Dini torelantliq indd
Yüklə 0,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
105 Azərbaycan mədəniyyətinin dünya mədəniyyətinə inteqrasi- yasının əsas şərtlərindən biridir. 2000-2009-cu illərdə YUNESKO-nun siyahısına daxil edil miş Azərbaycanın maddi və mənəvi mədəniyyət nü- munələri aşağıdakılardır: 1. İçərişəhər qala divarları ilə birlikdə – 2000-ci ildə YU- NESKO-nun Dünya Maddi-Mədəni İrs siyahısına daxil edilib. 2. Qız Qalası – 2000-ci ildə YUNESKO-nun Dünya Mad- di-Mədəni İrs siyahısına daxil edilib. 3. Azərbaycan muğamları – 2002-ci ildə (noyabr) YU- NESKO tərə indən «Bəşəriyyətin Şifahi və Qeyri-maddi irsi- nin Şah əsəri elan olunub. 4. 2003-cü ildə isə YUNESKO Azərbaycan muğamlarını «Bəşəriyyətin Şifahi və Mənəvi İrsinin Şedevrləri» siyahısına daxil etmişdir. 5. Şirvanşahlar Sarayı-2003-cü ildə YUNESKO-nun Dün- ya Maddi-Mədəni İrs siyahısına daxil edilib. Şirvanşahlar kompeksinə – divanxana, Seyid Yəhya Bakuvinin türbəsi, sa- ray türbəsi, minarəli saray məscidi, hamam və nisbətən son- rakı illərdə tikilmiş Şərq darvazası daxildir. 6. Qobustan Dövlət Tarixi-Bədii Qoruğu 2007-ci ildə YU- NESKO-nun Dünya Maddi-Mədəni İrs siyahısına daxil edilib. 7. Aşıq sənəti – 2009 (28 sentyabr-2 oktyabr) YUNES- KO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrs siyahısına daxil edilib. 8. YUNESKO 2009-cu ildə Novruz bayramını Azərbay- can, Hindistan, İran, Qırğızstan, Özbəkistan, Pakistan və Tür- kiyənin beynəlmiləl bayramı kimi Qeyri-Maddi Mədəni İrs Siyahısına daxil etmişdir. Bütün bunlar Azərbaycan mədəniyyətinin milli çərçivə- dən çıxaraq dünya mədəniyyəti nümunələrinə çevrildiyini və bəşəri mahiyyət kəsb etdiyini göstərən faktlardır. Məlumdur ki, davamlı inkişafa keçid hər hansı bir cə- miyyətdə yaşayan bütün etnik qrupların mədəni inkişafına 106 hərtərə li şərait yaradılması və buna dövlət qayğısı ilə şərt- lənir. Xüsusən, qloballaşma dövründə ölkəmizdə yaşayan milli azlıqların və etnik qrupların mədəniyyəti Azərbaycan mədəniyyətinin tərkib hissəsi kimi qorunur və inkişaf edir. Azərbaycan mədəniyyətinin zəngin olması da məhz onun rəngarəngliyində və mədəni müxtəli liyində ifadə olunması ilə şərtlənir. Ölkəmizdə mədəniyyətin ümumi inkişafının göstəricilə- rindən biri Azərbaycan mədəniyyətinin tərkib hissəsi olan milli azlıqların mədəniyyət və incəsənətlərinin qorunub sax- lanılmasına dövlət qayğısının gücləndirilməsindən ibarətdir. Bu qayğının ən parlaq təzahürü milli azlıqların incəsənətinə həsr olunmuş festivalların mütəmadi olaraq təşkil edilmə- sidir. Son illərdə bu cür mədəniyyət tədbirləri daha tez-tez keçirilməyə başlamışdır. Belə ki, respublikamızda milli az- lıqların mədəniyyət və incəsənətinə həsr olunmuş festivallar 2006, 2008 və 2011-ci illərdə keçirilmişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, sonuncu mədəniyyət festivalı 14-18 iyun 2011-ci il tarixində «Azərbaycan – doğma diyar» devizi altında Bakıda keçirilmişdir. Heydər Əliyev Fondu- nun dəstəyi, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşkilatçılı- ğı ilə keçirilən bu festivala Astara, Lənkəran, Lerik, Masallı, Balakən, Zaqatala, Şəki, Qax, Qəbələ, Quba, Qusar, İsmayıllı, Şabran rayonlarından olan azsaylı xalqların bədii özfəaliy- yyət kollektivləri qatılmışdır. Festival çərçivəsində maraqlı mədəniyyət tədbirləri keçirilmiş, müxtəlif incəsənət kollek- tivlərinin geniş konsert proqramı təqdim olunmuş, “Qlobal- laşma dövründə Azərbaycanda etnik mədəniyyət” mövzu- sunda dəyirmi masa keçirilmişdir. Festivalda iştirak edən talış, avar, ləzgi, udin, yəhudi, rus, ukraynalı, tatar və digər xalqların nümayəndələrinin milli paltarlarda rəqs etmələri, öz dillərində mahnı oxuması və müxtəlif səhnəciklər göstərməsi tamaşaçıların böyük ma- 107 rağına səbəb olmuşdur. Festivalda tamaşaçıların ən çox ma- rağına səbəb olan mədəniyyət kollektivlərindən Lənkəran şəhər «Nənələr» talış folklor xalq mahnı və rəqs kollektivi, «Suvar» ləzgi mahnı və rəqs ansamblı, Balakən rayonunda- kı «Cahan» avar folklor qrupu, Rus Mədəniyyət Mərkəzinin folklor qrupu, «Cəngi» udin folklor ansamblı və s. kollektiv- ləri göstərmək olar. Bütün bunlar ölkəmizdə multikulturaliz- min inkişafına dövlət qayğısını göstərən faktlardır. Qeyd edək ki, Azərbaycan dövləti respublikamızda ya- şayan azsaylı xalqların və etnik qrupların milli mədəniyyət- lərinin, incəsənətlərinin qorunub saxlanılması və gələcək nəsillərə çatdırılması üçün geniş miqyaslı tədbirlər həyata keçirməkdədir. Məsələn, beş dildə «Azərbaycanda yaşayan xalqların mahnıları» adlı CD hazırlanmış, vaxtaşırı azsaylı xalqların mədəniyyəti ilə əlaqədar televiziya verilişləri ha- zırlanıb tamaşaçılara təqdim olunmuşdur. Hazırda Azərbaycanın Türkdilli ölkələrilə mədəni əla- qə lərində TÜRKSOY təşkilatı əsas rol oynamaqdadır. TÜRK- SOY təşkilatının əsası 1992-ci ilin yazında İstanbul şəhərin- də türkdilli dövlətlərin mədəniyyət nazirlərinin 1-ci görüşü zamanı qoyulmuşdur. TÜRKSOY-un idarəetmə orqanlarının strukturu və fəaliyyət mexanizmləri təşkilatın 1992-ci ilin dekabrında Bakıda keçirilən 2-ci toplantısında formalaşdı- rılmışdır. Bundan sonra “TÜRKSOY-un yaradılması və fəaliy- yət prinsipləri haqqında müqavilə” sənədi 12 iyul 1993-cü il tarixində Alma-Ata şəhərində altı təsisçi – dövlət və təşki- latın daimi üzvləri – Azərbaycan, Qazaxıstan, Türkiyə, Türk- mənistan, Qırğızıstan və Özbəkistan respublikaları tərə in- dən imzalanmışdır. Daha sonra bu müqaviləyə müşahidəçi dövlət qismində Tatarıstan, Başqırdıstan, Şimali Kipr türk respublikaları, həmçinin, RF tərkibində olan Tuva, Xakasiya, Altay, Saxa-Yakutiya respublikaları və Moldova respublikası tərkibində Qaqauz Yeri qoşulmuşdur. Yüklə 0,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|