Dərslik " " nəşriyyatı baki 2017
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kamran Kazım oğlu Musayev
- APTT (APTZ)
- İMA (DDA)
- LVESVİ
GİRİŞ Ürək xəstəlikləri dünyadakı bütün ölüm səbəbləri arasında birinciliyini qorumaqdadır. Kardiologiya və kardiocərrahiyyə sahələrindəki inkişaflara baxmayaraq, bu fakt əsrimizin ikinci onilliyində də dəyişməz olaraq qalır. Dünya Səhiyyə Təşkilatının (World Health Organization) açıqladığı statistikaya görə, 2012-ci ildə 17,5 milyon insan ürək-qan damar xəstəliklərindən (bütün ölümlərin 31%-i) vəfat etmişdir. Bu ölüm hallarından 7,4 milyonu bilavasitə koronar arteriya xəstəliyindən ötrü başvermişdir. Bu gün ÜİX-nin müalicəsi, əsasən üç istiqamətdə aparılır; konservativ (dərman) müalicə, perkutan koronar müdaxilə (balon angioplastika və stent implantasiyası) və cərrahi müalicə (koronar şuntlama). Aorto-koronar şuntlama (AKŞ) əməliyyatları, 50 ilə yaxındır ki, ÜİX-nin standart müalicə metodlarından biri hesab olunur. İlkin təcrübələrdən (Vinebergin daxili döş arteriyasını miokarda yerləşdirməsi və s.) sonra 1967-ci ildə Favoloro böyük dərialtı venanı qreft kimi istifadə edərək koronar arteriyaya anastomoz etdi. Bununla da, müasir koronar arteriya cərrahiyyəsi başlamış oldu. Bugün isə, minimal invaziv metodlarla, döyünən ürəkdə və robotların yardımı ilə tətbiq olunan bir cərrahi əməliyyata çevrilmişdir. Cərrahi metodikanın inkişafına paralel olaraq, süni qan dövranının mexanizmi daha yaxşı aydınlaşdırılmış, kardiak anesteziya və reanimasiyada ciddi irəliləyişlər qeyd olunmuşdur. Bütün bunların nəticəsində, planlı AKŞ əməliyatlarında ölüm faizi 1%-in altına düşmüşdür. Hal-hazırda aparılan araşdırmalar, əsasən fəsadlaşmaların azaldılmasına, cərrahi revaskulyarizasiyanın uzaq dövr nəticələrinin daha da yaxşılaşdırılmasına, qreft okkluziyasının mexanizminin aydınlaşdırılmasına istiqamətlənmişdir. Ölkəmizdə, müasir koronar arteriya cərrahiyyəsi 2001-ci ildə Mərkəzi Klinikada tətbiq olunmağa başlamışdır. Daxili döş arteriyası başda olmaqla arteriyal və venoz qreftlərdən istifadə etməklə, həm süni qan dövranı vasitəsilə, həm də döyünən ürəkdə AKŞ əməliyyatları geniş şəkildə tətbiq olunmuşdur. Mərkəzi Klinikada bu əməliyyatlar həm standart median sternotomiya ilə, həm də minimal invaziv kəsiklərlə icra olunmuşdur. Qürurverici haldır ki, bugün AKŞ əməliyyatları respublikamızda bir çox mərkəzdə dünya standartlarında tətbiq olunmaqdadır. Ölkəmizdə müasir kardiocərrahiyyə mərkəzlərinin sayının və keyfiyyətinin daha da artırılması üçün gənc kadrların hazırlanması ən vacib məsələ kimi qarşımızda durur. Gənc kadrların hazırlanmasında praktik fəaliyyətlə məşğul olan mərkəzlərlə yanaşı, əyani vəsaitlərə də ehtiyac duyulur. Bu kitab məhz bu ehtiyacı qarşılamaq üçün nəzərdə tutulmuşdur. Kitab, ÜİX-nin cərrahi müalicəsinin bütün aspektlərini nəzərə alır. Verilən məlumatlar bu sahədəki ən müasir elmi nailiyyətlərə əsaslanır. Xəstəliyin və onun müalicə metodlarının bir bütün olduğuna inandığımız üçün, ÜİX-nin epidemiologiyası, klinikası, diaqnostikası və qeyri- cərrahi müalicə metodları barəsində də ətraflı məlumat verməyə çalışdıq. Əlinizdəki kitab bu sahədə ana dilimizdə yazılan ilk nəşrdir. Bu səbəbdən ötrü bəzi əksik və qüsurları olabilər. Bu əksik və çatışmazlıqlar barəsində öz dəyərli tənqid və təkliflərinizi kamrancan@yahoo.com adresinə göndərə bilərsiniz. Əvvəlcədən minnətdarlığımızı bildirməklə yanaşı, bu tənqid və təkliflərinizin kitabın növbəti nəşrlərində mütləq nəzərə alınacağını ifadə etmək istəyirik. Və nəhayət, kitabın hazırlanmasında əməyi keçən, mənəvi dəstək olan hərkəsə sonsuz təşəkkürlər. Tibb elmləri doktoru Kamran Kazım oğlu Musayev Bakı, Azərbaycan MÜNDƏRİCAT ANADANGƏLMƏ ÜRƏK QÜSURLARI - AÇIQ ARTERİAL AXACAQ - AORT KOARKTASİYASI - QULAQCIQLARARASI ÇƏPƏR DEFEKTİ - MƏDƏCİKLƏRARASI ÇƏPƏR DEFEKTİ - FALLO TETRADASI - KOMPLEKS ANADANGƏLMƏ ÜRƏK QÜSURLARI o BÖYÜK DAMARLARIN TRANSPOZİSİYASI o HİPOPLASTİK SOL MƏDƏCİK SİNDROMU ÜRƏYİN İŞEMİK XƏSTƏLİYİ - ATEROSKLEROZ - ST ELEVASİYALI MİOKARD İNFARKTI (STEMİ) - QEYRİ-STABİL STENOKARDİYA (QSS) VƏ ST ELEVASİYASIZ MİOKARD İNFARKTI (NSTEMİ) - GƏRGİNLİK STENOKARDİYASI - KORONAR ŞUNTLAMA ƏMƏLİYYATINA GÖSTƏRİŞLƏR MİTRAL QAPAQ XƏSTƏLİKLƏRİ - MİTRAL QAPAĞIN ANATOMİYASI - MİTRAL QAPAQ XƏSTƏLİKLƏRİN DİAQNOSTİKASI - MİTRAL QAPAQ XƏSTƏLİKLƏRİN MÜALİCƏSİ - MİTRAL QAPAQ XƏSTƏLİKLƏRİN CƏRRAHİ MÜALİCƏSİ AORTAL QAPAQ XƏSTƏLİKLƏRİ - AORT QAPAĞIN ANATOMİYASI - AORT QAPAQ XƏSTƏLİKLƏRİN DİAQNOSTİKASI - AORT QAPAQ XƏSTƏLİKLƏRİN MÜALİCƏSİ - AORT QAPAQ XƏSTƏLİKLƏRİN CƏRRAHİ MÜALİCƏSİ SÜNİ QAN DÖVRANI İXTİSARLAR LDL – aşağı sıxlıqlı lipoproteinlər CRP – C reaktiv zülal ÜİX – Ürəyin İşemik Xəstəliyi KMİ – Kəskin Miokard İnfarktı STEMİ – ST elevasiyalı miokard infarktı QSS – Qeyri-stabil stenokardiya NSTEMİ – ST elevasiyasız miokard infarktı HDL – yüksək sıxlıqlı lipoproteinlər EKQ – elektrokardioqrafiya KT – komputer tomoqrafiya MRT – maqnit rezonans tomoqrafiya KAQ – koronar angioqrfaiya AF (EF) – atım fraksiyası LMCA (LM) – sol ana koronar arteriya LAD – sol ön enən (mədəciklərarası) arteriya (SÖMA) Cx – dolanan arteriya OM – geniş kənari şaxə RCA – sağ koronar arteriya PDA – arxa enən (mədəciklərarası) arteriya AKŞ (CABG) – aorto-koronar şuntlama KKS – kəskin koronar sindrom CK-MB – kreatinin fosfokinazın miokardial bandı VSR – mədəciklərarası çəpərin yırtılması BNP – qanda natriuretik peptid PKM – perkutan koronar müdaxilə PTKA – perkutan transluminal koronar angioplastika APTT (APTZ) – aktivə olunmuş protrombin zamanı PTZ – protrombin zamanı tPA – toxuma plazminogen aktivatoru RKT – Randomizə Klinik Tədqiqat FFR – axın ehtiyatı fraksiyası AMS – açıq metal stent DÖS – dərmanla örtülmüş stent LV – sol mədəcik LVEF – sol mədəciyin atım fraksiyası İMA (DDA) – daxili döş arteriyası LİMA – sol daxili döş arteriyası RİMA – sağ daxili döş arteriyası MACCE – əsas kardiyovaskulyar və serebral hadisələr DAPT – ikili antitrombositar terapiya QBZ – qapıdan balona qədər zaman İCD – inrtakardiak defibrilyator SVR – cərrahi üsulla mədəciyin rekonstruksiyası LVESVİ – sol mədəciyin son sistolik həcm indeksi İABP – İntra-aortik balon pompa (kontrpulsator) Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|