DərsliK İqtisad elmləri doktoru, professor Alıcan Bayramalı oğlu abbasovun ümumi elmi redakt əsi ilə Az

keçir
ən istehsal vasitələridir. Əmək prosesində onlaiın natural 
forması və fiziki-kimyəvi tərkibi dəyişilir. Dövriyyə istehsal 
fomdiannın tərkibinə xammal və əsas materiallar, alınmış 
yarımfabrikatlar, köməkçi materiallar, yanacaq və elektrik 
enerjisi, tara v
ə tara materialları, təmin üçün hissələr, az qiymətli 
v
ə tez aşınan əşyalar, gələcək dövr xərcləri daxildir. Gələcək dövr 
x
ərcləri əsasən yeni məhsulun 
20 

---

m
ənimsənilməsi ilə bağlıdır, deməli, onun xərclənməsinə ciddi 
yanaşmaq lazımdır. Yeni məhsulun mənimsənilməsi müddəti nə 
q
ədər 
uzanarsa, 
mü
əssisənin 
maliyy
ə 
v
əziyyətini 
sağiamlaşdıımaq imkanı bir o qədər çətinləşir. Çünki həmin vaxt 
k
əsiyində gələcək dövr xərcləri istehsal xərclərinə daxil edilir. Bu 
işdə sahibkardan çeviklik, yüksək işgüzarlıq, dövriyyə 
fondlarından qənaətlə, təyinatı üzrə istifadə etmək qabiliyyəti 
t
ələb olunur. 
İstehsal amili kimi 
torpaq
 son d
ərəcə müstəsna əhəmiyyətə 
malikdir. Torpağı başqa istehsal amillərindən fərqləndirən bir sıra 
s
əciyyəvi xüsusiyyətlər vardır. Ən başlıca cəhət odur ki, torpaq 
sah
əsi məhduddur, insanlar onun həcmini dəyişmək iqtidannda 
deyil, t
əbii sərvətlər (su, yanacaq-enerji resursları, faydalı 
qazıntılar) ilə zəngindir. Yerin təkində zəngin neft və qaz yataqları, 
dig
ər mineral sərvətlər mövcuddur. Torpaqdan səmərəli, 
m
əqsədyönlü