yələri ilə birləşdirməyə cəhd edirlər. Karen Homi, Harri Salli-
ven, Erix Fromm və b. neofreydizmin məşhur təmsilçiləridir.
Burada isə onlardan daha çox tanınan Fromm haqqında məlumat
veriləcək.
E.
Frommun
(1900-1980)
əsərlərində
Freydin
psixoanalizinin «inqilabi» şərhi, insan təbiətinin islaholunmaz
əlaməti kimi təcavüz nəzəriyyəsi, başlanğıc qüvvə kimi instinkti
həddən artıq tərifləmək və onu hər cür təzyiqdən azad etmək öz
əksini tapır.
Fromm göstərirdi ki, insan üçün büd, səcdəgah (idol) ya-
bançılaşmış şəkildə onun özünün həyati qüvvəsini təsvir edir.
Lakin sənayeləşmiş cəmiyyətdə yaşayan bizim müasirlərimizdə
büdpərəstliyin forma və dərəcələri dəyişmişdir. İnsan, özünün
həyatını idarə edən kortəbii iqtisadi qüvvələrin obyekti olubdur.
O, öz əli ilə yaratdığı şeylərə baş əyir və özünü də əşyaya çevirir.
Fromm hesab edirdi ki, insanın tələbatını sosial struktur
formalaşdırmır, özünün antropoloji əsası onun mövcudluq
üsulunu müəyyənləşdirir. Fromm yazmışdı: «Sosial xarakterli
anlayış ictimai prosesləri başa düşmək üçün əsasdır. Xarakter -
analitik sosiologiyanın dinamik mənasında - müəyyən
cəmiyyətdə insan tələbatının müəyyən həyat tərzinə
uyğunlaşması prosesində meydana gələn insan enerjisinin
spesifik formasıdır. Xarakter - fərdin fikrini, hissiyyatını və
hərəkətini müəyyənləşdirİD>.“’‘
«Azadlıqdan qaçma» kitabında Fromm praktiki olaraq bütün
ölkələrin tarixində baş vermiş paradoksal bir hadisəni tədqiq edir:
xalq könüllü olaraq aldığı azadlıqdan imtina edir və əvvəlkindən
daha pis vəziyyətə düşür. Almaniyanın Veymar respublikasından
faşizmə keçməsi Frommun belə fikrə gəlməsinə böyük təkan
vermişdi.
Dostları ilə paylaş: 
