Diyabet Hemfl. Forumu 2016/1

O

Obbeezziittee  vvee  AAsstt››m

m  ‹‹lliiflflkkiissii

Yrd.  Doç.  Dr.  Azime  KARAKOÇ  KUMSAR

11

,  Yrd.  Doç.  Dr.  Feride  TAfiKIN  YILMAZ

22

,  Prof.  Dr.  Nermin  OLGUN

33

1Biruni Üniversitesi Sa¤l›k Bilimleri Fakültesi Hemflirelik Bölümü, ‹STANBUL

2Cumhuriyet Üniversitesi Suflehri Sa¤l›k Yüksekokulu Hemflirelik Bölümü, SIVAS

3Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sa¤l›k Bilimleri Yüksekokulu Hemflirelik Bölümü, ‹STANBUL

Ö

Özzeett

Dünyan›n pek çok yerinde oldu¤u gibi obezite prevalans› ve obezite ile iliflkili has-

tal›klar›n insidans› özellikle yetiflkin nüfusta h›zla artmaktad›r. Obezite, tip 2 diyabet ve

kardiyovasküler hastal›klar baflta olmak üzere pek çok hastal›k için iliflkili risk faktörle-

rinden biri olarak kabul edilmektedir. Son y›llarda, bu hastal›klar aras›nda ast›m da yer

almaktad›r. Ast›m, dünyada en yayg›n görülen solunum sistemi hastal›klar›ndan biri-

dir. Obezite ve ast›m prevalans›ndaki art›fl ve birliktelik, son y›llarda her iki hastal›k ara-

s›nda iliflki olabilece¤ini ak›llara getirmektedir. Yap›lan çal›flmalara ra¤men, henüz as-

t›m ve obezite aras›ndaki mekanizma tam olarak aç›klanamamaktad›r. Ancak, obezite

hem ast›m için bir risk faktörü olarak hem de ast›m semptomlar›n›n kontrolü ve teda-

viye yan›t› bozan faktörler aras›nda dikkatle ele al›nmas› gereken bir faktör olarak dik-

kat çekmektedir. Obezite ile ast›m aras›ndaki ba¤lant›n›n ayd›nlanmas›yla, ast›m›n ön-

lenmesi ya da tedavisinde önemli geliflmeler sa¤lanabilece¤i savunulmaktad›r.

AAnnaahhttaarr  kkeelliim

meelleerr::  Ast›m, obezite, semptom kontrolü.

SSuum

mm

maarryy

RReellaattiioonnsshhiipp  bbeettw

weeeenn  O

Obbeessiittyy  aanndd  AAsstthhm

maa

The incidence of diseases associated with obesity prevalence and incidence is inc-

rease rapidly, especially in the adult population as in many parts of the world. Obe-

sity is considered to be one of risk factors associated many diseases like especially

type 2 diabetes and cardiovascular diseases, in recent years, asthma is located bet-

ween these diseases. Asthma is one of the most common respiratory disorders in

worldwide. The unity and increase in the prevalence of obesity and asthma brings

to mind a possible relationship between both diseases in recent years. Despite the

works done, a mechanism between asthma and obesity has not fully explained yet.

However, obesity is draws attention as a factor to be considered carefully for both a

risk factor for asthma both the factors distorting the response to treatment and asth-

ma control symptoms. The illumination of the link between asthma and obesity can

be achieved significant improvements in the prevention or the treatment of asthma.

KKeeyyw

woorrddss::  Asthma, obesity, symptom control.

Cilt  8  •  Say›    1  •  Sayfa  11  •  Ocak  -  Haziran  2016

---

Girifl

Obezite ve ast›m tüm dünyada milyonlarca bireyi etki-

leyen, günlük yaflama önemli etkileri olan ve yayg›n gö-

rülen kronik hastal›klard›r (Çapan, 2013; Eneli, Skybo and

Camargo, 2008; Soyer ve Kalayc›, 2007). Obezite ve as-

t›m prevalans›ndaki art›fl ve birliktelik, son y›llarda her iki

hastal›k aras›nda iliflki olabilece¤ini ak›llara getirmektedir

(Dixon, Holguin, Sood et al. 2010; Forte, Grutcki, Mene-

gotto et al. 2013; Novosad, Khan, Wolfe and Khan,

2013; Tavasoli, Heidarnazhad, Kazemnejad and Miri,

2005; Enfield, Shim and Sharma, 2009).  Bu birliktelik

hastal›k yönetimini de olumsuz etkilemektedir. Obez as-

t›ml› bireylerin genellikle, ast›m tedavisine ra¤men daha

kötü ast›m kontrolü, düflük ast›m kaynakl› yaflam kalitesi

ve sa¤l›k kuruluflundan daha fazla tedavi gördükleri ra-

por edilmektedir. Bu gerçeklere ra¤men, henüz ast›m ve

obezite aras›ndaki mekanizma tam olarak aç›klanama-

maktad›r. Oysa, obezite ile ast›m aras›ndaki ba¤lant›n›n

ayd›nlanmas›yla ast›m›n önlenmesi ya da tedavisinde

önemli geliflmeler sa¤lanabilece¤i öngörülmektedir (Baf-

fi, Winnica and Holguin, 2015). Bu derleme ile, pek çok

bireyin sa¤l›¤›n› olumsuz etkileyen obezite ve ast›m hak-

k›nda literatürde yer alan güncel bilgileri bir araya getir-

mek, aralar›ndaki ba¤lant›y› kurarak tart›flmak ve konuya

dikkat çekmek, her iki hastal›¤›n yönetimi konusunda sa¤-

l›k profesyonellerine yol gösterici olmak amaçlanm›flt›r. 

Obezite  

Dünyan›n pek çok yerinde oldu¤u gibi obezite preva-

lans› ve obezite ile iliflkili hastal›klar›n insidans› özellikle ye-

tiflkin nüfusta h›zla artmaktad›r. Vücut ya¤›n›n, erkeklerde

vücut kütlesinin %30’un, kad›nlarda %25’in üzerine ç›k-

mas› obezite olarak tan›mlanmakta (Berköz ve Yal›n,

2008), vücut a¤›rl›¤›n›n (kg), boy uzunlu¤unun (m) kare-

sine bölünmesiyle hesaplanan Beden Kitle ‹ndeksi (BK‹) de-

¤erine göre obezite fliddeti belirlenmektedir. DSÖ, afl›r› ki-

lolu olmay› BK‹’nin 25 ve üzerinde, obez olmay› BK‹’nin 30

ve üzerinde olarak s›n›fland›rmaktad›r (http://www.who.

int/bmi/index.jsp?introPage=intro_3.html, Eriflim tarihi:

20.11.2015). Obezite ve afl›r› kiloluluk durumu, tip 2 diya-

bet ve kardiyovasküler hastal›klar baflta olmak üzere pek

çok hastal›k için iliflkili risk faktörlerinden biri olarak kabul

edilen önemli sa¤l›k sorunlar›ndand›r (Brumpton, Lang-

hammer, Romunstad et al. 2013; Sismanopoulos, Deliva-

nis, Mavrommati et al. 2013). 

Ast›m  

Ast›m tekrarlay›c› hava yolu obstrüksiyonu ile karakte-

rize, hastalar›n yaflam kalitesinde ve ruhsal durumlar›nda

bozulmaya neden olabilen ve dünyada en yayg›n görü-

len kronik solunum yolu hastal›klar›ndan biridir (Savafl

Bozbafl, Ak›nc› Özyürek ve Ulubay, 2011; Serafino-Agru-

sa, Spatafora and Scichilone, 2015). Ast›m geliflimde ge-

netik faktörlerin yan› s›ra çevresel faktörlerin de önemli rol

oynad›¤› bilinmektedir. Ülkemizde yürütülen bir bölgesel

prevalans çal›flmas›nda, ast›m semptomlar› ve prevalans›

kad›nlarda erkeklere oranla daha yüksek oranlarda bu-

lunmufltur (Bozkurt, Bozkurt, Tafl ve Çatak, 2006).

Son y›llarda ast›m prevalans›nda art›fla paralel morbidi-

te ve mortalitesiyle birlikte getirdi¤i ekonomik yükler de göz

önüne al›nmaya bafllam›flt›r (Çeldir Emre, Özdemir, Baysak

ve ark. 2014). Bu nedenle yap›lan çal›flmalarda ast›ma ne-

den olabilecek ve ast›m yönetimini etkileyebilecek hastal›k-

lar›n ya da faktörlerin belirlenmesine odaklan›lm›flt›r.

Obezite  ve  Ast›m  Birlikteli¤i

Ast›m prevalans› ve insidans› normal kilolu bireylerle

karfl›laflt›r›ld›¤›nda, hem obez çocuklarda hem de obez

yetiflkinlerde giderek artmaktad›r (Tavasoli, Heidarnaz-

had, Kazemnejad and Miri, 2005; Çeldir Emre, Özdemir,

Baysak ve ark. 2014; Enfield, Shim and Sharma, 2009;

Perez and Piedimonte, 2014). Sistematik bir derlemede,

ABD'de ast›m ve obezite s›kl›¤›n›n 1980 ve 2000 y›llar›

aras›nda, s›ras›yla %50 ve %73 art›fl oldu¤u bildirilmifl ve

bu eflzamanl› yükseliflin iliflkili olabilece¤i vurgulanm›flt›r

(Eneli, Skybo and Camargo, 2008). Yeni ast›m tan› alm›fl

ya da henüz tedavisi bafllanmam›fl 110 yetiflkin hasta ile

yürütülen bir çal›flmada, hastalar›n ortalama BK‹ de¤eri

27.64 olup, %66’s› kilolu ya da obez olarak s›n›fland›r›l-

m›flt›r (Varol, Demir, Varol ve ark. 2009). Forte, Grutcki,

Diyabet,  Obezite  ve  Hipertansiyonda  Hemflirelik  Forumu  Dergisi

Cilt  8  •  Say›    1  •  Sayfa  12  •  Ocak  -  Haziran  2016

---