Ecri report fr
Yüklə 0,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
19 məqsədlə nifrət nitqinin əsas səbəblərini müəyyən etmək və onlarla mübarzə strategiyalarını
inkişaf etdirmək mühümdür (ECRI - ın nifrət nitqilə bağlı 15 saylı ÜST-ün 3- cü bəndi). Erməniləri hədəf alan bir çox nifrət nitqi hallarının Dağlıq Qarabağ münaqişəsilə bağlı möhkəmlənən qarşıdurma siyasətinin bir hissəsi olduqları aydın şəkildə görünür. 48 B
u münaqişəni şərh etmək ECRI - ın vəzifəsi olmasa da bunun nəticəsində Azərbaycanda yaşayan ermənilərə təsir edən nifrət nitqilə bağlı çox narahatdır. Zərərli təsirləri nəzərə alaraq, ATƏT -in Minsk Qrupu kimi ECRI də 49
nitqindən istifadəyə son qoymalı və bunun yerinə qarşılıqlı anlaşmanı və inamı təşviq etməli olduqlarını düşünür. 50
Azərbaycanı dözümlülük və multikulturalizm misalı kimi təşviq etmə siyasətinə daha çox etibar qazandıra bilər.
29.
ECRI Azərbaycan dövlət orqanlarının ictimai qurumların bütün səviyyələrdə ermənilərə qarşı nifrət nitqindən uzaq durmasını təmin etmələrilə bağlı tövsiyəsini bir daha təkrar edir.
30. Mediadakı nifrət nitqilə bağlı ECRI Azərbaycan Mətbuat Şurasının Etik Davranış Kodeksinin 3.1- ci maddəsini müsbət qiymətləndirir. Bu maddəyə görə jurnalist milliyətinə, irqinə, cinsinə, dininə, peşəsinə, dilinə, doğulduğu və yaşadığı yerə görə insanları tənqid etməməli və jurnalistlər bu cür məlumatları ortaya qoymamalıdırlar. Mətbuat Şurası həmçinin elektron mediadan məsuldur. Son illər ərzində nifrət nitqi ilə bağlı heç bir şikayət almadığı üçün ECRI dövlət orqanlarının Mətbuat Şurası, Etik Davranış Kodeksi ilə uyğunluğunu təmin etmək üçün onun səlahiyyəti və mediadakı nifrət nitqilə bağlı Mətbuat Şurasına şikayət etmək imkanları barədə ictimaiyyəti ümumi şəkildə məlumatlandırma tədbirlərini görməli olduqlarını hesab edir. Dövlət orqanları həmçinin medianın redaksiya müstəqilliyinə qəsd etmədən jurnalistlərin Etik Davranış Kodeksləri barədə həssaslığını və həmçinin mənfi fikir və nifrəti yaymamaq üçün öz mənbələrini daha diqqətlə yoxlamaq ehtiyacını artırmalıdırlar. Mətbuat Şurası bu sahədə jurnalistlər
üçün lazımi tədbirlərin keçirilməsi üçün dəyərli tərəfdaş da ola bilər. 31.
İnternetdəki nifrət nitqilə bağlı ECRI Azərbaycanın 15 mart 2010 - cu ildə imzaladığı Kibercinayətkarlıq haqqında Konvensiyanın kompyuter sistemləri vasitəsilə baş verən irqçi və ksenofob halların cəzalandırılması ilə bağlı Əlavə Protokolunu ratifikasiya etməli olduğunu hesab edir. Bu, Azərbaycanın Elektron Təhlükəsizlik Mərkəzinə əlavə dəyərli vasitələr və internetdəki nifrət nitqilə mübarizədə beynəlxalq əməkdaşlıqdan tam yararlanmaq imkanı verə bilər. Nifrət nitqinin qarşısını alma sahəsində ECRI dövlət orqanarını yəhudilərə qarşı müsbət münasibətləri qoruyub saxlamaq üçün atılan tədbirləri həssaslığı artırma fəaliyyətlərinə 51
26- ci bənddə göstərilmiş araşdırma bu sahədə irəliləyişin mümkün olduğunu göstərir. LGBT şəxslərə qarşı münasibətlərdə mühüm irəliləyişlər tələb edilir. Onlara qarşı açıq fikirli, anlayan və dözümlü olma da dözümlülüyü artırma və münaqişənin qarşısını alma üçün nəzərdə tutulmuş siyasətə və tədbirlərə daxil edilməlidir. 52
Nifrət nitqinə cəzalandırma ilə verilən cavabla bağlı ECRI verilmiş statistik məlumatda zidiyyətin olduğunu qeyd edir. Ölkəyə səfər zamanı dövlət orqanları ECRI nümayəndə heyətinə son beş il ərzində Cinayət Məcəlləsinin 283 -cü
48 Shaffer B. 2014. 49
Bu qurum Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həllinin tapılmasından məsuldur. 50
ATƏT 2012b, 2013b və 2014a və b. Dövlət orqanları ECRI - yə sonradan davam etdirilməyən "xalq diplomatiyası" sahəsindəki fəaliyyətlər barədə məlumar verib.
Bunun üçün İnsan Hüquqları üzrə Milli Fəaliyyət Planının 4 - cü fəslinə baxın. Azərbaycan Respublikası 2011.
Daha çox detal üçün LGBT- lərə qarşı olan ayrı - seçkilik və dözümsüzlüklə mübarizə siyasətlərilə bağlı hissəyə baxın.
20
maddəsilə sadəcə bir hökmün verildiyi barədə məlumat verib. 53 Lakin bu məlumatdə məsələn Hilal Məmmədova Cinayət Məcəlləsinin 283 - cü maddəsilə verilən hökm yer almır (bax. aşağıda 34-
cü bənd). Üstəlik, dövlət orqanlarının ECRİ
-ya 23 aprel 2015- ci ildə verdiyi məlumat sənədinə görə Ali Məhkəmə son illər ərzində Cinayət Məcəlləsinin 283 - cü maddəsilə məhkum edilmiş 11 şəxsdən 8- nin cinayət işinə baxıb. Buna görə də ECRI hökümət orqanlarının bu statistik məlumatları yenidən nəzərdən keçirməli olduqlarını düşünür. Bundan əlavə, nifrət nitqilə bağlı baş verən istənilən hal barədə məlumatın verilməsini təmin etmək məqsədilə sadəcə ombudsman deyil eyni zamanda polis də ECRI - ın referans şərtlərinə aid olan bütün zəif qruplarla mütəmadi dəyirmi masalar təşkil etməlidir. 54
33. Nifrət nitqilə bağlı baş verən istənilən hal barədə məlumatın verilməsini təmin etmək üçün ECRI dövlət orqanlarının zəif qruplarla mütəmadi dialoq aparmasını və onların statistik məlumatlarında bütün irqçi, homofob və transfob cinayətlərlə bağlı hallarının göstərilməsini təmin etmələrini tövsiyə edir.
34.
ECRI nifrət nitqi haqqında qanunvericiliyindən sui - istifadə və xüsusən də talış qəzetinin keçmiş baş redaktoru Hilal Məmmədovun Cinayət Məcəlləsinin 283 -cü
maddəsilə məhkum edilməsilı barədə verilən xəbərləri böyük narahatlıqla qeyd edir. Narkotik maddələrə sahib olma ilə bağlı ittihamlarla həbs edildikdən sonra polisin onu döydüyü və irqçi zəmində təhqir etdiyi söylənilir. Bir neçə gün sonra xəyanət və nifrətin salınmasılə bağlı yeni ittihamlar ortaya atılıb. Həbs Hilal Məmmədovun internetdə 20 milyon dəfə baxılmış və talış mədəniyyətinə diqqət çəkən video klipi paylaşmasından qısa zaman sonra həyata keçirilib. 55 Leyla
Yunus (bax. § 25 ) öz həbsini azlıq qruplara edilən təzyiqə misal kimi təsvir edib. 56
işgəncə və pis rəftarla bağlı şikayəti qəbul edilməyib və 2013-
cü ilin sentyabrında beş il həbs cəzasına məhkum edilib. Müşahidəçilər ittiham tərəfinin əsas şahidinin 17 avqust 2009 - cu ildə həbsxananın xəstəxanasında dünyasını dəyişmiş talış qəzetinin keçmiş baş redaktoru Novruzəli Məmmədova qarşı məhkəmədəki eyni adam olduğunu qeyd edirlər. 57
Məcəlləsinin 283 maddəsi ilə aparılan istintaqın "Azərbaycan ərazisində yaşayan əhali qruplarının həyat tərzi, mədəniyyəti, ənənələri və tarixinə inama və hörmətə zərər vuran və sözügedən qruplar arasında düşmənçiliyin yaranmasına səbəb olan nitqlərə" əsaslandığını söyləyir. Onlar Hilal Məmmədovun ölkənin konstitusiya strukturunu pozmaq məqsədilə milli - dini münaqişəyə çağırdığını və "talış xalqının çətin həyatı haqqında qərəzli və yalan müsahibələr" verdiyini bildirir. BMT- nin Özbaşına həbs altında saxlama üzrə işçi qrupu kimi 58 , ECRI də bu izahın Cinayət Məcəlləsinin 283 - cü maddəsi ilə nəzərdə tutulan hökmün Cənab Məmmədovun söz azadlığından legitim istifadəsini pozması ilə bağlı qorxunu artırdığını düşünür. (AİHK - nın 10
- cu maddəsi). 59
- nə
çıxarılması faktını alqışlayır.
53
DTİHB 2015 - ə görə mühakimə 2011 - ci ildə bildirilib və BMT - nin irqi ayrı - seçkiliyin bütün formalarının aradan qaldırılması haqqında Konvensiyasının 2015 47 - ci maddəsinə görə o, Abdul Nemət oğlu Süleymanova qarşı verilib.
44- də və ECRI - ın 11 saylı ÜST - ün §§ 18 və 82 - dən 86
- ya qədər olan bəndlərindəki tövsiyəyə baxın.
Detallar üçün bax. AŞ İH Komissarı 2015: §§ 13 və bəndlər; İnsan Hüquqları Şurası 2013: § 11 ; UNPO 2013: 26. 56 Yunus L. 2012. 57
Həmçinin ECRI - ın Azərbaycan haqqındakı üçüncü hesabatının 105 - ci bəndinə baxın. 58
BMT İnsan Hüquqları Şurası 2014. 59
İncal Türkiyəyə qarşı N°. 41/1997/825/1031, 09.06.1998, §§ 46 və bəndlər; Gündüz Türkiyəyə qarşı, N° . 35071/97, 04.12.2003, §§ 42 və bəndlər; Teme Türkiyəyə qarşı, N°. 16853/05, 01.02.2011; AİHM 2015; Weber A. 2009.
Yüklə 0,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|