Dərs vəsaiti «İqtisadi nozəriyyə» ‘ənninin «Mikroiqlisad»

Cədvəl 1 
İstehlakın artımı ilə faydalılıq artır 
istehlak olunan nemət k»- 
miyyəti (Q) 
Ümumi faydalılıq (U) 
Son faydalılıq (MU) 
0
 
0
 
1
 
4
 
2
 
7
 
3
 
9
 
4
 
10
 
5
 
 
 
Cədvəldən  göründüyü  kimi,  istehlakın  artımı  ilə  (Q) 
ümumi faydalılıq (U) artır, lakin artım sürəti isə aşağı düşür. Əlavə 
istehlak səviyyəsini əks  etdirən  son faydalılığa diqqət  yetirərkən 
görünür  ki,  hər  sonra  istehlak  olunan  nemətin  kəmiyyəti  son 
faydalılığın  əhəmiyyətini  azaldır.  Əgər  birinci  vahid  nemətin 
istehlakı U vahid son faydaya bərabər idisə, ikinci vahidin istehlakı 
ilə  ümumi  fayda  7-yə,  lakin  son  fayda  isə  3-ə  bərabər  olacaqdır 
4+3=7-4=3. 
İndi isə bu prosesin qrafik təhlilinə diqqət yetirək. 
214 

---

 

---

istər cədvəldən, istərsə də qrafik şərhdən aydın görünür ki, 
ümumi  faydalılıq,  bütün  son  faydalılıq  kəmiyyətlərinin 
məbləğindən ibarətdir. Əvvəldən axıra qədər əlavə olunan hər son 
faydalılıq ümumi faydahlığı artırsa da, lakin o, istehlak olunduqca 
onun faydalılıq həddi aşağı düşür. 
İndi  isə  daha  əyani  bir  misala  müraciət  edək.  Bu 
istehlakçının  seçimi  şəraitində  sərf  etdiyi  hər  manata  düşən  son 
faydalılığın məbləğinin müəyyən olunduğu mənzərədir. Tu- taq ki, 
supermarketə daxil olan istehlakçı 350 manatlıq pulu ilə iki adda A 
və B məhsullarını almaq istəyir. A məhsulunun qiyməti 50 manat, 
H  məhsulunun  qiyməti  isə  100  manatdır.  Belə  olan  şəraitdə 
istehlakçı  hər  iki  məhsuldan  almaq  istəyi  məcburij^ətindən  asılı 
olaraq,  onun  sərf  edəcəyi  manatın  son  faydalılığının  nəzərə 
alınması  zərurəti  meydana  gələcəkdir.  Buna  cədvəl  məlumatları 
əsasında diqqət yetirək.