəmbərlərinə ehti-
ram göstərir, xeyirxah əməllərə can atır və axirətə təvəkkül edi-
rəm.
– Bu sözlər çoxdan deyilib. Sən sadəcə onları təkrarlayır-
san – deyə cavab verdi. – Əslində isə sən yalnız öz ruhuna ina-
nır, ona ehtiram göstərir, onu sevir və onun əbədi olmasına
ümid bəsləyirsən. İnsanlar ta bineyi-qədimdən ruhlarına səcdə
edib, arzu, istəklərindən asılı olaraq onu müxtəlif cür adlandı-
rıblar. İnsanlardan bir qismi onu Vəəl, digərləri – Yupiter,
üçüncülər isə Allah deyə çağırıblar.
Daha sonra o, gülümsəyib istehza ilə əlavə etdi:
– Ən təəccüblüsü budur ki, onlar öz ruhlarına səcdə edir-
lər. Əslində isə onlar üfunətli cəsədlərdən savayı bir şey deyil-
dirlər.
Bir an keçdi və mən onun sözləri barədə düşünərək onla-
rın mənasının həyatdan da qəribə, ölümdən də qorxulu, həqi-
qətdən də dərin olması qənaətinə gəldim.
Onun söylədikdərinin, eləcə də gizlin dəlillərinin arasın-
da fikrimin azmaması və onu öz sirlərini açmağa sövq etmək
üçün ucadan dedim:
219
– Allah xatirinə, əgər sən doğrudan da tanrıya
inanırsansa, de görüm kimsən?
– Mən özüm özümün allahıyam – deyə o cavab verdi.
– Bəs adın nədir?
– Divanə – tanrı.
– Sən harada dünyaya göz açmısan?
– Hər yerdə.
– Sən nə zaman dünyaya gəlmisən?
– Həmişə.
– Sənə müdrikliyi kim öyrədib, səni varlığın sirlərindən
kim agah edib?
– Mən müdrik deyiləm, – o dedi, – çünki müdriklikdən
yalnız zəiflər istifadə edir. Mən isə güclü divanəyəm. Mən ad-
dımlayıram və torpaq mənim ayaqlarım altında tərpənir, mən
dayanıram və ulduzların təntənəli yürüşü mənimlə birlikdə da-
yanır. Mən şeytanların insanları necə araya qoyub güldüklərini
çoxdan bilirəm. Mən cinlərin şahları və gecənin nəhəngləri ilə
söhbət edərək varlığın sirlərini dərk etmişəm.
– Bəs sən burada, bu boş vadidə nə edirsən? Gecələrini
və gündüzlərini necə keçirirsən?
– Səhərlər mən günəşə söyür, günorta – insanlara lənətlər
yağdırır, axşamlar – təbiəti məsxərəyə qoyur, gecələr isə ruhum
qarşısında diz çökərək, ona dualar edirəm.
– Bəs sən nə yeyir, nə içir, harada yatırsan?
220
– Mən – biz, vaxt və dəniz yatmırıq, – deyə o cavab
verdi. – Biz insanların bədənini yeyir, onların qanını içir və
onların can vermələrindən həzz alırıq!
O bu sözləri deyib qamətini düzəltdi, əllərini sinəsində
çarpazladı, sonra mənim gözlərimə diqqətlə baxaraq, sakit və
həzin səslə dedi:
– Xudahafiz. Mən nəhənglərin və şeytanların toplaşdığı
yerə yollanıram.
Mən başımı yellədərək dedim:
– Tələsmə, səndən bir söz soruşmaq istəyirəm.
O cismini gizlədən gecə dumanının içindən cavab verdi:
– Divanə allahlar heç kəsi gözləmirlər. Xudahafiz.
Gecənin zülmət pərdəsi onu ağuşuna alıb bürüdü və mən
qorxmuş, özünü itrmiş, həyəcanlaşmış halda tək qaldım.
Mən bu yerdən aralananda onun hündür qayalarda əks-
səda verən səsini bir daha eşitdim:
– Xudahafiz! Xudahafiz!
Növbəti gün mən arvadımdan boşandım və ruhların
qızlarından biri ilə evləndim. Daha sonra mən uşaqlardan hər
birinə bel və kürək verərək dedim:
– Gedin və ölüyə rast gələn kimi onun cəsədini torpağa
tapşırın.
Həmin vaxtdan indiyə qədər mən qəbirlər qazaraq
ölülələri basdırıram. Lakin onlar çox, mən isə təkəm və mənə
kömək edə bilən bir kimsəm də yoxdur.
Dostları ilə paylaş: |