DəRƏLƏYƏz mahalinin kameral təSVİRİ (1831-ci və 1842-ci illər) «Elm və təhsil» Bakı – 2017

72
Dərələyəz mahalının kameral təsviri 
Kənd Arpaçayın sahilində, Qoytul çayının bu çaya tö-
küldüya yerdən 3 verst aşağıda yerləşir. Ərazisi 10 verstdir, 
onun 6 xalvarı əkinə yararlı suvarılan torpaqdır. 3 xalvar 
biçənəyi var, 10 min bağ ot biçilir.
Arpaçayın sahillərində kiçik meşələr var.
Buğda, arpa, darı, çəltik, tütün, bağ və bostan bit ki ləri 
əkilir.
Kənddə 72 öküz, 71 inək, 39 buzov, 67 qoyun, 76 keçi, 
16 at, 3 ulaq var.
Bu  kənd  İran  dövlətinin  vaxtında  xəzinəyə  məxsus 
olub,  sonradan  Sərkisin  mülkiyyətinə  keçib.
№21.AĞXAÇ KƏNDİ
Tatarlar
1.Kəndxuda Diləkhasil Məhəmməd oğlu 60 y; arvadı 
Sona 60 y; 2 oğlu var: Səfəralı 30 y(onun arvadı Fatma 15 
y); İmamverdi 20 y(onun arvadı Səkinə 30 y; oğlu Məhəm-
məd 1 y).
2.Məmmədəli Kərbəlayi Maqsud oğlu 65 y; 4 oğlu var: 
Əli 30 y.(onun arvadı Pəri 25 y; oğlu Allahverən 4 y; qızı 
Gülpəri 3 y.) Hüseyn 15 y; Sadıq 13 y; Abuş 10 y.
3.Hüseyn Tarverdi oğlu 30 y; arvadı Qızyetər 25 y; 3 
oğlu var: Novruzəli 8 y; Orucəli 4 y; Mirzəli 2 y; 2 qızı var: 
Şərəf 5 y; Əsmər 1 y; 
Bu ailə Dərələyəzin Qurdqulaq kəndinə köçüb.
4. İsmayıl Əlihəsən oğlu 30 y; arvadı Mahpəri 25 y; 2 
oğlu var: İbrahim 10 y; Həsən 5 y; qızı Fəxrinisə 3 y; 
Bu  ailə  Naxçıvan  nahiyəsinin  Sələsüz  kəndinə  kö-
çüb.
5. Allahverdi Allahverdi oğlu 35 y; arvadı Xədicə 20 y; 
oğlu Hüseynqulu 1 y.

---

73
(1831-ci və 1842-ci illər)
6. Orucməmməd Kərbəlayi Kərim oğlu 30 y; arvadı Pə-
ri 20 y; oğlu Kərim 3 y; qızı Qızyetər 1 y; 2 qardaşı var: 
Sa leh 20 y; Novruz 15 y; bacısı İdirnisə 10 y.
Əhalisi tatar olan Ağxaç kəndində 6 ailə, 23 kişi, 14 qa-
dın, cəmi 37 adam yaşayır.
Kənd Məvazixatun çayının sahilində yerləşir. Torpaqla-
rı 11 verstdir, onun yarısı əkinə yararlıdır, hamısı dəmyədir. 
Məvazixatun  çayının  suyu  və  1  bulaqdan  istifadə  edirlər. 
Biçənəklər kifayət qədərdir, amma cəmi 500 bağ ot biçilir. 
Buğda, arpa və noxud əkirlər.
Kənddə 21 öküz, 15 inək, 12 buzov, 184 qoyun, 103 
ke çi, 6 at var.
Sakinlərin  dediyinə  görə,  kənd  Şeyxəli  Sultana  məx-
susdur. 
№22. QABAQLI KƏNDİ
Qaraçorluların kulakanlı tayfası
1.Kəndxuda Alı Hüseyn oğlu 50 y; arvadı Gözəl 40 y; 
oğlu Tahirverdi 12 y; qızı Gülü 10 y.
2.İmamqulu Həsən oğlu 15 y; qardaşı İsmayıl 7 y; 2 
bacısı var: Mərcan 10 y; Mehriban 8 y.
3.Mirzalı Hüseyn oğlu 30 y; arvadı Səkinə 20 y; oğlu 
Bünyadəli 3 y; qızı Mələk 5 y.
4.Baba Bayraməli oğlu 30 y; arvadı Qızbəsti 20 y; 2 
qızı var: Şərəbanu 7 y; Qızyetər 5 y.
5.Şahverdi Alı oğlu 25 y; arvadı Gülpəri 18 y; oğlu Al-
lahverdi 2 y; qızı Gözəl 1 y.
6.Hüseyn Məhəmməd oğlu 25 y; arvadı Hürünisə 22 y; 
oğlu Hüseynalı 1 y.
7.Məmmədalı Hüseyn oğlu 40 y; arvadı Cahan 25 y; 
oğlu Hüseyn 10 y; 2 qızı var: Nənəxanım 6 y; Qızxanım 3 y.

---

74
Dərələyəz mahalının kameral təsviri 
8.Oruc Hüseyn oğlu 50 y; arvadı Qızxanım 40 y; 2 oğlu 
var: İbrahim 20 y(ölüb); Kərim 9 y; qızı Səlbi 6 y.
Əhalisi kulakanlı olan Qabaqlı kəndində 8 ailə, 16 kişi, 
17 qadın, cəmi 33 adam yaşayır.
Kənd  dağlıq  yerdə  yerləşir,  ərazisi  14  verstdir. Yarısı 
əkinə yararlı olan ərazinin 4 xalvarı suvarılan, qalanı dəm-
yədir. Bulaq suyundan istifadə edirlər, dağlar sıx çəmənlik-
lərlə örtülmüşdür. Buğda və arpa əkirlər.
Xəzinəyə məxsus olan kənddə 43 öküz, 66 inək, 33 bu-
zov, 305 qoyun, 143 keçi, 16 at var.
№23. ZEYTƏ KƏNDİ
Qaraçorluların şadmanlı tayfası
1.Kəndxuda Səfər Əli oğlu 35 y; arvadı Pərinisə 25 y; 2 
oğlu var: Gülmalı 10 y; Həsənalı 7 y; qızı Səkinə 6 y.
2.Əziz Köçəri oğlu 30 y; arvadı Bahar 20 y; oğlu Bəy-
lər 5 y; anası Bahar 50 y.
3. İbrahim Qəhrəman oğlu 60 y; arvadı Zeynəb 60 y; 
oğlu Hüseyn 2 y;
4.Cəfər Alı oğlu 20 y; arvadı Gülənbər 15 y;
Ailə Qurdqulaq kəndinə köçüb.
5. İman Əziz oğlu 45 y; arvadı Şərəbanu 40 y; 2 oğlu 
var: Şahgəldi 10 y; Məmməd 6 y; qızı Pəri 5 y. 
Bu ailə Qarabağın Tağlı kəndinə köçüb.
6. Səfəralı Molla Məmmədyar oğlu 40 y; arvadı Pəri-
zad 15 y.
7. Məmməd Allahverdi oğlu 50 y; arvadı Xumar 40 y; 3 
oğlu var: Ağayar 20 y; Allahverdi 10 y; Ağakişi 8 y.
Bu ailə Dərələyəzin Qurdqulaq kəndinə köçüb.
8. Xudaqulu Kazım oğlu 30 y; arvadı Xanı 30 y; 2 oğlu 
var: Məmmədalı 13 y; Xanməmməd 7 y.

---

75
(1831-ci və 1842-ci illər)
Bu ailə Dərələyəzin Qurdqulaq kəndinə köçüb.
9. Xıdır Molla Məmmədyar oğlu 20 y; arvadı Xəzəl 15 
y; oğlu Məhərrəm 2 y; anası Salvar(Səlvər?) 60 y.
10. Novruz İmamverdi oğlu 40 y; arvadı Fatmanisə 30 
y; 2 oğlu var: Bayram 10 y; Cəfərqulu 8 y.
11. Molla Mirzə Kəlbəli oğlu 50 y; arvadı  Ummu 25 y; 
2 oğlu var: Kəlbəli 12; Şıxəli 3 y.
Ailə Naxçıvan qəzasının Cəhri kəndinə köçüb.
12. Məşədi Əliqulu İmamverdi oğlu 50 y; arvadı Naz-
lı xan 50 y; 2 oğlu var: Allahverdi 10 y; Həzrətqulu 8 y; qızı 
Zöhrə 9 y.
13. Usub Mirzalı oğlu 60 y; arvadı Gülüstan 40 y; oğ lu 
Mirzalı 7 y.
Ailə Dərələyəzin Qurbankəsən kəndinə köçüb.
14.Ocaqqulu  İmamverdi  oğlu  30  y;  arvadı  Şahxanım 
30 y; qızı Səkinə 5 y.
15. Nəcəfalı Allahverdi oğlu 30 y; arvadı Cahanbanu 
30 y; qızı Xeyrənisə 1 y.
16.Məmməd Şahhüseyn oğlu 25 y; arvadı Zeynəb 15 y.
Ailə Dərələyəzin Qurdqulaq kəndinə köçüb.
17. Fətəli Bayram oğlu 50 y(kor;ölüb); arvadı Fəxrica-
han 40 y; oğlu Cəfər 20 y; qızı Zeynəb 15 y.
Ailə Dərələyəzin Herher kəndinə köçüb.
18. Əmirxan Səfi oğlu 20 y; arvadı Nisə 15 y; qardaşı 
İmam qulu 7 y; bacısı Zeynəb 5 y; anası Fatma 50 y.
Ailə Dərələyəzin Cağatay kəndinə köçüb.
  Əhalisi  qaraçorluların  şadmanlı  tayfasına  mənsub 
olan  Zeytə  kəndində  18  ailə,  40  kişi,  27  qadın,  cəmi  67 
adam  yaşayır.
  Bu kənd Qabaqlı kəndindən 6 verst şimalda yerləşir. 
21 verst torpağı var, hamısı yararlı dəmyə torpaqdır, cəmi 

---