Dərs vəsaiti Bakı 2010 q a f q a z ü n I v e r s I t e s I
Yüklə 4,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
| İnzibati hüquq
187 akt hüquqi əqdin bir növüdür və onu dar mənada inzibati hüquqi akt edən xüsusiyyət də inzibati aktdakı iradənin müstəqil deyil, qanunvericiliklə məh- dudlaşdırılmış iradə olmasıdır. 381 Bununla belə, qeyd etməliyik ki, alman hüqu- quna görə, inzibati akt hüquqi əqdin bir növü sayılmır, hüquqi əqd sırf xüsusi hüquq sahəsində qəbul edilən və mülki qanunvericiliklə tənzimlənən münasi- bətlərdə ortaya çıxır. Ölkəmizdə hakim olan anlayışa görə, hüquqi əqd sırf mülki hüquq və öhdəliklərin yaranmasına səbəb olan iradə ifadəsiini nəzərdə tutur. İnzibati akt mülki hüquq və öhdəliklərin yaranmasını nəzərdə tuta bilə - cəyi kimi (Mülki Məcəllənin 14.2.2-ci maddəsi), nəzərdə tutmaya da bilər. Qanunvericilik baxımından inzibati akt mütləq qaydada hüquqi əqd deyil, amma ola bilər. Inzibati müqavilələrdə müqavilənin imzalanması inzibati akt deyil, lakin hüquqi aktdır (əqddir). Digər tərəfdən, yuxarı icra hakimiyyəti orqanlarının hazırladığı müxtəlif “dövlət proqramları” bəzən tövsiyə, bəzən məcburi xarakter daşıyır. Lakin sovet inzibati hüququndan qalan “administrativ-hüquqi aktlar (
) adlandırılan aktlar qrupu ancaq inzibati hüquqi aktları əhatə edir. Idarəetmə orqanlarının mülki hüquq sahəsindəki “hüquqi aktları / əqdləri” isə “idarəetmə orqanlarının müqavilələri” kimi götürülür. Burada biz təkcə inzibati hüquqi aktları deyil, bir qayda olaraq, inzibati orqanların bütün aktlarını və bunların tabe olduqları rejimi tədqiq edəcəyik. Administrativ fəaliy-yətin reallaşmasında idarəetmə orqanlarının qəbul etdiyi aktların çoxu “inzibati akt” mahiyyətində olduğundan, 382 inzibati aktlar daha çox təhlil ediləcək. Digər tərəfdən, ümumi hüququ maraqlandıran da əsasən inzibati aktlardır, çünki onlar hakimiyyət səlahiyyətlərinə arxalanır və fərqli hüquqi rejimə tabedirlər. 383
İnzibati hüquqi aktlar “dövlət gücü”nü ifadə edir və ictimai xidmətin icra vasitəsi, idarəetmə orqanlarının sahib olduğu ən güclü təsir vasitəsidir. Sizləri “inzibati hüquqi akt”, yəni inzibati qərarlar mövzusu ilə yormağımın bir səbəbi var. Belə ki, bu institut, İnzibati hüququn vacib predmetini təşkil edir. Siz bir Nazirliyin çıxardığı inzibati aktın hüquqa uyğunluğunu yoxlamaq istəyirsinizsə, gərək ki bu “yorucu” inzibati qərarlar mövzusuna yaxşı aludə olasınız. Sovet inzibati hüququnda olan və indi də MDB ölkələri nəzəriyyəsində təsirini qoruyan idarəetmə formalarından da danışmaq lazımdır. Forma bir 381 Erkut, Celal, Yüklə 4,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|