www.vivo-book.com
148
sürətlə karyera qururdu, amma doxsan birinci ilin
sentyabrında
Azərbaycanda
Kommunist
Partiyası
buraxılanda vəzifədən kənarda qaldı. Halbuki inzibati
şöbənin rəhbəri özünün bütün sələfləri kimi ən azı
respublika prokuroru vəzifəsini tuta bilərdi. Amma
Rəhimovun sadəcə olaraq bəxti gətirmədi. Yaxşı ki, bu
yaxınlarda təyin olunmuş baş nazir onun bacısının əriydi və
ona görə Rəhimov taleyin onu tolazladığı bu dəlikdən
çıxmağa ümid edirdi. O, Beyləqanı sevmir və onun əhalisini
başa düşmürdü. Bəlkə də başa düşmək istəmirdi. Cəfərov
Rəhimovun hirslənəcəyini məmnuniyyətlə düşünərək onu
dərhal unutdu. Onlar kiçik Qəhrəmanlı şəhərciyinə tərəf
gedirdilər. Hümbətovun həmkəndlilərinin yaşadığı düşərgə
bu şəhərciyin ətrafında yerləşirdi.
Sədr maşını özü sürürdü. Onun sürücüsünü iki ay
əvvəl orduya çağırmışdılar. Və kolxozda gənc oğlan az
tapılırdı. Silah daşıya bilən hər kəs çoxdan orduya
aparılmışdı. Dünən böyük bir nitq söyləyən Hümbətov,
demək olar ki, bütün yol boyu susdu. Yalnız hərdən yolun
vəziyyəti haqda bəzi replikalar deyirdi. Azərbaycan atalar
www.vivo-book.com
149
sözü olan “mart gəldi, dərd gəldi”, bu mart ərzində tamamilə
öz yerini almışdı. Ayın əvvəlində qar, ortasında aramsız
yağışlar yağdı. Onsuz da insan təfəkkürünün şedevri
olmayan yollar güclü leysan yağışların təsirindən
dağıldığından, su və palçıqla dolub yararsız hala düşmüşdü.
Düşərgəyə səhər saat onun yarısında çatdılar. Havanın
pis olmasına baxmayaraq, oğlan uşaqları “uazik”i adəti üzrə
şən halda qarşıladılar. Sədr qoca mühasibi çağırıb gətirdiyi
dərmanları qeydiyyata götürməyini xahiş etdi.
Qaçqınların çətinliklərini, onların ağır vəziyyətini
əvvəldən də bilən Cəfərov gördüklərindən sadəcə olaraq
heyrətə gəlmişdi. Birbaşa torpağın üstündə, pis bərkidilmiş
çadırlar xəstə və əzabkeş insanlar üçün son dərəcə davamsız
sığınacaq idi. Bir çox çadırları su basdığından çarpayılar
suyun içində qalmışdı. Digərlərində, yəqin keçmiş sovet
ordusunun anbarlarından alınmış çadırlardakı böyük
dəliklərdən bədbəxt insanların daşıyıb gətirdiyi inventarlar
görünürdü. Bir çoxlarını elə iş yerlərindən evakuasiya
etmişdilər. Mal-qaraya baxan bəzi qadınlar yalnız öz ağ
xələtlərini götürə bilmişdilər. Hədsiz səfalət və kir,
www.vivo-book.com
150
elementar
məişət
şəraitinin
olmaması
insanların
gülümsəməyinə mane olmurdu. Uşaqlar maşının ətrafında
oynamağa davam edirdi, ətrafda insanların gümrah səsləri
eşidilirdi. Cəfərov hətta gülüş səsi də eşitdi. Bu,
azərbaycanlılara məxsus mentalitet idi – ən çətin anlarda
belə mövcud müsibəti unudub, bütün problemləri bir kənara
qoyub həyata bağlanmaq. Mirzə uşaqlara baxarkən
insanların gözlərinin necə parladığını gördü. Bu, onların
sonuncu ümidiydi.
Yeşikləri dəqiqliklə sayan müsahibindən ayrılan
Hümbətov Cəfərova onun çadırına getməyi təklif etdi. Ömər
Əfəndiyevin atasını ora çağırmağı vəd etmişdi. Cəfərov
sədrin ardınca getdi.
Hümbətovun çadırı geniş, işıqlı və təmiz idi. Cəfərov
masa arxasında əyləşib səbirlə Əfəndiyevin gəlişini
gözləməyə başladı. Sədr qonağa çay verilməsini tapşırıb üzr
istəyərək çadırdan çıxdı. Onun onsuz da işləri həddən artıq
çox idi, bir də sərhəddən narkotik daşınması problemilə
məşğul olası deyildi ki... Bunlar Cəfərovun problemləriydi.
Qırmızı yaylıqlı, susqun qadın qonağın qarşısına çay və
www.vivo-book.com
151
xırda doğranmış qəndlər qoyulmuş qab qoydu. Onun ardınca
Əfəndiyev çadıra girdi.
O, hündürboy, enlikürək, sanki baltayla kəsilmiş kimi
kəskin üz cizgiləri olan bir kişiydi. Çadıra girib qonağa
sakitcə başını tərpətdi. Dəvət gözləmədən masa arxasında
oturub Bakıdan gələn müstəntiqə qaşqabaqla baxmağa
başladı.
– Nə olub? – birinci Əfəndiyev soruşdu. – Ömər yenə
bir hoqqa çıxardıb?
– Biz bunu hələ bilmirik, – Cəfərov cavabdan yayındı,
– sadəcə, şübhələnirik ki, o, rayonun sərhədindəki bir
dəstənin fəaliyyəti haqda bilir. Buna görə biz onu axtarırıq.
– O bizi biabır edir, – qoca kədərlə dedi, – mənim üç
oğlum cəbhədə vuruşur, biri şəhid olub, bu isə... – o, əlini
yellədi, – kommersiyayla məşğuldur. Heç sözə baxmır.
– Ölkəyə kommersantlar da lazımdır, – Cəfərov
birdən dedi.
– Sən məni sakitləşdirmə, – qoca etiraz etdi, –
müharibə gedir, nə kommersiya? Bu işlə məşğul olanlar
www.vivo-book.com
152
vətən haqda, torpaq haqda düşünmür, öz cibi haqda düşünür.
Pul ona anasını əvəz edir.
– Sizdə oğlunuzun heç bir şəkli qalmayıb?
– Yox. Biz evdən ən zəruri şeyləri götürmüşdük.
Hərçənd, anası deyəsən, onların şəkillərini götürmüşdü.
Öyrənə bilərəm.
– Onun şəkli bizə çox lazımdır, – Cəfərov rica etdi, –
bəlkə biz səhv edirik, başqa Öməri axtarırıq. Deyin görək,
siz onun dostlarının arasında ortaboylu, tünd-dərili adam
tanımırdınız ki?
– Əlbəttə, tanıyıram. Zeynaldır, elə bizim Öməri də
yoldan o çıxardı. Rahat həyat ardınca şəhərə getdilər. Zeynal
bizim rayondan deyildi. O, Gəncədəndir.
– Bəs onun soyadını xatırlamırsınız?
– Deyəsən, Manafov idi. Amma dəqiq xatırlamıram.
– Bəs sizdə Bakıdakı ünvanı var? – Cəfərov artıq
müsbət cavaba ümid etmədən soruşdu.
– Var, – birdən Əfəndiyev dedi, – bizdə onun
Bakıdakı ünvanı var. Onu sizə verə bilərəm.
Dostları ilə paylaş: |