“ƏMRAHBANK”
SƏHMDAR BANKI
AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ
31 DEKABR 2008-
CI İL TARİXİNƏ BİTƏN
İL ÜZRƏ
MALİYYƏ HESABATLARINA QEYDLƏR (DAVAMI)
(
Azərbaycan manatı ilə
)
44
Bank təsdiq edir ki, riskin effektiv və səmərəli idarə edilməsi proseslərinin saxlanılması çox vacib
əhəmiyyət kəsb edir. Bunu həyata keçirmək üçün Bank riskin idarə edilməsi çərçivəsini yaratmışdır
ki, bunun da əsas məqsədi Bankı riskdən qorumaq və fəaliyyət məqsədlərinə nail olmağa kömək
etməkdir. Riskin idarə edilməsi çərçivəsi vasitəsilə Bank aşağıdakı riskləri idarə edir:
Kredit riski
Bank kredit riskinə məruz qaldıqda maliyyə alətinə sahib olan bir tərəf öhdəliyi yerinə yetirə bilmir
və
nəticədə bu, digər tərəfə maliyyə itkisinə səbəb olur.
Riskin idarə edilməsi və ona nəzarət müəyyən olunmuş səlahiyyətlər çərçivəsində Kredit Komitəsi
və Bankın İdarə Heyəti tərəfindən yerinə yetirilir. Kredit Komitəsi tərəfindən hər hansı fəaliyyət
həyata keçirilməzdən əvvəl kredit prosesləri üzrə bütün tövsiyələr (borcalanların tətbiq edilmiş
limitləri və ya kredit müqavilələrinə edilən düzəlişlər və s.) nəzərdən keçirilir və filialın risk üzrə
menecerləri və ya Kredit Departamenti tərəfindən təsdiqlənir. Riskin gündəlik idarə edilməsi Kredit
Departamentinin və filialın kredit bölmələrinin rəhbərliyi tərəfindən həyata keçirilir.
Bank bir borcalan və ya bir qrup borclalanlar və iqtisadi sahə seqmentləri ilə bağlı qəbul edilmiş risk
məbləğlərinə hədlər qoymaqla üzərinə götürdüyü kredit risklərini səviyyələrə bölür. İdarə Heyəti hər
ay borcalan tərəfindən və məhsul üzrə yaranan kredit riski dərəcəsi üçün məhdudiyyətləri təsdiq
edir. Banklar da daxil olmaqla hər hansı bir borcalan üzrə risk Kredit Komitəsi tərəfindən qoyulan
balans və ya balansdankənar riskləri əhatə edən sub-limitlərlə məhdudlaşdırılır. Limitlər üzrə faktiki
riskin gündəlik monitorinqi aparılır.
Uyğun olan hallarda və ümumiyyətlə bir çox kredit ayırmalarında Bank girov və korporativ
təminatlar və şəxsi zəmanətlər götürür ki, bunların da mühüm hissəsi şəxsi kreditlərdir və onlar üzrə
belə şərtlər qəbul edilmir. Belə risklər davamlı şəkildə tənzimlənir və ildə bir dəfə və ya daha tez-tez
yoxlanılır.
Krediti uzatmaq öhdəlikləri kreditin istifadə olunmamış hissələrinin kredit, zəmanət, ya da
akkreditiv şəklində ifadə edilməsidir. Balansdankənar maliyyə alətlərinin kredit riski qarşı tərəfin öz
müqavilə öhdəliklərini yerinə yetirmək iqtidarının olmaması nəticəsində yaranmış ehtimal edilən
itkilər kimi müəyyən olunur. Kreditin uzadılması öhdəlikləri üzrə kredit riski ilə əlaqədar Bank ən
çoxu ümumi istifadə olunmamış öhdəliklərin məbləği həcmində itkilərə məruz qala bilər. Bununla
belə, itkinin təxmini miqdarı ümumi istifadə olunmamış öhdəliklərdən az olur, çünki kreditin
uzadılması barədə bir çox öhdəliklər xüsusi kredit standartları aid edilən müştərilərdən asılı olur.
Bank şərti öhdəliklərə balans hesabatının maliyyə alətlərinə tətbiq etdiyi eyni kredit siyasətini tətbiq
edir. Bank balansdankənar şərti öhdəliklərin yerinə yetirilməsi dövrünə nəzarət edir, çünki,
uzunmüddətli öhdəliklər adətən qısa müddətli öhdəliklərə nisbətən daha çox kredit riskinə
malikdirlər.
Maksimum risk
Bankın kredit riskinə maksimum məruz qalma səviyyəsi əhəmiyyətli dərəcədə dəyişir və fərdi
risklərdən habelə ümumi bazar iqtisadiyyatı risklərindən asılıdır.
“ƏMRAHBANK”
SƏHMDAR BANKI
AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ
31 DEKABR 2008-
CI İL TARİXİNƏ BİTƏN
İL ÜZRƏ
MALİYYƏ HESABATLARINA QEYDLƏR (DAVAMI)
(
Azərbaycan manatı ilə
)
45
Aşağıdakı cədvəldə maliyyə aktivlərinin və şərti öhdəliklərin kredit riskinə maksimum məruz qalma
səviyyəsi əks olunur. Maliyyə aktivləri üçün riskə maksimum məruz qalma hər hansı əvəzləşdirmə
və ya girovdan əvvəl həmin aktivlərin balans dəyərinə bərabər olur. Maliyyə zəmanətləri və digər
şərti öhdəliklər üçün isə kredit riskinə maksimum məruz qalma zəmanət geri alındığı zaman və ya
kredit məbləğinin geri alındıqda öhdəliklərlə bağlı Bank tərəfindən ödənilməli olan maksimum
məbləği əks etdirir.
31 dekabr 2008-ci il tarixinə:
Maksimum kredit
riski
ƏvəzləĢdirmədən
sonra xalis kredit
riski
Təminat
ƏvəzləĢdirmə və
təminatdan sonra xalis
kredit riski
Pul və Azərbaycan Respublikası Milli
Bankındankı qalıq vəsaitlər
6,919,460
6,919,460
-
6,919,460
Banklardan alınacaq vəsaitlər
1,664,997
1,664,997
-
1,664,997
Müştərilərə verilmiş kreditlər
39,400,062
39,400,062
36,405,844
2,994,218
Satıla bilən investisiyalar
5,762,993
5,762,993
-
5,762,993
Digər maliyyə aktivləri
409,480
409,480
409,480
İstifadə olunmamış kredit xətləri
121,547
121,547
31,360
90,187
31 dekabr 2007-ci il tarixinə:
Maksimum kredit
riski
ƏvəzləĢdirmədən
sonra xalis kredit
riski
Təminat
ƏvəzləĢdirmə və
təminatdan sonra
xalis kredit riski
Pul və Azərbaycan Respublikası Milli
Bankındankı qalıq vəsaitlər
9,347,625
9,347,625
-
9,347,625
Banklardan alınacaq vəsaitlər
619,764
619,764
-
619,764
Müştərilərə verilmiş kreditlər
38,218,750
38,218,750
24,190,111
14,028,639
Satıla bilən investisiyalar
200,000
200,000
-
200,000
Digər maliyyə aktivləri
238,933
238,933
-
238,933
Verilmiş zəmanətlər
511,585
511,585
-
511,585
İstifadə olunmamış kredit xətləri
384,380
384,380
-
384,380
Yuxarıdakı cədvəllərdə göstərilən aktivlərlə bağlı saxlanılmış girovun növləri onlara aid müvafiq
qeydlərdə açıqlanmışdır.
Maliyyə aktivləri qlobal reytinq agentliyi (Fitch Ratings) tərəfindən verilən kredit reytinqləri üzrə
sviyyələrə ayrılır. Ən yüksək mümkün reytinq AAA-dir. İnvestisiya dərəcəli maliyyə aktivlərinin
reytinqi AAA – BBB arasında dəyişir. BBB-dən aşağı reytinqə malik olan maliyyə aktivləri
spekulyativ dərəcəli kimi təsnifləşdirilir.
Aşağıdakı cədvəldə 31 dekabr 2008-ci il tarixinə Bank tərəfindən saxlanılan maliyyə aktivlərinin
kredit reytinqləri təqdim olunur: