Dərslik (I hissə)



Yüklə 3,05 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə122/130
tarix24.12.2017
ölçüsü3,05 Mb.
#17603
növüDərs
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   130

 

373 


 

Щяр  бир  дярс,  мяшьяля  пилля-пилля  шаэирдляри  мцстягил 



мцталияйя доьру апармалыдыр

1



Синифдянхариъ оху дярсляри шаэирдлярин мцстягил охусуна 

рящбярлийин  башлыъа  формасыдыр.  Синифдянхариъ  оху  дярсляринин 

гурулушу  цмуми  дидактик  ганунауйьунлуглара  мцвафиг  эя-

лир. Мяшьялянин мягсядиндян, мязмунундан асылы олараг гу-

рулан  беля  дярслярдя  формализмдян  гачмаьа,  рянэарянэ  фор-

ма, васитя вя метод сечмяйя эениш имканлар ачылыр. Дярслярин 

структуру вя мязмунундакы рянэарянэлик щям дя синифля баь-

лы  олур.  Айры-айры  синифлярдя  дярсин  тяшкилинин  бязи  ъящятлярини 

нязярдян кечиряк. 

I синифдя дярс илинин биринъи йарысында синифдянхариъ мяш-

ьяляляр, адятян, дюрд щиссядян ибарят олур. 

I. Эириш. Мцяллим шаэирдлярля охунаъаг ясярин мязмуну, 

ондакы башлыъа бядии образлар щаггында айдын тясяввцр йарат-

маг мягсядиля 2-3 дягигялик сющбят апарыр, лазым эялся, яйани 

вясаит (шякил, яшйа) эюстярир. 

Эириш  мцсащибясиндя  шаэирдляри  диалога  гошмаг  онлары 

марагландырыр вя фяаллашдырыр. 

2. Планлашдырылмыш ядяби ясяр мцяллим тяряфиндян уъадан 

ифадяли охунур. 

Мятндя мянасы изащ едилмяли сюзляр олдугда изащлы оху-

дан сонра бир дя охумаг олар. Бу мярщяляйя 4-6 дягигя вахт 

айырмаг мцмкцндцр. Бязян бу мягсядля магнитафон лентин-

дян (фонохрестоматийадан) дя истифадя едиля биляр. 

3.  Мцяллимин  рящбярлийи  иля  ушагларын  охунмуш  китаба 

(ясярин йерляшдийи китаба) бахмалары (2-3 дягигя). 

Китабла илк эюрцш, танышлыг шаэирдлярин ящвали-рущиййясини 

галдырыр, ондакы хейирхащ щиссляр ушаглары юзцня баьлайыр. 

4.  Охунмуш  ясяр  цзря  мцсащибя.  Мцсащибя  ясярин  дили-

ня,  сюзя  щяссаслыьа  йюнялдян  суаллар  цзяриндя  гурулмалыдыр. 

Мцсащибя  просесиндя  суаллар  еля  гойулмалыдыр  ки,  ушаглары 

марагландырсын вя онлары мцсащибядя иштирак етмяйя суал вер-

                                                           

1

 Бах: Кяримов Й.Ш. Ибтидаи синифлярдя ана дилинин тядриси методикасы. Ба-



кы, 2003, s.264-267 


 

374 


мяйя, мцяллим вя йолдашлары иля фикир мцбадиляси апармаьа йю-

нялтсин (6-8 дягигя). 

Дярсин бу мярщяляси шаэирдляри мцстягил мцталияйя, оху-

маьа, дцшцнмяйя, онун щаггында мцяййян ряйя эялмяйя, юз 

мцщакимясини сцбут етмяйя щазырламагда мцщцм рол ойна-

йыр. 


Беляликля,  дярс  ъями  15-20  дягигя  давам  едир.  Дярсин 

галан щиссясиндя ися савад тялими цзря иш эедир. 

 Мцяллим чалышмалыдыр ки, шаэирдляр йаддаша вя тяхяййцля 

ясасян охунмуш  ясяр цзря  шифащи сюзлярля  “шякил чякмяйи” юй-

рянсинляр. Алтыйашлылар наьыллара шифащи шякил чякмяйин ющдясин-

дян асанлыгла эялирляр. Беля бир вярдишин йаранмасына иллцстра-

сийалары серийа шякиллярля верилмиш наьыллардан башламаг лазым-

дыр. Шифащи, шякиллярля беля иш шаэирдлярин йарадыъы тяхяййцлцнцн 

инкишафында мцщцм рол ойнайыр. 

Алтыйашлыларын синифдя охунмуш ясярин мязмунуну евдя 

валидейнляриня, гощумларына наьыл етмяляри, мцяллимин мясля-

щяти иля евдя китаб охуsуnun тяшкили  ваъибдир. 

II синифдя дярс илинин икинъи йарысындан шаэирдляря II синиф-

дя кечилян бюйцк мювзу иля ялагядар 2-3 ясярин охунмасы тап-

шыrılır.  Шаэирдляр  мцстягил  охудугдан  сонра  щяфтядя  бир  дярс 

онун йекунлашдырылмасына щяср едилир. 

II синифдя синифдянхариъ оху üzrə дярсиn тяшкили:  

o

 



Эириш:(3-5 дягигя) Мцяллим шаэирдлярин тапшырылмыш ясяр-

ляри  охуйуб-охумадыгларыны  юйрянир.  Йахшы  олар  ки,  шаэирдля-

рин валидейнлярдян, ятраф алямдян, радио вя телевизийа верилиш-

ляриндян  və  ya  охудуглары  иля  ялагядар  öyrəndiyi  мялуматлар 

soruĢulsun. 

o

 



Сечилмиш  бядии  ясярин  уъадан  охунмасы  (5-7  дягигя). 

Mягсяд  шаэирдлярин  охуъу  дцнйаэюрцшцнцн  эенишляндирилмяси 

вя онларда гаршыдакы мцстягил охуйа мараьын артырылмасыдыр. 

o

 



Охунмуш  китаблара  коллектив  бахылмасы,    əsərə  aid  

мцсащибя (5-6 дягигя). 

o

 

Шаэирдлярин гаршыдакы охуйа "юзцнцщазырлама" гайда-



сы кими йени китаблара мцстягил бахмалары (2-3 дягигя). 


 

375 


o

 

Эюстярилмиш  бядии  ясярин шаэирдlər  тяряфиндян  мцстягил, 



сяссиз охунмасы (10-12 дягигя). 

Дярсин  мараглы  кечмяси  мцяллимин  щазырлыьындан  асы-

лыdır.  Суалларын  гойулушу,  наьылетмянин  мцхтялмиф  нювлярин-

дян  истифадя,  шаэирдлярин,  дцшцнмяйя  йюнялдилмяляри,  дярся 

ойун, йарыш елементляринин, мусиги нцмуняляринин эятирилмяси 

вя  бу  рянэарянэ  чалышмаларын  нювбяляшдирилмяси  мцщцм  ящя-

миййят кясб едир. 

Дярсин сонракы мярщялясиндя mцяллим шаэирдлярин диггя-

тини йени мювзуйа йюнялдир, онлары щявясляндирир. Шаэирдляр юй-

рянирляр ки, синифдяки сийащыда эюстярилян ясярлярля йанашы, баш-

га  ясярлярдяки  мяtнлярдян,  ушаг  гязети  вя  журналларындан  да 

истифадя етмяк мцмкцндцр. 

  

Синифдянхариъ охунун тяшкили методикасы 

 

I синифдя оху вярдишляри щяля йениъя ашыландыьындан китаб 

иля иш мцяллим тяряфиндян уъадан оху шяклиндя апарылыр. Мцялли-

мин уъадан охусу кичик йашлы ушагларын фярди хцсусиййятлярини, 

мейл  вя  марагларыны  юйрянмякдя,  гираятя  щявяс  ойатмагда, 

охунмуш  материалын  неъя  гаврандыьыны  мцяййянляшдирмякдя 

онлара кюмяк эюстярир. 

Дярс  илинин  биринъи  йарысында  синифдянхариъ  гираят  цчцн 

дярс сааты айрылмадыьындан мцяллим бу иши савад тялими дярси-

нин  20-25  дягигясиндя апармалыдыр.  Дярсин  биринъи  щиссясиндя 

20-25  дягигя  ярзиндя  шаэирдлярин  “Azərbaycan  dili”  китабын-

дан  охуйаъаглары  мятнин  гираятиня  диггят  йетирилир.  Дярсин 

икинъи щиссясиндя ися синифдянхариъ охунмуш яcяря аид мцсащи-

бя, иллцстрсийалара бахмаг, мятня аид шякил чякмяк, динлядик-

ляри мятни щисся-щисся вя йа бцтюв нягл етмяк вя с. кими иш нюв-

ляри нязярдя тутулур. Дярс ашаьыдакы мярщяляляр цзря кечирилир: 

1. Эириш мцсащибяси; 2.  Мцяллим тяряфиндян уъадан гираят; 3. 

Йекунлашдырыъы мцсащибя

1



                                                           



1

 Бах: Советловскайа Í.Í. Внеклассное чтение в 1 классе.М.,1973,с. 17–27 




Yüklə 3,05 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   130




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə