Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi)
465
yuxarı 25 il qalmasının səbəblərindən birisidə Azərbaycan
türklərində millətləşmə sürəcinin başa çatmamasıdır. ein halda
Azərbaycandakı etnik vahidlərin hamısının öz rəsmi adı var
(türklərdən başqa), onları bir yerdə tuta bilən anlayış da
«Azərbaycan xalqı»dır.
Azərbaycan türklərinin adı, türk milləti və dilidə türk dilidir və
irançıların qoyduğu azəri kimi adlar, əritmə siyasətləri
doğrultusunda qoyulub və heç vaqt xalqımız tərəfindən
bənimsənməmişdir, və hətta farslardada bir iddə ırqçı aydınlar xarıc,
bütün kəsimləridə, Azərbaycanlıları türk kimlik iylə tanıyırlar və
beylə də səsləyirlər və bu adlada onlara yaman və söyüş deyirlər.
-«Millətçilik demokrasiyaya yaddır» zehniyəti də yanlışdır.
Millətçilik-demokərasyia münasibətləri barə də ğərb aləmində
faydalı, dərdə dəyən ədəbiyat çoxdur, onları tikrar etməyə luzum
yoxdur. Yalnız robert cooper`dən kiçik bir alıntı iylə kifayətlənirik:
«demokrasiya güclü milli kimlik tələb edir, ancaq liberalizm onun
yaranmasını çətinləşdirəbilir.»
-Məmulən hakimiyətdə olanlar və özəlliklə farsçılar bəzən,
milliyətçiliyi və etniki teoriləri, əskimiş və sözdə qeyr modern
teorilər kimi alqılayarlar, bu üzdən bucür teoriləri savunanları
dərindən tanımaq gərəkir, əlbətdə bəzən bir sıra modern baxışlı
şəxslərdə beylə sözləri ortaya atırlar vəli yenədə onların nə qədər
bilgili və ya bilgisiz olmaları araşdırılmalıdır.
Yuxarı sözlərdən bir sonuc olaraq vurqulamalıyıq: vətənimiz
Azərbaycan, millətimiz türk, dilimiz türkcə və dinimiz islamdır.
Azərbaycançılıq doğrultusunda Azərbaycan milli hərəkatının
özəllikləri yığcam halda beylədir :
1-Azərbaycan hərəkatında müxtəlif siyasi-ideoloji axımların olması,
milli olaraq, təbii və hətta lazimdir.
2-bu cərəyanlar birbirinə qarşı olmamalı, tərsinə, birbirinə sevgi iylə
yanaşmalı, aralarında sıx işbirliyi yaradılmalıdır. Və ortaq nuqtələri
böyütməlidirlər.
Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi)
466
3-iqtisadi-demoqrafık açıdan, təşkilatlanmamış, ideoloji baxımdan
şəkillənməmiş Azərbaycan türkünün, mağmın duruma düşməsi
labuddur. Odur ki, sürətlə bilinclənmək, təşkılatlanmaq lazimdir. Bu
işi sabaha saxlamaq yanlışdır.
4-Azərbaycan xalqının böyük çoğunluğu müsəlman olaraq islam
dininə sayqı göstərilməlidi və onun yanında bütün dinlər, islam
dinidə daxil olmaq üzərə aşırılığa üz gətirmədən özgürcə hərəkət
etməlidilər.
17-3-3-Azərbaycançılıq və görəvləri
azərbaycançılığın güney və quzey Azərbaycanda üst-üstə düşən və
fərqli görəvləri var.
-Quzeydə azərbaycan çılığın əsas vəzifələrini aşağıdakı kimi
sıralamaq olar:
- Azərbaycan respoblikasının torpaq bütünlüyünün bərpası;
- Azərbaycan respublikası dövlətinin demokratikləşməsi;
-unitar Azərbaycan respublikasında etnik azlıqlarla uyumun təmin
edilməsı.
-bütöv Azərbaycan (quzey, güney, borçalı, dərbənd) şuurunun
formalaşdırılması;
-türk dünyasına inteqrasiya və sairə.
-Azərbaycan
şiəliyini(əliçiliyin) yeni çağ qoşulları üzərə
düzənləməsi, dini oxulların bərpası və dini xorafatdan arındırması
və dini cəhətdən umumtürk dünyasıyla ortaq nuqtələrin
gücləndirilməsi və onları bütöv Azərbaycan və dünya üzərində
yayılması.
-Güneydə Azərbaycançılıq məfkurəsinin tələblərini aşağıdakı kimi
formulə etmək olar:
-iranda türk etnik zonasının və güney Azərbaycanın sərhədlərinin
bəlirlənməsi;
-iran dövləti daxilində Azərbaycan ustanlarının birləşdirilməsi;
-güney Azərbaycanın muxtariyəti, ya istiqlalı idealının
gerçəkləşdirilməsi uğrunda mübarizə ;
Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi)
467
-bütöv Azərbaycan (quzey, güney, borçalı, dərbənd) şuuruonun
formalaşdırılması;
-türk dünyasına inteqrasiya və sairə.
-Azərbaycançılığın ilərləməsi üçün fars şiəliyindən qurtulma
yollarını aramalıyıq və fars şiəliyinin gərçək üzünü xalqa
tanıtmalıyıq, bu üzdən güney Azərbaycan türklərinin önəmli
amaclarının biri quzey Azərbaycanda və Türkiyə bəktaşiləri içində
düzgün və türk gələnəyinə uyqun dinimizi yaymalıdılar və oxulların
bərpası üçün çalışmalıdılar.
-Bütöv Azərbaycan və bəktaşilərin ortaq tələbləri və görəvləri :
-Azərbaycan türkləri və onun yanında Türkiyə bəktaşiləri, əraq
türkmənləri, borçalı və rusya Azərbaycanlıları və dünyada olan
Azərbaycan opozisiyonlarının ən böyük amacı əliçilik məzhəbini
canlandırmaq və
əslində
məzhəblərini xorafatlardan,
yalançılıqlardan və düzənbazlıqlardan arındırmalıdılar.
-Bilginlərimizin bir sözü vardı : «türklər tarix yaradıblar vəli tarix
yazmayıblar», bu söz geçmişdə qalaraq tarix olmalıdır, türklər və
onların yanısıra, Azərbaycan türkləri, kültürlərini, ənənələrini,
gələnəklərini, tarix boyu islam dini iylə bağdaşdıraraq uyqulasalarda
onları yazıya geçirməyiblər və yalnız bunun üzündəndə fars
şiəliyinin və islama hayqırı kötü təfəkkürlərinə yeniliblər və bəzən
eylə düşünürlər öz dinləridə həman sasanlı farsçıların dinidir,
özəlliklə teknolojinin ilərlədiyi geçən yüzildə geriləmə daha artıq
özünü göstərdi, bizlər kültürmüz və gələnəkəlrimiz və bilim amaclı
çalışmalarımızın yanında xorafatsız dinimizidə, unutmamalıyıq, və
onu çağdaş bilim və fəlsəfə iylə uyqunlaşdırıb və hermenütik lə
çağdaş səviyəyə gətirməliyik.
17-4-türkçülük və məzhəb
türkçülük və ya türk milliyətçiliyi bir yaşam fəlsəfəsi kimi təbliğ
olunaraq çox vaxt onu məzhəbsiz bir məfkurə şəklində görənlər
vardır, halbuki məzhəbsiz türkçülük ağıla sığmaz bir şeyədi,
Dostları ilə paylaş: |