158
müəyyənləşdirilmişdir. Heç kəsə oğurluq, rüşvət,
sələm, haram yolla ruzi müəyyənləşdirilməmişdir.
Haram yolla qazanan insan onun üçün ayrılmış halal
ruzini azaldır. Ayə və rəvayətlər insanları halal yolla,
halal ruzi qazanmağa çağırır. İnsan halal yolla az
qazansa belə, Allahın məsləhətindən razı qalmalıdır.
İslam dinində halal ruzi qazanmaq vacibdir və böyük
ibadət hesab olunur. İslam Peyğəmbəri (s) buyurur:
«Halal ruzi ardınca getmək hər bir müsəlman kişi və
qadına vacibdir».
198
«Halal ruzi ardınca getmək Allah
yolunda cihaddır».
199
Rəvayətlərdən mə’lum olur ki, bə’zi işlər vasitəsi ilə
ruzini artırmaq olar. Həzrət Peyğəmbər (s) bu istəkdə
olan bir şəxsə belə buyurdu: «Paklıqda davamlı olsan,
ruzin artacaqdır».
200
Həzrət Əli (ə) buyurur: «Din qardaşına kömək etmək
ruzini artırır».
201
«Əmanətdarlıq ruzini artırır».
202
İmam Baqir (ə) buyurur: «Din qardaşına gizlində
edilən dua sənə gen-bol ruzi nazil edər».
203
İmam Sadiq (ə) buyurur: «Hər kəs öz ailəsinə gözəl
xeyirxahlıq göstərsə, ruzisi artırılar».
204
«Gözəl əxlaq
ruzini artırır».
205
198
«Cameül-əxbar», səh-139.
199
”Kənzül-əmmal», 9205.
200
”Kənzül-əmmal», 44 154.
201
«Xisal», 2-ci cild, səh-504.
202
«Mizanul-hikmət», 5-2056.
203
«Biharul-ənvar», 90-cı cild, səh-386.
204
«Biharul-ənvar», 66-407.
205
«Mizanul-hikmət» 5-2056.
159
Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: «Hər kəs səy və
zəhmətlə ruzi qazanarsa, Allah ona mərhəmət nəzəri ilə
baxar və heç vaxt əzab etməz».
206
«Təlaş və zəhmətlə
ruzi qazanan kəs qiyamət günü peyğəmbərlər
sırasındadır və o, peyğəmbərlərin savabını alar».
207
«İbadət on qisimdir, doqquz qismi halal ardınca
getməkdir».
208
İmam Riza (ə) buyurur: «Şübhəsiz ki, hər kəs halal
yolla ruzi ardınca gedib ailəsini möhtac olmaqdan
qorusa, Allah yolunda cihad edəndən çox savab
qazanar».
209
Hər halda, ruzi dünya süfrəsinə qoyulmuş bir
gerçəklikdir və Allahın məsləhətinə uyğun olaraq bu
ruzidən hərənin öz payı vardır. Ruzinin gen-bolluğu
ilahi məhəbbət dəlili deyildir. Eləcə də kasıbçılıq
Allahın qəzəbini göstərmir. İstər var-dövlət, istərsə də
kasıbçılıq bir imtahandır. Bu imtahanda varlıdan şükür,
kasıbdan isə səbir intizarı var. Varlı malını sədəqə
verməklə kasıb isə şəxsiyyətini qoruyub əl açmamaqla
böyük savablar əldə edə bilər.
Varlı şəxs bilməlidir ki, öz sərvətini düzgün sərf
etmək şükrünə nail olmasa dünya və axirət əzabını
dadmalıdır. Eləcə də kasıb şəxs öz səbri ilə şükrə nail
olmasa, ehtiyacını aradan qaldırmaq üçün dinini satsa
əzaba düçar olasıdır. Həzrət Əli (ə) bu barədə buyurur:
«Allah-Taala xalqın ruzisinin qədərini müəyyən etmiş,
206
«Cameül-əxbar» səh-139.
207
«Cameül-əxbar», səh-139.
208
«Cameül-əxbar», səh-139.
209
«Kafi», 5-ci cild, səh-88.
160
kimə çox, kimə də az əta etmişdir. Bu bölgü ədalət
əsasındadır. Kimi ruzinin çoxluğu, kimi ruzinin azlığı
ilə imtahan olunur. Bu yolla sərvətlinin şükrü, kasıbın
səbri sınağa çəkilir». («Nəhcül-bəlağə»).
Digər bir tərəfdən mö’min şəxs Allahın onun üçün
ayırdığı ruzi payından razı olmalıdır. Ayrılmış ruzi
payından narazılıq Allahdan narazılıqdır. Bu işdə
ariflər imamı, mö’minlər ağası Həzrət Əlidən (ə) ibrət
götürüb, ardıcıl olaraq Allahdan dünya və axirət
səadəti
istəmək
lazımdır:
«Pərvərdigara,
mənə
mərhəmət buyur, mənimlə müdara et və məni nəsib
etdiyin ruzidən razı sal».
İmam Həsən (ə) buyurur: «Ruzi payından narazı
qalan, məqamını kiçik hesab edən şəxs necə
mö’mindir?!»
210
Həzrət
Peyğəmbər
(s)
buyurur:
«Cəbraildən
soruşdum ki, riza nədir?» Cəbrail dedi: «Razı o şəxsdir
ki, qismətinə bir şey düşsə də düşməsə də öz ağasına
qəzəblənməz. Amma öz az əməlindən razı qalmaz».
211
İmam Sadiq (ə) buyurur: «Əgər Allahın sənə nəsib
etdiyi ruzidən razı qalsan, ehtiyacsız olarsan».
212
«Allahın öz məsləhəti ilə ayırdığı ruzi payından narazı
qalan şəxs Allahın hökm və tədbirini müttəhim
etmişdir.»
213
210
«Mizanul-hikmət», 5-2090.
211
”Biharul-ənvar», 66-cı cild, səh-373.
212
«Xisal», 1-ci cild, səh-169.
213
«Biharul-ənvar», 75-ci cild, səh-201.
161
Həzrət Əli (ə) buyurur: «Allahın ayırdığı ruzi
payından razı olan şəxsin cismi rahatlanar».
214
Həzrət Əlidən (ə) «Nəhl» surəsinin 97-ci ayəsi
haqqında soruşulduqda Həzrət (ə) «təyyibə həyat
qənaətdir»- deyə buyurdu və əlavə etdi: «Hərislikdən
qənaətlə intiqam al ...»
215
Əhli-beyt (ə) maarifində buyurulur: «Hərislik və
tamah halal ruzini artırmır. Əksinə insanı harama
düçar edir. Haram isə öz növbəsində imanı süstləşdirir,
əxlaqı puça çıxarır, dünya və axirətdə çətinliklər
yaradır. Halal ruziyə qane olmaq insanın dünya və
axirət səadətini tə’min edən tükənməz xəzinədir.
Allahın Rəsulu (s) buyurur: «Ümmətimin yaxşıları
qane’ pisləri isə tamahkarlardır».
216
İmam Baqir (ə) buyurur: «Əli (ə) xurmanın ən pisini
yeyər, üstündən su içib deyərdi: «Hər kəsi qarını
cəhənnəmə aparsa, onu Allah öz rəhmətindən
uzaqlaşdırmışdır.»
217
İmam Baqir (ə) və İmam Sadiq (ə) buyururlar: «Xalqın
ən ehtiyacsızı Allahın verdiyi ruziyə qane olanlardır.»
218
Həzrət Sadiq (ə) buyurur: «Allahın nəsib etdiyi ruziyə
qane ol, başqalarının əlində olandan gözünü çək, xalqın
malına tamah salma, gücün çatmayanı arzu etmə.
Şəksiz ki, qane olan şəxs doydu, qane olmayan isə ac
214
”Biharul-ənvar», 68-ci cild, səh-139.
215
«Ğürərul-hikəm», səh-391.
216
«Kənzul-əmmal», 7095.
217
«Kənzül-əmmal», 8741.
218
«Kafi» 2-ci cild, səh-139.
Dostları ilə paylaş: |