Dərslik " " nəşriyyatı baki 2017
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
203 kateterizasiya zamanı ağırlaşma riski də artır. Əgər kliniki və ExoKQ göstəriciləri arasında uyğunsuzluq olarsa, ürəyin kateterizasiyasından istifadə edilir. Angioqrafiya - əsasən yaşlı şəxslərdə(kişilərdə 40, qadınlarda 50 yaşdan yuxarı) yanaşı koronar xəstəliyi olan xəstələrdə icra olunur. Kardiak maqnit rezonans müayinəsi – sol mədəciyin divarlarının, funksiyasının, həcminin təyinində istifadə oluna bilər, əsasən Exokardioqrafik müayinə informativ olmadıqda icra olunur. Biomarkerlər – Natriumuretik hormon asimptomatik xəstələrdə simptomsuz yaşamın və nəticənin proqnozlaşdırılmasında müəyyən əhəmiyyətə malikdir. Müalicə: Ciddi aortal stenozu olan xəstələr ağır fiziki gərginlikdən uzaq durmalıdırlar, lakin yüngül dərəcəli stenozlarda belə məhdudiyyətlər qoyulmur. 1). Aortal stenozun medikal müalicəsi effektiv deyil. Yaşlıların skleroza bağlı aortal stenozunda bəzi retrospektiv çalışmalarda AÇF ingibitorları və statinlərin stenozun proqressivləşməsinin qarşısını aldığı göstərilmişdir, hal-hazırda bu dərmanların effektivliyi böyük çalışmalarda öyrənilir. Medikal müalicə cərrahi müalicəsi mümkün olmayan xəstələrdə (yanaşı xəstəliklər səbəbindən və s.) ürək çatışmazlığı inkişaf etdikdə kiçik qan dövranında ödemi aradan qaldırmaq üçün diuretiklər ehtiyatla istifadə edilir.Sol mədəciyin disfunksiyası zamanı, qulaqcıq fibrilyasiyası zamanı diqoksin istifadə olunur. Nitratlar və digər vazodilatatorlar aortal stenozda əks-göstərişdir, belə ki, bu preparatlar periferik damar müqavimətini azaldaraq bayılmalara səbəb ola bilərlər., lakin çalışmalarda sol mədəcik disfunksiyası olan xəstələrdə AÇF ingibitorları faydalı olduğu göstərilmişdir. AÇF ingibitorları aşağı dozalardan başlanılmalı, hedef doza yavaş- yavaş qaldırılmalıdır. B-blokatorlar miokardın funksiyasını azalda bilər və sol mədəcik çatışmazlığına səbəb ola biləcəyindən onların istifadəsindən qaçınılmalıdır. 2). Aortal balon valvuloplastika- pediatrik populyasiyada əhəmiyyətə malikdir. Anadangəlmə aortal stenoz zamanı, qapaqların kalsifikasiyası olmadıqda təhlükəsiz və effektiv müalicə metodudur, lakin çox vaxt təkrari müdaxilələrə ehtiyac olur. Böyüklərdə isə balon valvuloplastikasının effektivliyi aşağıdır, ağırlaşma faizi yüksəkdir (>10%), xəstələrin çoxunda 6-12 ay ərzində restenoz və kliniki pisləşmə inkişaf edir.Bununla belə, valvuloplastika ağır xəstələrdə protezləşdirmədən öncə xəstənin vəziyyətini stabilləşdirmək üçün (hemodinamik qeyri-stabil xəstələrdə), əməliyyata əks-göstərişlər olduqda (yanaşı xəstəliklər səbəbindən yüksək əməliyyat riski, xəstənin əməliyyatdan imtinası hallarında) palliativ müdaxilə kimi, hamiləlik öncəsi və ya hamiləlik zamanı, ürəkdənxaric əməliyyatlar zamanı istifadə edilir 2 . 3). Transkateter aortik qapaq implantasiyası (TAQİ)- aortal stenozun müalicəsində invaziv müalicə metodudur, son dövrlərdə istifadəsi gətdikcə artan bu metodun özünəməxsus əks-göstərişləri və ağırlaşmaları 204 mövcuddur. TAQİ-nin icrası transfemoral, transapikal, bəzən subklavian və birbaşa transaortik yollarla icra olunur, anatomik əks-göstərişlər yoxdursa, transfemoral yola üstünlük verilir 1 . TAQİ-dən sonra bir illik sağqalım səviyyəsi 60-80%-dir və bu göstərici birbaşa yanaşı xəstəliklərdən asılıdır 3 . Prosedurdan sonra xəstələrin vəziyyəti və həyat keyfiyyətləri xeyli yaxşılaşır, Prosedurun 3-5 illik nəticələri ümidvericidir 3 . Çalışmalara görə, 30 günlük ölüm faizi 5-15%-dir. Prosedurla əlaqəli ağırlaşmalara beyin qan dövranı pozğunluğu (təxminən 1-5%), atrio-ventrikulyar blok (təxminən 7%) və vaskulyar ağırlaşmalar ( 20%-ə qədər) aiddir. Bu ağırlaşmalardan başqa xəstələrin təxminən 6%-də miokardın perforasiyası, miokard infarktı, ciddi aortal çatışmazlıq kimi ciddi ağırlaşmalara rast gəlinir. Bu səbəbdən TAQİ icra olunan mərkəzlərdə mütləq kardiak cərrahiyyə komandası olmalıdır, çünki TAQİ icra olunan xəstələrin 1-2%-i ciddi ağırlaşmalar səbəbindən təcili əməliyyat olunmalıdırlar. Paravalvulyar requrqitasiya çox rast gəlinir, lakin yüngül və ya orta dərəcədə olduğundan xəstənin həyat keyfiyyətinə çox təsir etmir. Qapaq protezləşdirilməsi əməliyyatı ilə müqayisədə TAQİ zamanı serebrovaskulyar hadisələr, vaskulyar ağırlaşmalar, paravalvulyar requrqitasiya daha çox rast gəlinir. Əməliyyat zamanı isə qanaxma, postoperativ atrial fibrilyasiya ən çox rast gəlinən ağırlaşmalardır. TAQİ-yə əks-göstərişlər Mütləq əks-göstərişlər “Ürək komandası”nın və kardiak cərrahiyəsinin olmaması 1) Klinik əks-göstərişlər: -gözlənilən yaşam müddətinin 1 ildən az olması -yanaşı xəstəliklər səbəbindən TAQİ-nin effektiv olmaması -digər qapaqlarda ciddi lezyonlar 2) Anatomik əks-göstərişlər: -aortal annulusun qeyri-adekvat ölçüsü(<18mm, >29mm) -sol mədəcikdə tromb olması -aktiv endokardit -koronar ostiumların obstruksiya riski (qapaqların asimmetrik kalsifikasiyası, annulus və koronar ostiumlar arasındakı məsafənin qısalığı, kiçik aortik sinuslar) -qalxan aorta və ya aorta qövsündə hərəkətli tromb varlığı Nisbi əks-göstərişlər -bikuspid qapaqlar -revaskulyarizasiya olunmamış koronar arteriyalar -qeyri-stabil hemodinamika -sol mədəciyin atım fraksiyasının 20%-dən aşağı olması Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|