Dərs vəsaiti Bakı 2010 q a f q a z ü n I v e r s I t e s I
Demokratiya: Gediləsi uzun yol
Yüklə 4,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İnzibati hüquq 49
| Demokratiya: Gediləsi uzun yol,
Əbilov & Zeynalov Mətbəəsi, Bakı, 2001, s.51. 93 Chandran Kukathas, The Many and the One: Pluralism in the Modern World , Richard Madsen and Tracy B. Strong, editors, 2003, p. 61.
İnzibati hüquq 49 edib.
94 Fransa Dövlət Şurası 1873-cü ildə məşhur Blanco qərarını verərkən hələ ki, Fransada hüquqi dövlət qurulmamışdı, o dövr kapitalist iqtisadiyyatının ideoloji əsasını qoyan liberal dövlət zamanı idi. 95 Əslində, sosial hüquqi dövlət liberal dövlətin əsaslarını, xüsusən, ideoloji əsaslarını mühafizə etməkdə davam edir. Sosial hüquqi dövlət prinsipinin yaranması liberal dövlətin güddüyü məqsədin - liberal rejimin tətbiq etdiyi vasitələrin yararsızlığına bağlıdır. Liberal dövlət mərhələsi inzibati idarəetmə hüququnun inkişafında və hü -quqi dövlət prinsipinin yaranmasında böyük əhəmiyyət daşıyıb. Hüquqi dövlə -tin bir çox prinsipləri liberal dövlət mərhələsində yaranıb. Hüquqi dövlətin əsa-sən XX əsrin II yarısında yaranmağa başladığını qəbul etmək olar. Lakin inzi -bati hüquqi aktlar üzərində məhkəmə nəzarəti, inzibati orqanların qanuniliyi, maddi məsuliyyəti prinsipləri pozitiv hüquqa daha əvvəl, liberal dövlət vaxtında daxil olub. Liberal dövlət prinsipinin tərk edilməsinin səbəbi isə əsas hüquqları təminat altına almaqdakı yetərsizliyidir. Klassik liberal dövlət sistemi əsas hüquq və azadlıqları tanıyır, amma onların gerçəkləşdirilməsi üçün lazımi şərait təmin etməyi özünə vəzifə saymırdı. 96 Guya dövlət azadlıqlara müdaxilə etmə-sə, bunların gerçəkləşdirilməsi üçün lazımi şəraitin özü -özündən yaranacağı qənaəti hakim idi. Sinfi mübarizənin, sosializmin güclənməsi, SSRİ-dən ixrac edilən “proleta- riatın dünya inqilabı” hədəsi liberal demokratiya ideyasının yenidən nəzərdən keçirilməsi fikrinə gətirib çıxarmışdı. Məhz bu amil sosial demokratiya və sosial hüquqi dövlət prinsipinin yaranmasına səbəb olmuşdu. Çünki klassik liberal dövlət idarəetmə formaları vasitəsilə burjuazi yanın bütün cəmiyyət üzərində sinfi hegemonluğunu bərpa etmək və qorumaq üçün qurulduğu qəbul edilir. 97 Liberal dövlətdə idarəetmə orqanlarının passiv davranışı, inzibati hüquq münasibətlərinə də məhdud yanaşırdı; bunların artması ancaq hüquqi dövlətin qurulması sırasında müşahidə olunur. Liberal dövlətdə inzibati hüqu q, daha çox fərdin azadlıqlarını inzibati orqanın müdaxiləsindən qoruyurdu. Liberal dövlətdə idarəetmə orqanlarının belə passiv davranması sosial hüquqi dövlətdə dəyişir. Artıq idarəetmə orqanlarına tapşırıqlar verilir, sosial-ekonomik səviyyənin yaxşılaşdırılması gözlənilir. 98 Bu da məcburi olaraq administrativ 94 Bilgen Pertev. Yüklə 4,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|