149
Mir Tağı Ağanın beytül-malı
Mən sürücü işdiyirdim, həmişə evdən çıxanda səhər-
səhərlər namaza durardı ağam, Quranın altınnan keçirdərdi
məni. Mənə atasının adını qoyub, ona görə mənə “ata” deyər-
di. Bir gün bizim bı köhnə Alvadı kəndi var, ora tikinti mat-
rialı gətirmişəm. Maşını boşaldmağ bir az vaxt çəkir də. Gəl-
dim gördüm mağazada un satıllar. 80-ci illər idi o vaxt, biyaz
un qıt idi. İki tay un aldım. Gəldim evə. Camaat da çox idi or-
da. Bı da bırda oturmışdı. Evdə də heç kim yox idi, tək otur-
mışdı. Quran oxuyurdu. Maşını saxladım, taksi idi, unnarı dü-
şürtdüm. Hə nə isə oxudu qutardı, dedi:
– Dədə, nə almısan?
Dedim:
– Hec, un almişam.
Gəldi birinə köməy elədüy, qoyduğ içəri. İkincisinə dedi,
yox dəymə qoy qalsın orda. Bildim ki, kiməsə verəcək, cünki
bında belə şeylər olurdu. Bir də görsən gəlirdim mən, elə hə-
yətdən deyirdi ki, əə, cıbündə nə var? Adam da oturub evdə
gözdiyir də. Ona beytül-mal deyirdilər də. Verərdilər bı da
üssün düzəldərdi, ya o qardaşımnan, ya mənnən pıl alardı dü-
zəldərdi payliyardı. O adamlar hər ay gəlırdilər onun yanına.
Özü payliyardı adamlara. İndi məsəl beytül-mal veriblər
bına bı qədərdi, cağırardı bizi ki, gəlün bı adamları yola salun.
Bıların məsəl un, qənd almağa pılları yoxdu. Yəni imkansız
adamlardı.
Nəsə saxladı orda məni, mən də maşını qoyub gəlmişəm
orda. Bi dənə də balaca maşınımız var idi. Dedi:
– O unu götür qoy maşına. Bilirsən bınçın orda indi
durub ağlıyan var. Dedi, rayonnan almısan?
150
Dedim:
– Yo Alvadıdan.
Dedi:
– Vay, vay, vay. Sizin üzüzzən elə ajdığ yağır.
Da səsimi də çıxarmadım. Qoyduğ maşına, sürdüy Alva-
dıya o mağazanın qabağına. Gördüy 2 dənə yaşdı qadındı satı-
cıynan mübahisə eliyillər ki, əşi, bı un siyahıynan gəlib. Sən ni-
yə bizim unumuzu vermirsən. Əllərində də araba gətiriblər unu
aparmağa, un da yox. Demək ağaya hissiyat gəlib ki, biz kimin-
sə malını yeyirük də. Dedi, düş aç bağacı. Qızım, gəlün bıra.
Gotür qoy ora unu. Gotürüb qoydum unu arabıya. Hə gedün.
Dedi:
– Bə, əmi, bının pılı?
Dedi:
– Oon pılı catıb uje. Fırrandüğ çıxdüğ gəldüy.
Hə belə vəhlər çox olurdu.
Bi də görürsən yerinnən dururdu birdən, deyirdi gedi-
rəm filankəs xəstədi, vəziyyəti pisdi. Məətəl qalırduğ özümüz
də. Yəni bı hardan bildi bını.
Mir Tağı Ağanın hissiyatı
Bi dəfə bi qonşuda birinin evi yanırmış, evdə də hec kəs
yox. Həmən günü evdən tez çıxar, çıxanda deyər ki, nəsə na-
rahatam elə bil hadısə olacağ. Elə də olub, işdən qayıdanda
görüb bəs qonşunun evi yanır.
Ağada belə hisslər çox olurdu.
Adicə onun ayaqqabısın kimsə elə belə ayağına taxıb
cıxarseydi, gəlib deyirdi ki, kim mənim ayaqqabımı geyib.
151
Onu hiss edirdi. Qəsdən eliyirdüy görəy biləcəy? Özü də ki, o
elə ateydi ki, hec vaxt səsinin tonu qalxmazdı bizə.
Lampa sönmür
Mənim anam onun ocağına gələndə, o vaxtı onda işığ
olmeyib, lampa olub. Anam gəlib lampanı söndürməyə, neft-
nən yanırmış. Lampa sönmeyib, piltəsini əlnən sıxıb, nə illah
eliyib, lampa sönmiyib. Atamın da anası olmıyıb, nənəsi bıla-
rın ikisinə də analığ eliyib. Çağırıb ki, anasın, bacı deyirdi,
bacı, lampa sönmür. Nənəm də gəlib nə qədər əlləşibsə, lam-
pa sönmüyüb. Sora qonşunu çağırıb ki, bəs hal qəziyə belə. Bı
qadın gəlib ağlıyıb. Deeb, bəs bı ağanın ocağına gəlin gəlib,
onun evində teşt qurulub həmişə. O öz ocağının bərpa olun-
masını istiyir. Nənəm də deyib ki, mən nə qədər canımda can
var, bı ocağı yaşadacam.
Mis teşt
Bir dəfə bura bi qadın gəldi, seyid idi o da. O gəldi ki,
bəs mənə yuxuda deyillər ki, nənəm də teşt qoyurdu ziyarət-
çilərçin, bəs get ağagilə de ki, o teşt yazılacağ. Çüyünü götür-
sünnər ora mis teşt qoysunnar. Sözün doğrusu, ailə böyüy idi,
çatdırmağ olmurdu. O da baheydi, nənəm dedi eybi yox bu il
qalsun. O qadın 3 dəfə gəldi. Axırı nənəm maaşın aldı, sora bı
teşti almağa. O qədər saf insan idi ki, onu o ar bilmədi durdu
məclisdərin birində, bı məhərrəmliydə, dedi, ay camaat, mənim
niyyətim budu, bəs belə, adi qara 2 qəpiy. Onnan kim var-
ranacağ? Dedi, ay camaat, sizə savab olmağçün, 2, 5, 10 qəpiy,
kimin nəyə qüvvəsi çatarsa, pıl qoysun. Onda teşt 35 manat idi.
152
Nə isə yığıldı, verildi. Getdi onu Boradigahdan zakaz verdi onu
aldı gətirdi, qurdu. Teşt qurdu. İmamın 7-si idi yığışdırdılar.
Yığışdıranda gətirdi teştin suyun boşaltdı, o dua oxunmuş
sudu. Onu nənəm içiləsi olmıyanda güllərin dibinə zada
tökürdü, kiməsə də nəzir verirdi. Teşti boşaldanda gördüy
teştin qırağı bütoy ərəb yazısıynan, Quran diliynən yazılıb.
Sadə ustaya düzəlmiş teşt idi. İçi heç nəsiz. Bax o möcüzədi ki,
onun içi bütöy yazılmışdı soradan. İçində də dəvə karvanı
şəklinə qədər. Gətirdi atam onu özü gördü, oxudu da. Amma
şəkk elıməsün deyə millətimiz, götürdü onu apardı Ərkivanda
axund var idi. Apardı o axundun yanına. Dedi ki, axund, bını
sən oxu. Axund oxuyub ağamı qucağlıyıb ağlamışdı. Demişdi
sənin saflığua, mərtdigüə o ocağ elə də olmalıydı.
Ələm
Ora qeybən ələm gəldi, axşam. Bizdə həmişə söbət
olurdu ki, bu evdə Əbəlfəz ələmi yoxdu, ocağımızda. Bir kəs
gəlib, atam dedi, mən bı adamı tanımıram. Ürbənddi adam
imiş. Arxadan gəlib, qəbristanlığın birinci qapısı var, bizə tə-
rəf. Orda salam verib atama. Atam deyir başıaşağı belə gə-
lirəm, deyib ki, ay ağa, səə qurban olum, sənə əmanət gətir-
mişəm. Qara bayrağ yazılı, arasında da ələm. Vermişdi atama,
atam gətirdi, onu qoyduğ ocağa.
Haqqımı halal eləmərəm
Atam deyirdi ki, balalarım, heç vaxt gedib cəddüüzdən
istifadə eliyib bir şey eləmöün. Nə vaxtsa kimsə səən qəlbüə
dəysə də, hec vaxt ona cəddim evüü yıxsın demiyəsüz. Onda
haqqımı sizə halal eləmərəm. O dərəcədə insan adam olub,
Dostları ilə paylaş: |