Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası
Yüklə 2,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
Afaq Yusifli İshaqlı 370 Laurensiya da Menqo ilə bu nöqtədə razıdır. O da belə hesab edir ki, "məhəbbət gözəlliyə qarşı çırpınan bir istəkdir" və onun məqsədi həzz almaqdır. Laurensiyanın bu yekunlaşdırıcı mülahizəsi müəllifin həyatsevər İntibah dünyagörüşünün ən yaxşı təsdiqi kimi qarşılanır. Laurensiyanın sevgisi çətin sınaqlar nəticəsində üzə çıxır. Kənddən bir az aralıda çayın sahilində Laurensiya paltar yuyur. Frondoso isə onun yanını kəsdirib öz sevgisindən, keçirdiyi hisslərdən danışır. Frondoso doğruçu, təmiz, namuslu bir gənc kimi onun xoşuna gəlir, lakin qız onun dərdindən nə edəcəyini bilməyən oğlana gülməkdən, ona sataşmaqdan zövq alır. Onların söhbəti fikir və hislərin zənginliyi, qəribə dönüşləri, təzahür formaları insanı heyran edir. Lakin elə bu vaxt komandor da ora gəlib çıxır. Laurensiyanın məsləhəti ilə Frondoso kolların arasında gizlənir. Komandor elə güman edir ki, Laurensiya təkdir. Komandor onu qamarlamaq istəyəndə qız "Ey müqəddəs göylər, barı siz köməyə gəlin" deyə qışqıranda Frondoso komandorun silahını ələ keçirib qızı xilas edir. Belə bir hərəkətinə görə gənci öldürə bilərlər, lakin o heç nədən qorxmadan mərdlik və ləyaqətlə sevgilisini Fernan Qomesin əlindən qurtarır. Onun silahını özünə qaytarmadan oradan uzaqlaşır. Bu hadisədən sonra Frondoso gizlənməli olur. Komandor və onun adamları isə onu izləyib tutmaq və öldürmək fikrindədirlər. Qəlbi məhəbbətlə dolu olan Frondoso isə heç nədən qorxmadan Laurensiyanı görməyə can atır, ona sevgisindən danışır. İndi qız da onu sevir, sevməyə bilmir, ona ərə getməyə razı olduğunu söyləyir. "Təmtəraqlı sözlər lazım deyil, razıyam" – deyir. Kübar dairələrində geniş yayılan ədalı, təmtəraqlı dil ona yaddır. Bu ağıllı, sadə kənd qızı Frondosonun hərdən bir şəhərlilər kimi əda ilə, təmtəraqla XVII əsr Qərbi Avropa ədəbiyyatı 371 danışmaq istəməsinə gülməkdən özünü saxlaya bilmir. Paskuala ilə söhbətində bütün kişiləri fırıldaqçı, yalançı adlandıran Laurensiya indi özü də dərin bir məhəbbətlə sevir. O öz başına gələn əhvalatdan sonra başqa cür kişilərin olduğunu da yəqin edir. Onun nəzərində Frondoso məhz həqiqi məhəbbətlə sevən, fırıldaq və yalan bilməyən, sevdiyinin yolunda ölümə getməyə hazır olan gənclərdəndir. Bütün bunlar ona xoşbəxtlik vəd edir. Onlar yaxın vaxtlarda evlənməlidirlər. Valideynləri də bu işə razıdırlar. Lakin komandor və onun adamları özbaşınalıq etməkdə davam edirlər. Get-gedə xalqın səbir kasası daşır, bıçaq sümüyə dayanır, hadisələr faciəli bir sonluğa doğru inkişaf edir. Bir dəfə kəndli qızları evə qayıdarkən gecikirlər. Komandorun əsgərlərindən qorxan qızlar Menqodan xahiş edirlər ki, onları atıb getməsin. Kəndli qızı Xasinata da qaçaraq onlara qoşulur. Məlum olur ki, əsgərlər qızı təqib edirlər. Başqa qızlar qaçıb canlarını qurtarırlar. Arxada Xasinata və onu tək qoymamaq üçün Menqo qalır. Əsgər gəlib çatanda Menqo qadını müdafiə etməyə çalışır. Lakin Komandor və onun çoxlu əsgərlərinə qarşı Menqo heç nə edə bilmir. Onu möhkəm döyür, Xasinatanı isə alçaqcasına təhqir edirlər. "Təbii eqoizm" təbliğatçısı olan Menqo qorxmadan, çəkinmədən özünü təhlükəyə atır, şücaət göstərir, bir nəticə əldə edə bilməsə də, Xasinataya köməyi çatmasa da, insan kimi özünü təsdiq edir, lakin sinəsində xaç gəzdirən, xristian "insansevərliyinin" nümayəndəsi olan komandor isə alçaq və qəddar bir adam olduğunu büruzə verir. Menqonun hərəkətləri, sözləri, zarafatları, şeirləri, mühakimələri tamaşaçıda rəğbət doğurur, onda riyakarlıq, yalan yoxdur, nikbin, həyatsevər bir şəxsdir. Ən çətin anlarda belə gülmək- dən, zarafatdan qalmır. Lope de Veqanın özü kimi onun xalq nümayəndələri Afaq Yusifli İshaqlı 372 olan qəhrəmanları da kədərə, bədbinliyə, ümidsizliyə yaddırlar. Onlar həqiqətə inamlarını, şərin gec-tez məhv olacağına ümidlərini heç vaxt itirmirlər. Toy şənliyinin gedişində kəndlilərin şadlığının, sevincinin həddi-hüdudu görünmür. Evlənən Frondoso və Laurensiyanın şərəfinə sağlıqlar deyilir. Menqo da toy şənliyindədir. Dostları Menqonun başına gələnləri xatırlayıb gülürlər. Bu həyatsevər insanlar zarafatsız, gülüşsüz keçinə bilmirlər. Onlar öz başlarına gələn müsibətlərə də gülürlər. Arzusuna çatmış Frondoso da özü dostunun başına gələn əhvalatı xatırlayıb gülməkdən özünü saxlaya bilmir. "Bizim Menqo qamçını şeirdən yaxşı götürür" deyə dostu ilə zarafatlaşır. Frondoso bu sözləri dostunun qəlbinə toxunmaq üçün demədiyi kimi Menqo da ondan incimir, zarafata zarafatla cavab qaytarır. Komandor və onun əsgərlərinin kəndin başına gətirdiyi fəlakətlər onları ruhdan salmır. Kəndlilər bu fəlakəti unutmağa, yaddan çıxartmağa çalışsalar da, fəlakət onlardan əl çəkmir. Qəddar və azğın komandor toy dəstəsinin getdiyini, Frondoso ilə Laurensiyanın evləndiyini, xoşbəxt olduğunu görüb qəzəblənir. Ona silah qaldıran bir kəndlinin sağ- salamat qurtarması bir yana dursun, ona rəqib çıxması və xoşbəxt olması komandoru özündən çıxarır. O, toy şənliyini dayandırıb, Frondoso ilə Laurensiyanı tutub qollarını bağlamağı əmr edir. Toy şənliyi pozulur, adamlar dağılışır. Frondosonu ölüm təhlükəsi gözləyir. Xoşbəxtlikdən Laurensiya qaça bilir. Çoxlu işgən- cələrdən və əzablardan tanınmaz bir görkəm almış bu namuslu və qəhrəman qız yaralı bir şir kimi xalq məclisinə gəlir. O, ağlamır, göz yaşı tökmür, nalə etmir, sərt, məğrur, üsyankar, cəsur bir adam kimi danışır. Onun qəzəb, nifrət dolu nitqi haqsızlığa qarşı ölüm-dirim döyüşünə çağırır. Yüklə 2,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|