Qısa
müddətli
dövr
xərclər
Əvvəlcədən də qeyd etdiyimiz kimi qısamüddətli dövrdə müəyyən
xərclər
sabit
olur. Bu səbəbdən
məcmu
xərclər
(total cost
–
TC) sabit
xərclər
(fixed cost
–
FC)
və
dəyişən
xərclər
(variable cost
–
VC)
kimi
iki hissəyə ayrılır
[1]
.
Məcmu
xərclər
Qısamüddətli dövrdə
məcmu
xərclər
(TC)
sabit xərclər (FC) və dəyişən
xərclərin (VC) cəmidir.
Sabit
xərclər
(FC)
istehsal miqdarından asılı
olamayan, ona bağlı artıb azalmayan xərclərdir. Hətda firma istehsal
etməsə belə, bu xərcləri ödəməlidir. Məsələn, tütün zavodu 5 illik
fəaliyyət lisenziyası üçün 5 il müddətinə bankdan götürdüyü 50 min
manatı dövlət rüsumu kimi ödəyir. Sadə şəkildə hesablasaq firma il
ərzində banka 10 min manat ödəniş həyata keçirməlidir. Başqa sözlə,
şirkətin mənfəət və ya zərər etməsindən, istehsalı artırıb və
azaltmasından və ya dayandırmasından asılı olamayaraq o banka il
ərzində 10 min manat ödəməlidir. Burada qısamüddətli dövr 1 il ola
bilər, çünki 1 il ərzində ödəniləcək məbləğ eyni qalır. 5 ildən sonra isə
firma bankdan yenidən kredit götürüb
-
götürməmək məsələsini
müz
akirə edə biləcəyi üçün sözügedən xərc artıq sabit xərclər yox,
dəyişən xərc olur. Bu səbəbdən də 5 il və daha böyük vaxt kəsiyi
müəssisə üçün uzunmüddətli dövr sayılır.
İstehsalın həcmindən asılı olan ödəmələr isə
Dostları ilə paylaş: |