Dünyanın Güneş Etrafındaki Hareketi

1-Standart Termometre

Bu termometreler bir cam tüpten meydana gelmiştir. Cam tüpün alt ucunda, içinde civa veya alkol bulunan bir hazne vardır. Tüpün üst kısmında da boşluk bulunur. Sıcaklık artınca haznedeki sıvı genleşir ve tüp içindeki kanalda yükselir. Sıcaklık düşünce, sıvı büzülerek (hacmi azalarak) kanaldaki seviye düşer. Termometre yüzeyi sıcaklığı gösterecek şekilde ölçeklendirilmiştir.

2-Maksimum Termometre :
Bu termometrelerde, cam tüpün içindeki kanal hazneden biraz ötede çok daraltılmıştır. Bu tip termometrelerde genellikle civa kullanılır. Sıcaklık yükseldiğinde, haznedeki civa genişler ve kanalın dar kısmından geçerek kanalda ilerler. Sıcaklık düştüğü zaman civanın hacmi azalır, fakat kanalın dar kısmından hazneye geri dönemez. Bu ter-mometrelerle maksimum sıcaklık okumaları günde bir kez, yerel saatle 2100’de yapılır. Civanın üst seviyesi okuna-rak maksimum sıcaklık değeri saptanır. Okuma yapıldıktan sonra civanın hazneye geri dönmesini sağlamak için termometre üst tarafından tutularak silkelenir. Maksimum termometreler siper içindeki bir mesnete yatayla

5°-10° lik bir açı yapacak şekilde yerleştirilir.

3-Minimum Termometre :
Verilen bir zaman aralığındaki en düşük sıcaklığı ölçen termometrelere minimum termometre denir. Bu termomet-relerde civa yerine daima alkol kullanılır. Sıcaklık düştüğü zaman alkolün hacmi küçülür, kanal içinde hazneye doğ-ru hareket eder. Sıcaklık yükseldiği zaman alkol indeksin etrafından akarak tüp içindeki kanalda ilerler, fakat indeks, alkolün hazneye doğru ilerlediği en alt seviyede kalır. Böylece indeksin üst seviyesi ulaşılan en düşük sıcaklığı gösterir. Minimum termometrelerle sıcaklık, yerel saatle 0700 ve 2100’de olmak üzere günde iki defa okunur. Bu iki okumadan düşük olanı, o günün minimum sıcaklığıdır. Okuma yapıldıktan sonra termometre eğilerek,

indeksin alkolün ucuna gelmesi sağlanır. Bu termometreler yatay olarak yerleştirildiğinden okuma yapıldıktan sonra termometre tekrar yatay olarak mesnetindeki yerine yerleştirilir. Termometre yeni okuma için hazır hale gelmiştir.

4-Six Termometresi

Six termometresi, maksimum ve minimum termometrelerin birleştirilmiş halidir. Bu U şeklinde bir tüpten yapıl-mış olup, uçlarında kapalı birer hazne vardır. U şeklindeki tüpün alt tarafı civa ile doldurulmuştur. Sağ tarafta ise civanın üstündeki kol alkol ile doldurulmuştur, fakat haznenin bir kısmı alkol ile dolu olup, üzerinde bir miktar gaz vardır. Her iki kolda da alkolün içinde birer renkli cam index olup, içlerinde birer ince demir tel vardır. Bu cam indexlerin, civanın içine batmaması için alt tarafları çıkıntılı bir şekildedir. Ayrıca bu çıkıntılar borunun iç çeper-lerine baskı yaparak, indexin yükseldiği yerde kalmasını da sağlar.

5-Madeni Termometre

Madeni termometre, termograf ile aynı yapıya sahiptir, fakat yazıcı kısmı yoktur. Bunun yerine göstergenin uç kısmında sıcaklık skalası vardır.

6-Deniz Termometresi
Deniz suyu sıcaklığını ölçmek için kullanılır. Standart termometreden farkı civa haznesinin dışında delikli bir me-tal kabın oluşudur. Termometre deniz yüzeyinden 10 cm derinlikte, 8-10 dakika bekletilir. Dışarı alınan termo-metrenin okunması yapıldıktan sonra delikli kaptaki su boşaltılır. Gemide bu tip termometre bulunmadığında bez bir kova ile denizden alınan suyun içine standart termometre daldırılarak ölçüm yapılır.

7-Termograf

Termograf, eğriliği sıcaklıkla değişen metalik bir hassas elemandan meydana gelmiş mekanik bir alettir.Sıcaklık-taki bir değişim hassas elemanın eğriliğinin değişmesine neden olur. Eğrisel hassas elemanın bir ucunda uzun, hareketli bir kol vardır. Bu kol uygun bir ölçekle sıcaklığı direkt olarak gösterir. Bu kolun ucunda bulunan mürek-kepli bir uç, tambur üzerine sarılmış ve üzerinde saat, gün ve sıcaklık ölçeği bulunan bir grafik üzerine sıcaklığı sürekli olarak kaydeder.

Termometrelerin Yeri ve Okunmalarında Dikkat Edilecek Hususlar
1-Aletler direkt güneş ışığından korunmalıdır. Termometreler ayrıca gemi bacalarından, ısı kaynaklarından da ko-runmalıdır. Bu nedenle termometre siperleri beyaza boyanır. Bu siperler gemilerde standart olarak 56x23x15 cm boyutlarında, ahşaptan yapılmıştır.

2-Termometre okunması yapılmadan önce veya alkol parçalanmasının olup olmadığı tesbit edilmeli ve parçalanması giderilmeyen termometreler kullanılmamalıdır.

3-Termometrelerin göz hizasına gelecek şekilde uygun yükseklikte bulundurulması gerekir.

4-Termometre okumalarında önce derecenin ondası sonra tam değeri okunur ve kaydedilir.

Buharlaşma, Yoğuşma ve Nem
Havada bulunan su moleküllerine “subuharı” denir. Birim kütledeki suyun tamamen buhar haline gelmesi için ge-rekli enerji miktarına “buharlaşma gizli ısısı” denir. Tersine, birim kütledeki subuharının da tamamen su haline geçmesi (yoğuşması) için buharlaşma esnasında alınan ısı enerjisi ortama geri verilir. Buna da “yoğunlaşma gizli ısısı” denir.

Deniz seviyesinde 0° C’deki saf suyun buharlaşma gizli ısısı 597 kaloridir. 100° C’deki suyun buharlaşma gizli ısısı da 540 kaloridir. Buharlaşma gizli ısısı, yoğunlaşma gizli ısısına eşittir.

Buharlaşmaya Etki Eden Faktörler
1-Sıcaklık.

2-Havanın doyma derecesi.

3-Rüzgar şiddeti.

4-Suyun bileşimi.

5-Buharlaşma alanı.

Atmosferde Sıcaklık Aşağıdaki Durumlarda Düşebilir
1-Havanın adyabatik olarak yükselmesi ve genişlemesiyle sıcaklık düşebilir.

2-Hava, altındaki daha soğuk bir yüzeyle temas ederek soğuyabilir.

3-Sıcak ve soğuk hava kütleleri birbiriyle karıştığı zaman, sıcak havanın sıcaklığı düşebilir.

4-Hava (açık gecelerde olduğu gibi) uzun dalgalı radyasyon neşrederek soğuyabilir.

Nem ve Nemin Ölçümü
Atmosferdeki subuharı miktarına “nem“ denir.
Mutlak Nem : Absolute humidity. Bir metreküp hava içinde bulunan subuharı ağırlığıdır. Mutlak nemin birimi genellikle gr/cm3 olarak ifade edilir. Mutlak nem, diğer bir deyişle subuharı yoğunluğudur.
Bağıl Nem : Relative humidity. Belli sıcaklıktaki havanın taşıdığı subuharı miktarının, aynı sıcaklıktaki havanın taşıyabileceği en fazla subuharı miktarına oranıdır. Yüzde olarak ifade edilir. Sıcaklığın düşük olduğu sabahın erken saatlerinde doymuş buhar basıncı da küçüktür ve dolayısıyla bağıl nem “yüksektir”. Sıcaklığın maksimum olduğu öğleden sonra ise, bağıl nem en düşük değerini alır.