onun hissələrinin durumundan asılı olan bədənə bənzədirik».'®
Dövlət, onun fikrincə, müxtəlif insan qruplannm həyata keçirdiyi
funksiyaların təbii bölgüsü nəticəsində meydana gəlir. Bəziləri
əmtəə istehsalı və bölgüsü ilə, başqaları dövləti qorumaqla,
üçüncüləri isə yalnız idarəçilik ilə məşğul olurlar.
Platon özünün sosial utopiya sistemini yaratmışdı. Dövlət
quruluşunun yeni modelini o, «Dövlət» əsərində qurmuşdu.
Dövlət ona görə yaranır ki, cəmiyyəti - insanlar arasındakı
münasibəti tənzimləsin. İdarəçilik ehtiyacı isə hökmranlıq
sənətini bilən, yəni ədalət və xeyirxahlıq idealım dərk edən və
onları həyata keçirməyi bacaranların, yəni filosofların vacibliyini
irəli sürür. Onun ideal dövlətində xüsusi mülkiyyət və ailə yalnız
aşağı zümrələrdə olur. Filosof sonralar yazdığı «Qanunlan>
əsərində nisbətən real layihə hazırlayır. O, hesab edirdi ki, siyasi
quruluş aristokratik respublika olmalıdır.
Dövləti filosofun idarə etməsini zəruri hesab edən Platonun
fikrincə filosof ilə kütlə arasında barışmaz ziddiyyət var.
«...Kütləyə filosof olmaq nəsib olmur» və «...kim fəlsəfə ilə
məşğuldursa onun məzəmmətini qazanın).
Xüsusi qeyd etmək lazımdır ki, fəlsəfə tarixinin bütün
dövrlərində Platon daha çox təsir göstərən filosofların önündə
gedir. Amerika filosofu A.N. Uaythed göstərir ki, bütün Avropa
fəlsəfəsi Platona bəzi qeydlər əlavə etməklə məhdudlaşır. Alman
filosofu M.Haydegger bu fikri daha qəti şəkildə ifadə edərək
göstərir ki, «Bütün Qərb fəlsəfəsi neoplatonizmdir». Platon
fəlsəfəsi haqqında belə fikirlər çoxdur.
Dostları ilə paylaş: