BOYUNDURUQ
33
əli mə gözəl bəhanə düşmüşdü. Amma ruh düş kün lü yü nə
qa pıl maq, xəyal qırıqlığına uğramış adam gör kəmi almaq,
bu azmış kimi, bütün baş ve rən lə ri ta ma şa ya çevirmək?!
Hə… Mən buna qa dir de yil dim. Nə mən Lorans üçün ha-
kim lik edə bi lər dim, nə də o, mənim üçün.
Amma… deyəsən, günahkar idim. Ən azından, mə ni
vecsiz hesab edən qayınatamın fikrinə gö rə be lə idi; am-
ma maraqlıdır ki, mən də özüm haqqında ey ni şeyi fi kir-
ləşirdim.
Ola bilsin, o fikirləşirdi ki, mənim bu ita ət kar lı ğım da,
şöhrətlənmək istəməməyimdə, nə isə olmaq və yaşa maq
üçün qazanmaq arzumun olmamasında ar
tist na
tu ram
günahkardır. Əgər musiqi ilə deyil, mar
ke tinqlə, ya da
kom mersiya ilə məşğul olsaydım, şəx siy yətimlə bağ lı ya-
ran mış yalançı təsəvvürü da ha uzun müddət qo ru yub sax-
la ya bilərdim: ye yin ti malları mağazasında qabiliyyətsizlik
konsert zal
la rın da olduğu kimi o dərəcədə də tez gözə
çarp mır; digər tərəfdən… adicə bir vicdan mənə illərlə kla-
viş lə rə tıqqıldatmağa, ya da heç kimə gərək olmayan sol-
fe cio dərslərini deməyə imkan vermədi. Ola bil sin ki, vic-
da nı mın bu cür sınağı çox ağır görünsün, am ma içimdə
bu nun la bağlı kədər hissi qalmamışdı; mən yalnız zaman
baxımından üstünlük əldə et miş dim və öz içimdə həyat
zöv qünü qoruyub sax la ma ğı ba carmışdım. Bəzən bu sual
ba rə də çox fi kir lə şi rəm: görəsən, mənə cəsarət verən nə
idi?! Mənəvi gü cüm (uğursuzluğu adlaya bilməyim üçün
onun mənə mə nən kömək etdiyi şübhəsizdir), yoxsa Lo-
rans (o da maddi cəhətdən bunu edirdi)?! Heç şübhəsiz
ki, həm bu, həm də o biri.
Odil peçenye dalınca yollandı, Lorans isə mənə gə lən
məktublarla bağlı söhbət ona ləzzət vermədiyi üçün tə-
ləm-tələsik mövzunu dəyişmək qərarına gəldi:
– Bu kostyum sənə gözəl yaraşır, – baxışları ilə mə ni
tə pə dən-dırnağa süzərək dedi, – yaxşı ki, biz ma vi li-bozlu
ola nı nı seçdik, bozlu-yaşıllını yox, düz de mi rəm? Bu rəng
sə nin gözlərinə elə yaraşır ki...
Mən iddialı görünməyə çalışaraq başımla təs diq lə dim.
O, mənim aldığım şeylər haqqında «biz» de yərək da nı şan-
da xoşuma gəlirdi.
«Biz» bu parçanı seçdik, «biz» kostyumun fa
so nu nu
fikirləşdik, «biz» uyğun gələn köynəyi ax ta rıb tapdıq, «biz»
FRANSUAZA SAQAN
34
bü tün köynəklərə uyğun gələn düy mə ləri tapıb çı xar dıq,
«biz» artıq istənilən ye rə ge yin mək üçün uyğun gə lə bi-
ləcək italyan mokasinləri
1
al dıq, «biz» pencəyin rən gi ilə
çox gözəl uyuşan ma
vi rəngli qalstuka çox pul xərc lə-
dik... Və lənət şey ta na, bütün bunlardan sonra «biz» hə lə
nədənsə na ra zı idiksə, daha buna sözüm yox idi... Bü tün
bu «biz»lə ri Lorans deyirdi, mən yalnız narazılıq et mək is-
tə yən də bunu öz adımdan söyləməyə cəsarət edir
dim.
Birlikdə yaşadığımız yeddi ildən sonra mən bir ne çə kişi
hüququnu bərpa etməyə müyəssər ol muş dum: mə sə lən,
si qa re timi, bərbərimi, idman klub la rını, ayrı-ayrı bə zək- dü-
zək şey lə rini və s. və i.a. özüm seçirdim; geyim mə sə lə-
si nə gə lincə, bu na cəhd eləmək belə mənasız idi. Adama
elə gə lir di ki, Lorans gənc və ehtiraslı ərin simasında özü
üçün geyindirməli olduğu böyük oyuncaq əldə edib. Və
əlin də olan bu imkandan heç vaxt imtina et mə yə cək; mən
artıq buna əmin ola bilmək üçün ye tə rin cə mü ba ri zə apar-
mış dım. Belə ki, hər il, xüsusilə də pa yız da, nadir hal lar da
isə baharda biz birlikdə «onun» dər zi si nin yanına yolla nır-
dıq; o dərzi məni son dəbə uy ğun geyindirirdi; mən isə o
dər zinin və biçici qa dı nın bir zamanlar istehza dolu, in di
isə laqeyd ba xış la rı altında geyinib-kecinirdim (bu na ra zı lı-
ğı ma bax ma ya raq, Loransın, adətən, təkəbbürlü olan mal
gə ti rənləri arasında bu iki nəfərlə vidalaşmalı ol
say dım,
sö zün əsl mənasında, çox məyus olardım).
– Əynini niyə geyinmisən? – o soruşdu, – Odilə gö-
rə?!. Elə bilirsən ki, onun ağlına nə isə gəlir?
– Yox, yox… Sadəcə… kədərimi dağıtmaq is tə yi rəm…
Lorans güldü:
– Kədərini dağıtmaq?! Çox iddialı səslənir!
– Onun sənə qibtə etdiyini düşünmürəm, – ax
maq-
ax maq danışmağa başladım, – de mək is tə yi rəm ki… daha
doğ ru su, bizə, bizim görünüşümüzə…
Fürsət əldən verilmişdi və Odil geri qayıdanda ar tıq
yoxa çıxmış məktublar yaddan çıxdı. Mən on də qi qə yə
yaxın fransız dilinin qəddarlığı haqqında dü şün düm. Son-
ra Odil çıxıb getdi və biz tək qal dıq – Lorans və mən… bu,
son illərdə, xüsusilə də ax şam lar tez-tez olan şey idi. Çün-
1
Mokasin – maral dərisindən ayaqqabı.
BOYUNDURUQ
35
ki mən ancaq Ko rio lan la dostluq edirdim; Loransın dost la-
rı isə o də rə cə də da rıx dırıcı idilər ki, artıq o da bunu başa
dü şür, hət ta on lar dan yorulmağa başlayırdı; bu isə məni
na ra hat edir di; bilirdim ki, onun tənhalığa dözümü yox-
dur, xü susilə də indi…
Yağışın altında Raspay bulvarı gümüş kimi par la yır dı,
pən cərədən baxanda bunu açıq-aydın gör mək olurdu, di-
gər tərəfdən Odillə bağlı söhbətdə «mə yus luq» sözü or-
ta ya atılaraq başımızın üstünü al mış dı, Monparnasın neon
löv hə lərinin üzərində isə qə ri bə şə kildə təzələnmiş bir
ener ji və parıltı görünürdü…
Mənim bu haqda fikirləşdiyim vaxt ərzində Lo
rans,
belə demək mümkünsə, məhəbbət te
le yu va cı ğı dü
zəlt-
mişdi; son vaxtlar onda divan dö şək cə lə ri nin köməyi ilə
xalçanın üstündə dördguşəli mə kan yaratmaq adəti əmə-
lə gəlmişdi və bunu o, «bi zim qalamız» adlandırırdı. Ora-
da məni öz ya
nın da oturdaraq sehrli çubuğu olan pəri
ki mi te
le xə yal la rımızı idarə etməyə çalışır, bir kanaldan
o bi ri nə qaçır, nağıldan reportaja adlayaraq, öz bam ba la-
ca dünyasında dirijorluq edirdi; amma te le vi zi ya mə nim
üçün hər zaman nə idisə, eləcə də qal
mış dı. Yəni bi
zə
hansısa növbəti bir restorandan gə ti ril miş ye
məyi güc
lə
başa vuraraq oturduğum yer
də cə yu
xu ya ge
dir dim (Lo-
rans bu restoranları hər həf tə də yi şir di və hər də fə sin də
də kiçik bir faciə oy na nı lır dı).
Amma bu axşam mən də yerimdə dinc otura bil mir-
dim; televiziyadakı boşboğazlıq məni adi vaxt lar da ol du-
ğundan daha çox qıcıqlandırır, əllərim və ayaq
larım isə
elə hey bu məxmər «qala»nı tərk et mə yə can atırdı. Lo-
rans, sözün əsl mənasında, mənə sa rıl mışdı.
Bu qadın oyunlarını yaxşı bilirəm: madamla seks-
lə məş ğul olmağa çağıran və çox şey vəd edən jest lər,
sonra yenə də eyni sözlər («məni yaddan çı xar ma, əzi-
zim»); bir sözlə, kişinin düşünməyə za
ma nı qal
mır, ən
baş lı ca sı isə o artıq sizin mü na si bət lə ri ni zin hansı mər hə lə-
də olduğunu başa düşməyə çə tin lik çəkir. Hər halda, mən
Loransı qucaqlayıb öpdüm.
– Ah, yox, – o dilləndi, – sakitləş! De görüm, atam
haq qında fikirləşdin? Bir qərara gəldin?
– Necə istəyirsənsə, elə olsun.
Dostları ilə paylaş: |