Elektrotexnika materiallari

2.32. Anorganik dielektriklar 
Anorganik dielektriklarga shisha, sitall, sopol, slyuda va slyudali materiallar 
kiradi. Bu materiallar issiqqa chidamlilik, eskirmaslik, turli xil nurlanishga 

---

151 
bardoshlilik, kimyoviy chidamli, siqilishga bo’lgan mexanik mustahkamlik va 
metall bilan birikkanda zich birikma hosil qilish xususiyatlariga ega.
Anorganik materiallar oddiy usullarda ishlab chiqariladi. Bu materiallarning 
kamchiliklari sifatida ularni mo’rtligini, cho’zilishidagi mustahkamligining 
pastligini va zichligi katta qiymat (2500-8000 kg/m
3
) ga ega anorganik materiallar 
o’zida turli xil metall (alyuminiy, titan, kalsiy, natriy va hokazo) oksidlarini 
jamlagan murakkab birikmani tashkil etadi. Ularning ion tuzilishli moddalar 
qatoriga kiradi. Normal haroratda anorganik materiallari elektr o’tkazuvchanligi 
ionli harakterga ega bo’ladi. Bu asosan, ionli qo’shimchalarning mavjudligi bilan 
tushuntiriladi. Elektron o’tkazuvchanlik esa faqat yuqori kuchlanishda kuzatiladi. 
Anorganik dielektrik materiallar uchun tgδ

10
-4

10
-2 
oralig’ida bo’ladi. Bu 
dielektriklarda qutblanishni elektron, ion, elektron-relaksatsiya va spontan 
ko’rinishlari kuzatiladi. Dielektrik singdiruvchanlik qiymati esa uchdan bir necha 
o’n minggacha oraliqda bo’ladi.
111
Anorganik dielektriklarda elektr issiqlik, kimyoviy ionizatsiya teshilishlari 
kuzatiladi. Mazkur dielektrik materiallarning elektr mustahkamligi katta oraliqda 
(5-700 MV/m) o’zgaradi. Ularning issiqqa chidamliligi 400-1500

C ni tashkil 
etadi. Ba’zi sopol materiallar signet va pezoelektrik xossalarga ega bo’ladi. 
Anorganik materiallarning radiatsiya nurlanishiga bo’lgan chidamliligi 
organik materiallarga nisbatan ancha yuqoridir. Ana shu xususiyatlar anorganik 
materiallarni xalq xo’jaligining ko’p sohalarida qo’llash imkonini beradi.