Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təsdiq
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
135 “dəyirmi masalar”ın keçirilməsi metodist və tərbiyəçilərin fəaliyyətində müsbət dönüş yaradır. Orta ixtisas məktəbləri içərisində Bakı Məktəbəqədər Pedaqoji Məktəbinin kadr hazırlığı sahəsində böyük təcrübəsi vardır. Burada beş ixtisas üzrə mütəxəssislər hazırlanır: 1. Məktəbəqədər təhsilin pedaqogikası və metodikası; 2. İbtidai təhsil; 3. Loqopediya; 4. Xarici dil; 5. Karlarla sosial bərpa işinin təşkili. Pedaqoji kollektiv təcrübəli müəllimləri və gənc yaradıcı qüvvələri özündə birləşdirərək tədris işini pedaqoji ustalıqla həyata keçirir. Təcrübənin öyrənilməsi göstərmişdir ki, təlim-tərbiyə prosesində müasir təlim texnologiyalarından, kompüter təlimindən istifadə olunur. 1985-ci ildən başlayaraq tələbələr informatika və hesablama texnikasının əsaslarını öyrənməyə başlamışlar. Nəzəri fənlər üzrə alınan biliklər tələbələrin tədris emalatxanalarındakı dərslərində, eləcə də Bakı şəhər uşaq bağçalarında pedaqoji təcrübə keçən zaman möhkəmləndirilir. Dövrümüz müasir uşaqlara müasir yanaşma bacarığı olan pedaqoqlar tələb edir. Yeni pedaqoji təfəkkür dedikdə, böyüməkdə olan nəslin təlim-tərbiyə problemlərinə yeni, müasir nöqteyi-nəzərdən baxış, dünya təcrübəsinə əsaslanan yanaşma nəzərdə tutulur. Yeni pedaqoji təfəkkürə “innovasiya” da deyirlər, yəni yeni qayda ilə təlim. Elmi-pedaqoji ədəbiyyatda qeyd olunur ki, “yenilik” və “innovasiya” ayrı-ayrı məvhumlardır. Yenilik vasitədir, yəni yeni baxışlar, prinsiplər əsasında yaradılmış metod, metodika, texnologiya və s., innovasiya isə onu mənimsəmə prosesidir. Yeni pedaqoji təfəkkür hərəkatına əsasən məktəb və məktəbəqədər təhsil müəssisəsi rəhbərləri, müəllimlər və tərbiyəçilər cəlb olunmuşlar. Hərəkatın predmeti dərs, məşğələ və məktəbdənkənar idarəetmədir. Uşaq bağçalarının təcrübəsinin öyrənilməsi göstərir ki, hazırda tərbiyəçilər interaktiv təlim texnologiyalarından geniş istifadə etməyə maraq göstərirlər. Lakin bunun mahiyyətini izah edə bilmirlər. “İnteraktiv” termini “dialoq”, qarşılıqlı əlaqədə fəaliyyət göstərmək kimi izah olunur: “Texnologiya” sözü isə S.A.Smirnovun “Pedaqogika, pedaqoji nəzəriyyələr, sistemlər, texnologiyalar” kitabında bu cür izah olunur: ““Texnologiya” anlayışını tələb olunan parametrlərlə yeni biliklər almaq üçün ilkin materialların təkmilləşdirilməsi üzrə metod və proseslərin toplusu və ardıcıllığı 136 kimi başa düşmək lazımdır” (64, səh.172). Texnologiya sözünə üç cür yanaşma vardır. Bir qrup müəllimlər texnologiyanı müəyyən məqsədə çatmaq üçün xüsusi metodika kimi başa düşürlər. Ikinci fikrin tərəfdarları texnologiya dedikdə bütövlükdə pedaqoji sistemi nəzərdə tuturlar. “Texnologiya” və “pedaqoji sistem” anlayışlarının uyğun gəlməsinə baxmayaraq, bu cür şərh həmin sözün ilkin mənasına daha yaxındır. Çünki texnologiya sözünə həm metodika daxildir, həm də təlim vasitələrinin sistemi kimi mühüm element. Üçüncü fikrin tərəfdarları texnologiyanı təkcə metodika və yaxud pedaqoji sistem kimi deyil, müəyyən məqsədə nail olmaq üçün optimal metodika və ya alqoritm kimi sistem nəzərdə tuturlar. Lakin demək olmaz ki, bu fikir ilkin şərhə daha yaxındır. Çünki texnologiya müəyyən üsuldur. Təsadüfi deyildir ki, “müasir texnologiyalar” termini yaranmışdır. Interaktiv təlim texnologiyaları üçün aşağıda qeyd olunanlar səciyyəvidir: - uşaqların aktiv fəaliyyəti; - tərbiyəçinin uşaqla və uşaqların bir-biri ilə əməkdaşlığı; - didaktik və başqa oyunlardan istifadə; - uşaqların qrupda qeyri-ənənəvi yerləşdirilməsi; - müstəqil düşünmək, sərbəst rəy söyləmək bacarığı; - başqalarını dinləmək bacarığı; - başqasının fikrinə dözümlü olmaq; - tənqidi təfəkkürünü inkişaf etdirmək; - kompromis variant tapmaq; - nitq qabiliyyətini inkişaf etdirmək. Təlim prosesində inteqrasiya məsələlərini də yeni pedaqoji təfəkkürə aid etmək olar. Məlumdur ki, bütün yeni məktəbəqədər təhsil müəssisələri köhnə ənənələrlə işləyən uşaq bağçalarının bazasında yaranır və burada işləyən mütəxəssislər əvvəlki dövrün məzunlarıdır. Müasir metodlar bu müəssisələrdə əsaslı dəyişikliklər aparmağı tələb edir. Pedaqoji təhsil müəssisələrinin işinin təhlili göstərir ki, mütəxəssisin 137 hazırlığı onun pedaqoji fəaliyyətinin metodik və didaktik istiqamətlərinə yönəlir. Bu, əlbəttə, çox vacibdir, lakin mütəxəssis hazırlığının psixoloji tərəfi nəzərdən yayınır: hər şeydən əvvəl tərbiyə olunanın başa düşülməsi, böyüyün onunla ünsiyyət etmək bacarığıdır. Ədəbiyyat 1. Həsənov A.M. Məktəbəqədər pedaqogika, Bakı-2000. 2. Qədimbəyova Ə.B. Uşaq bağçasında əxlaq tərbiyəsi, Bakı-1969. 3. Ismayılova M., İsmayılova C. Uşaq bağçalarının böyük qrupunda keçirilən didaktik oyunlar, Bakı-1995. 4. Komenski Y.A. Seçilmiş pedaqoji əsərləri, Bakı-1961. 5. Məktəbəqədər pedaqogika tarixi (M.Şabayevanın redaktəsi ilə), Bakı- 1967. 6. Rüstəmova N.M. Məktəbəqədər pedaqogika tarixi, Bakı-2004. 7. Şirzadova M.H. Azərbaycanda məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin inkişaf tarixindən, Bakı-2007. 2.4. Avropa pedaqoji fikir tarixində uşaqların inkişafı, tərbiyəsi və təhsili haqqında nəzəriyyələr Plan: 1. Avropa pedaqoji fikir tarixində uşaqların inkişafı, tərbiyəsi və təhsili haqqında T.Kampanella və Y.A.Komenskinin pedaqoji nəzəriyyələri 2. C.Lokk və J.J.Russonun problemlə bağlı nəzəri müddəaları 3. Uşaqların inkişafı, tərbiyəsi və təhsili haqqında İ.Pestalotsi, R.Ouen, Ş.Furye və F.Frebelin pedaqoji ideyaları 4. K.D.Uşinski, Y.N.Vodovozova, Y.İ.Tixeyeva və P.Kerqomarın tərbiyəyə və təhsilə dair irsi 5. Uşaqların inkişafı, tərbiyəsi və təhsilinə dair mövcud nəzəriyyələrdə A.S.Makarenko və A.V.Suxomlinskinin yeri. 1. Avropa intibahının beşiyi İtaliya idi. Humanizm ideyaları əsasən İtaliyada Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|