Елементляр кимйасы

Təbiətdə tapılması. Qələvi metallar kimyəvi xassəcə çox aktiv olduqları üçün, təbiətdə yalnız birləşmələr şəklində yayılmışdır. Bu metallardan ən çox rast gəlinəni natrium və kaliumdur. Onlar yer qabığının çəki ilə 2,8%-ni və 2,5%-ni təşkil edir. Litium, rubidium və sezium nadir elementlərdir. Onların yer qabığında çəki miqdarları çox azdır. Fransium az miqdarda aktinium və uran filizlərində olur.
Litiumun mühüm mineralları bunlardır:

1. 
   LiAlPO₄F-ambliqonit;
   
2. 
   Li[Al(SiO₃)₂]-spodumen;
   
3. 
   Li₃K₂Al₃[Si₃AlO₁₀)]₂(F,OH)₂ – lepidolit.
   

Natriumun mühüm mineralları aşağıdakılardır:

1. 
   NaCl- daş duz, xörək duzu (qalit mineral);
   
2. 
   NaSO₄10H₂O - Qlanber duzu və ya mirabilit;
   
3. 
   NaNO₃- Çili sörası;
   
4. 
   Na₂SO₄- tenazdit;
   
5. 
   Na₃[AlF₆]- kriolit;
   
6. 
   Na₂B₄O₇ 10H₂O –boraks;
   
7. 
   Na₂O Al₂O₃ 2SiO₂ – nefelin;
   
8. 
   Na₂O Al₂O₃ 6SiO₂ – çöl şpatı (albit);
   
9. 
   Na₂SO₄ CaSO₄- qlauberit;
   
10. 
    Na₂SO₄ 3K₂SO₄ – qlazerit.
    

Kaliumun təbiətdə yayılan mühüm təbii birləşmələri:

1. 
   KCl-silvin;
   
2. 
   NaClKCl –silvinit;
   
3. 
   KClMgCl₂6H₂O –karnallit;
   
4. 
   KClMgSO₄3H₂O – kainit;
   
5. 
   K₂OAl₂O₃6SiO₂- çöl spatı (ortoklaz);
   
6. 
   K₂SO₄ 2MgSO₄ – lanqbeynit.
   

Seziumun təbii birləşməsi 4Cs₂O4Al₂O₃18SiO₂2H₂O – poelustdir.
Bu birləşmələrdən başqa, natrium və kalium birləşmələri okean, göl və çay sularında da rast gəlir. Okean sularında natrium xloridin miqdarı 2,5%-dir.
Qanda 0,32%, sümükdə 0,6%, əzələ toxumalarında – 0,6-1,5% Na⁺ olur. Litium az miqdarda tütündə olur. Kalium isə bitki külündə birləşmələr şəklində rast gəlinir.