116
Cərrah isə damara uyğun olaraq 7/0 və ya 8/0 iki ucu iynəli poliprolen sapla birinci iynə
şuntun 2 mm xaricindən çıxmaqla keçilir (şəkil 14 A).
A B C
Şəkil 14. A. Koronar anastomozun başlanması
B. Koronar anastomozun davamlı metodika ilə icrası
C. Koronar
anastomozun bitmiş vəziyyəti
Digər iynə ilə koronar arteriyanın yan divarından içəridən keçilib xaricindən çıxılır və
yenidən şuntun xaricindən girilib daxilindən çıxılmaqla davam edilir (şəkil 14 B). Tikişlər
sırayla, səliqəli, eyni dərinlikdə və məsafədə olmalı ki, sonradan qanaxma və ya büzülmə
olmasın. 4-5 tikişdən sonra anastomozun oturacaq hissələri yaxınlaşdırılır. Anastomozun
uc hissəsində isə daha diqqətli olmaq lazımdır. Anastomoz bitiminə yaxın 1,0-2,0 mm
diametrində olan sınaq aləti ilə keçiricilik yoxlanır və tikiş sonlandırılaraq 10 düyündən
çox olmaqla düyünlənir (şəkil 14 C). Sonra şuntdan verilən kontrol qanlı-heparinli maye
ilə keçiricilik təkrar yoxlanılır.
Distal anastomozlar tək-tək və ya eyni şuntla da ardıcıl olaraq (sequential) qoyula
bilər.Bu zaman koronar damarların diametrinə və şuntun hər hansı bir istiqamətdə
qatlanmamasına diqqət etmək lazımdır. Klinikamizda eyni şuntla 2-4 ədəd distal anastomoz
(sequential) qoyulması müvəffəqiyyətlə tətbiq edilir.
Sonuncu olaraq DDA-nın ön enən arteriyaya anastomozu icra olunur. Əvvəlcə
perikardın yan divarı kəsilərək və ya deşilərək DDA-nın rahat bir şəkildə yerləşməsi üçün
yuva düzəldilir. Burada yardımçı cərrah iki pinsetləDDA-nın ətraf toxumasından
(adventisiyasından) asqıda tutur, cərrah isə yuxarıda izah olunan üsulla anastomozu icra
edir.
Bu anastomozlar icra olunanda cərrahi komandanın xüsusi böyüdücü gözlüklərdən
istifadə etməsi şərtdir.
Proksimal anastomozlar
Aortadakı kross sıxıcı qaldırıldıqdan sonra qalxan aortaya kənari sıxıcı qoyularaq
proksimal anastomoz sayına uyğun 4,0-4,5 mm diametrində dəliklər açılır. Sonra şuntun
uzunluğu ölçülür. Şuntun anastomozlar arasındakı məsafədə öz ətrafında burulması,
qatlanması yol verilməzdir. Proksimal anastomozlar 6/0 poliprolen iki ucu iynəli sapla
118
3.
Yusuf S, Zucker D, Peduzzi P, et al: Effect of coronary artery bypass graft surgery on survival:
Overview of 10-year results from randomized trials by the Coronary Artery Bypass Graft Surgery
Trialist Collaboration.
Lancet 1994; 344:563.
4.
Alderman EL, Bourassa MG, Cohen LS, et al: Ten-year follow-up of survival and myocardial
infarction in the randomized Coronary Artery Surgery Study.
Circulation 1990; 82:1629.
5.
Goy JJ, Eeckhout E, Moret C, et al: Five-year outcome in patients with isolated proximal left anterior
descending coronary artery stenosis treated by angioplasty or left internal mammary artery grafting:
A prospective trial.
Circulation 1999; 99:3255.
6.
Hueb WA, Soares PR, Almeida de Oliveira S, et al: Five-year follow-up of the Medicine, Angioplasty
or Surgery Study (MASS): A prospective, randomized trial of medical therapy, balloon angioplasty
or bypass surgery for single proximal left anterior descending coronary artery stenosis.
Circulation
1999; 100:II107.
7.
Sim I, Gupta M,
McDonald K, et al: A meta-analysis of randomized trials comparing coronary artery
bypass grafting with percutaneous transluminal coronary angioplasty in multivessel coronary artery
disease.
Am J Cardiol 1995; 76:1025.
8.
RITA Trial Participants: Coronary angioplasty versus coronary artery bypass surgery: The
Randomized Intervention Treatment of Angina (RITA) trial.
Lancet 1993; 341:573.
9.
Malenka DJ, Leavitt BJ, Hearne MJ, et al: Comparing long-term survival of patients with multivessel
coronary disease after CABG or PCI: analysis of BARI-like patients in northern New England.
Circulation 2005.; 112(9 Suppl)
10.
Shroyer AL, Coombs LP, Peterson ED, et al: The Society of Thoracic Surgeons: 30-day operative
mortality and morbidity risk models.
Ann Thorac Surg 2003; 75:1856.
11.
Welke KF, Ferguson TB, Jr., Coombs LP, et al: Validity of the Society of Thoracic Surgeons National
Adult Cardiac Surgery Database.
Ann Thorac Surg 2004; 77:1137.
12.
Matsa M, Paz Y, Gurevitch J, et al: Bilateral skeletonized internal thoracic artery grafts in patients
with diabetes mellitus.
J ThoracCardiovasc Surg 2001; 121:668.
13.
Calafiore AM, Vitolla G, Iaco AL, et al: Bilateral internal mammary artery grafting: midterm results
of pedicled versus skeletonized conduits.
Ann Thorac Surg 1999; 67:1637.
14.
Gaudino M, Trani C, Glieca F, et al: Early vasoreactive profile of skeletonized versus pedicled internal
thoracic artery grafts.
J ThoracCardiovasc Surg 2003; 125:638.
15.
Gaudino M, Toesca A, Nori SL, et al: Effect of skeletonization of the internal thoracic artery on vessel
wall integrity.
Ann ThoracSurg 1999; 68:1623.
16.
Iaco AL, Teodori G, Di Giammarco G, et al: Radial artery for myocardial revascularization: long-
term clinical and angiographic results.
Ann Thorac Surg 2001; 72:464.
17.
Tatoulis J, Royse AG, Buxton BF, et al: The radial artery in coronary surgery: a 5-year experience –
clinical and angiographic results.
Ann Thorac Surg 2002; 73:143.
18.
Shapira OM, Alkon JD, Macron DS, et al: Nitroglycerin is preferable to diltiazem for prevention of
coronary bypass conduit spasm.
Ann Thorac Surg 2000; 70:883.
19.
Shima H, Ohno K, Michi K, et al: An anatomical study on the forearm vascular system.
J
Craniomaxillofac Surg 1996; 24:293.
20.
Ruengsakulrach P, Brooks M, Hare DL, et al: Preoperative assessment of hand circulation by means
of Doppler ultrasonography and the modified Allen test.
J Thorac Cardiovasc Surg 2001;
21.
Newman RV, Lammle WG: Radial artery harvest using endoscopic techniques.
Heart Surg Forum
2003; 6:E194.
22.
Denton TA, Trento L, Cohen M, et al: Radial artery harvesting for coronary bypass operations:
neurologic complications and their potential mechanisms.
J Thorac Cardiovasc Surg 2001; 121:951.
23.
Moon MR, Barner HB, Bailey MS, et al: Long-term neurologic hand complications after radial artery
harvesting using conventional cold and harmonic scalpel techniques.
Ann Thorac Surg 2004; 78:535.
24.
Meharwal ZS, Trehan N: Functional status of the hand after radial artery harvesting: results in 3,977