180
etdikdən sonra onun yalvarışlarını eşidirlər. Cənnət üçün
apardığı torpaqlardan bir hissəsini kəsib tayfanın başçısı Mu-
ğana verməyi qərara alır. Xahişə gələnlərin arasında talışların
da nümayəndəsi varmış. O da Muğanla birgə gəlmiş imiş.
Ona görə də o torpaqlarda yaşamaq üçün talışlara da yer ver-
məyi Muğana tapşırırlar. Elə o vaxtdan bu torpaqlar "Talış-
Muğan zonası" adlanır.
Xırmandalı
Nəql olunur ki, ötənlərdə mehribançılıqda, hörmətçillikdə
və nəfsitoxduqda ad çıxarmış iki qardaş bu oymaqda bir əkər,
bir biçər, dəni dəyirmanda bir üyüdərmişlər. Bölgüyə gələndə
hər kəs qədərincə götürüb bəsimdi,” deyərmiş… Günlərin bir
gün qardaşlar xırmandan paylarına düşən məhsulu öz evlərirnə
aparırlarmış. Böyük qardaş evliymiş, düşünür ki, mən evli-eşikli
adamam, güzaranım da pis deyil. Qoy kiçik qardaşımın payı çox
olsun! Bu gün-sabah ailə qurar, ehtiyacı olar… Elə bu fikirlə öz
payından bir hissəni ayırıb qatır qardaşının payına…
Subay qardaş da öz-özlüyündə götür-qoy edir ki, böyük
qardaşım evli-eşiklidir, bir çətən külfəti var, mənimsə nə ye-
yənim var, nə dağıdanım, qoy məhsulun çoxunu o aparsın. Və
öz payında böyük bir hissəsini qatır qardaşının payına… Bu
minvalla paydakı nişan hər gün pozulur. Xırmandan məhsul
tükənmək bilmir. El-obaya hay düşür ki, balam bu qardaşların
xırmanı hey aşıb-daşır, xırmanı dolu qaldı…
Sonralar bu qardaşları el arasında nişan verəndə deyər-
mişlər ki, «Xırmanıdolu» filankəslər. Çox-çox əvvəllər yaşa-
yan ağsaqqalların dediyinə görə bizim Xırmandalı kəndinin
adı bu əhvalatdan binə tutub.
181
Qızılgül əfsanəsi
Bir gün mənə dedilər qızılgülün mənası nədi? Dedim
mən belə billəm, belə eşidmişəm. Mənası odu ki, Leyli Məc-
nun o vaxtı bir-birini sevillər. Valideynləri də vermirmiş. Ver-
miyəndə Məcnun da dəli olur, dərdinə əlac olmur. O da deer
mən dəli dööləm, mən sevirəm, onun dəlisiyəm. Nə qədər
adam qızın atasına göndərib eliyillər ki, bu qızı ver ki, bu oğ-
lan çöllərə düşməsin. Deer yox, vermirəm ki, vermirəm. Leyli
də Məcnun da vəfat eliyillər qubardan.
Olar ölənnən sora ikisin də yan-yana basdırıllar. Ancaq
oların arasına bi dənə qarı girir, pis qarı. Xəbər aparan. Leyli-
nin qəbri üsdə qızılgül bitir. Allahtala orda qızılgül bitirir,
Məcnunun qəbri üsdə isə sırğeyigül bitirir. O qızılgülnən sır-
ğeyigül gəliilər bitişillər bi-birinə yuxarıda. O qarı ortadan qa-
ratikanı bitirir, orda da qoymur oları birrəşməyə.
Söyləyicilər:
Hacı Nüsrət Nəsrullayev, doğum tarixi 1947, təhsili ali,
Qızılağac kəndi
Mənsurə Abdullayeva, doğum tarixi 1933, təhsili yoxdur,
Qızılağac kəndi
Əlizaman Baxış, Hacıtəpə (Keçmişdə və indi), B., 2010
«Совет кянди» гязети, 26 ийул 1985
Gülcahan Ələkbərova, 75 yaş, təhsili yoxdur, Qızılagac
kəndi
Toplayan:
Füzuli Bayat Gözəlov
182
6. HƏM MƏZƏLİ, HƏM QƏRİBƏ ƏHVALATLAR
Sənin eşşəyin
Şəkililərdə belə bir şey var. Biri gedir Şəkiyə gəzir Şəki-
ni, Şəki dağlıq yerdi, axı, Şəkini gəzəndən sonra bu azır.
Azandan sonra gəlir çıxır bir yeməkxanaya, deyir:
– Salam əleyküm oturmaq olar?
Deyir:
– Həblə oturun.
– Nə var yeməyə?
– Həblə quş südü, can dərmanı. Nə istiyirsən var.
Deyir:
– Mənə bir dənə kabab gətir, bir az da çörək. Başqa bir
şey lazım deyil.
– Həblə baş üstə. Gedir gətirir.
Gətirəndən soora bu yeyir, deyir, afisant, gəl pulu apar
deyir. Çox sağ ol qonağpərvərliyivə görə. Deyir:
– Nə verəcəm?
Deyir:
– İyirmi manat.
Deyir:
– Başuva dönüm, bir dənə kabab yemişəm, bir tikə də
çörək, uzağı eləsin beş manat, iyirmi manat hardandı?
Hay-küy qalxanda şef povur çıxır:
– Həblə nə hay-küydü?
Deyir:
– Görmürsən, yeyibdi pulunu vermir.
Deyir:
– Sən kimsən pulunu vürmirsən?
183
Deyir:
– Məni prokuror təyin ediblər. Bəs sən kimsən?
Deyir:
– Sənin eşşəyin.
Sizə ətsünnət olmağdansa burda ətsünnət olaram
Bir dənə molla ətsünnət olmuşdu. Baxır dala görür bir
dənə qəşəng, gözəl-göyçək arvaddı deyir:
– Bacı?
Deyir:
– Nədi?
Deyir:
– Ətsünnət olmuşam.
Dedi:
– Hə, qardaş.
Dedi:
– Əyalın yoxdu?
Dedi:
– Yoxdu.
Dedi:
– Şəriyyətdə bir var kəbin, bir də var siyğa. Kəbini mol-
la kəsir, deyir bacı sıyğanı oxuyum özümə. Ətivi verəcəm, ya-
ğını verəcəm, paltaruvı verəcəm. Deyir, razısan?
Dedi:
– Razıyam.
Dedi:
– Yaxşı, bilirsən, neçənci arvadım olacağsan?
Dedi:
– Yox.
184
Dedi:
– On üçüncü.
Dedi:
– İstəmirəm.
Dedi:
– Niyə?
Dedi:
– Sizə ətsünnət olmağdansa, burda ətsünnət olaram.
Talonum oğraş əlinə düşməyib
Mənim dostum var Paltexnikdə, oxuyuruq bir yerdə.
Onun bibisi oğlu gəlir, Şəkidən Bakıya. Bu oturar Şəkidə yi-
yər-içər, polnu. Bu gəlir Gəncədə restoranda yenə də vurar.
Birdən gəlir bir qayı saxlayır:
– Filankəsov filankəs.
Deyir:
– Gözuvu yeyim. Şəkili Faiq.
Deyir:
– Qadanalım, sənədləri ver.
Polis baxır görür bunun talonunda deşik yoxdu. Məzələ-
nir dəə bilir, pul alacaq. Deyir, qadan alım, sənin talonunda
heç deşik yoxdu ki?
Deyir:
– Rəis, gözüvu yeyim, mənim talonum hələ oğraş əlinə
düşmüyübdü.
Səbrin nə təhərdi?
Aşağıda qohumların birinin hüzürü idi. Getmişdim hüzü-
rə başsalığına, orda molla söhbət eliyirdi, hərdən söhbətdə ara
Dostları ilə paylaş: |