Елементляр кимйасы

Alınması. Qələvi metallardan natrium və kalium aşağıdakı üsullarla alınır.
1. Natrium və kalium elektrokimyəvi üsulla onların xloridlərinin və ya hidroksidlərinin ərintisinin elektrolizindən alınır.



ərinti

ərinti

2. Natrium-xlorid ilə kalium-xlorid qarışığını əridilmiş halda eletkroliz edib, alınan Na-K ərintisini distillə etməklə tərkib hissələrinə ayrılır.

3. Əridilmiş kalium xlorid və ya kalium hidroksidi natriumla reduksiya etməklə:
KCl+NaNaCl+K^/, KOH+NaNaOH+K
4. Vakuum şəraitində natriumun termiki üsulla alınması. Bu üsulla Na-un alınması aşağıdakı reaksiya tənliklərinə əsaslanır:
2NaOH+CCO+ H₂O+2Na
4NaOH+3FeFe₃O₄+ 2H₂ +4Na
2NaCl+CaCaCl₂+2Na
Na₂CO₃+2C3CO+2Na
Na₂CO₃+3FeFe₃O₄+2CO+4Na
2NaCl+CaC₂ CaCl₂+2C+2Na
Litiumu termiki üsulla almaq üçün onun oksidi və ya karbonatı maqnezium və ya silisiumla vakuumda reduksiya edilir:
2Li₂O + SiSiO₂ + 4Li
Li₂CO₃+MgMgCO₃+2Li
Rubidium və seziumun elektroliz üsulu ilə alınması iqtisadi cəhətdən əlverişli olmadığı üçün onlar termiki üsulla alınır. Proses havasız şəraitdə aparılır.

4Rb₂CrO₄+5Zr2Cr₂O₃+5ZrO₂+8Rb

2RbCl+CaCaCl₂+2Rb
2RbOH+2Ca2CaO+H₂+2Rb
2RbN₃ 3N₂+2Rb
2CsCl+Ca  CaCl₂+2Cs


Fiziki xassələri. Qələvi metallar yumşaq, sudan yüngül, bıçaqla asan kəsilən (Li-dan başqa), gümüşü ağ-rəngli (Cs-sarı-qızılı rəngdədir) metallar olub, istilik və elektriki yaxşı keçirirlər, asan əriyən metallardır. Qrup üzrə litiumdan seziuma doğru getdikcə qələvi metalların bərkliyi və ərimə temperaturu ardıcıl olaraq azalır.