Environmental and Social Impact Assessment- appendix d construction Phase esmmp

CQBK –nin Az rbaycanda Geni l ndirilm si Layih si 
traf mühit  v  sosial sah y  t sirin qiym tl ndirilm si
  
Son variant 
 
traf Mühitin v  Sosial Sah nin  dar  edilm si v  Monitorinqi Plan
 
202 
 
G l c kd  Layih nin istismar m rh l si üçün s ciyy vi t lim proqram  v  T sadüfi tap nt lar 
proseduru i l nib haz rlayacaq.  
18.5.8 
mkanlar n Art r lmas  
M P-in t tbiqi Agentliyin v  M D N   RS ÜZR  PODRATÇININ n z r çarpacaq yard m n , 
c hdini, vaxt n  v  ehtiyatlar n  t l b edir. Layih nin t l bl ri vaxta r  olaraq bu t
kilatlar n 
normal istismar imkanlar n   a a bil r. CQBKG Layih si i çil rin t chiz edilm si v  laz mi 
l vazimat v  avadanl q al nmas , Layih   i l rinin yerin  yetirilm si üçün n qliyyat n, 
mühafiz nin, s hiyy   v  sosial-müdafi  obyektl rinin t mini vasit sil   q sa müdd t  rzind  
potensial n art r lmas n  qar s na m qs d qoymu dur. Layih  i l ri davam etdikc  
RK T 
lav  daha uzun müdd t  potensial n art r lmas   t dbirl rini n z rd n keçir c k. Bura, 
texniki seminarlar, t lim proqramlar , analitik avadanl q v /v  ya obyektl rin 
t kmill
dirilm si daxil ola bil r. H r hans  potensial n art r lmas   t dbirl ri Agentlik, 
PODRATÇI v  
RK T (m qs d uy un olaraq) aras nda raz la d r lacaq v  CQBKG 
layih sin  v  t
kilatlar n g l c kd  aparaca  i l r  t tbiq edil c k. 
18.6 Yoxlama 
v  Monitorinq 
18.6.1 
Monitorinq 
18.6.1.1 M d ni  rs Üzr  N zar tçil r 
Boru k m ri d hlizind   v  boru k m rinin obyektl ri il  ba l  dig r sah l rd  tikinti i l ri 
zaman  torpa n bütün da nt   i l rin  
RK T t r find n t yin olunan M d ni  rs üzr  
N zar tçil r (M N) t r find n n zar t olunacaq.  
 
Bu, “arxeoloji m qs dl r üçün apar lmayan ist nil n  m liyyatlar zaman  yerin  yetiril n 
r smi mü ahid   v  ara d rma proqram  kimi mü yy n olunur. Bu, arxeoloji yataqlara 
müdaxil  edilm si v  ya onlar n da d lmas  ehtimal olunan mü yy nl
mi  zona v  ya 
sah l rd  olacaq”. M N hesabat  v  t l b olunan arxivi t
kil edir (BMK, 1994-cü il).  
 
M N-nin m qs di: 
 
 Mümkün 
resurslar 
daxilind  tikinti i l rind n 
vv l mövcudlu u v   xüsusiyy ti 
mü yy n oluna bilm y n (v  ya laz mi d qiqlikl  mü yy n olunan) arxeoloji 
yataqlar n qeydl r   sas n qorunub saxlanmas na imkan verm k 
 Laz m g ldikd , t dqiq olunan material n da d lmas ndan  vv l, arxeoloji tap nt n n 
laz mi v  düzgün standarta uy un t mizl nm sin  köm k etm k üçün q sa 
mü ahid y  ayr lan resurslar n kifay t q d r olmad
n   M N-in bütün maraql  
t r fl r  çatd rmalar na imkan verm k.  
 
M N-nin m lum v  ya n z rd  tutulan yataqlar n qaz nt s   v  ya qorunmas  üzr   t l bl ri 
azaltmas  n z rd  tutulmur v  onun mümkün yataqlar n hiss l rl  qaz nt s   v  ya qorunub 
saxlanmas  üçün ist nil n t l bl ri d yi dirm si deyil, onlar  idar  etm si n z rd  tutulur. 
 
Boru x nd yinin qaz nt s ndan önc  Boru k m r d hlizinin haz rlanmas , tikinti prosesi, 
M rh l  1 v  2-d ki t dqiqatlar zaman  mü yy n olunmam   lav  arxeoloji resurslar n k
f 
olunmas na g tirib ç xar r. Bu v ziyy ti sistemli 
kild   n z r  almaq üçün M N-l r tikinti 
prosesi boyunca boru k m ri d hlizinin t mizl nm si (y ni, t mizl nm , torpa n üst qat n n 
umlanmas , hamarlanmas   v  s) v   x nd yin ç kilm si üzr  qruplar il  haz r olacaq. 
Onlar n m qs di arxeoloji tap nt lar  qeyri-arxeoloji anomaliyalardan f rql ndirm y   v  
h min tap nt lara dair ilkin m lumatlar  müvafiq Layih   i çi hey tin  çatd rma a yard m 
etm kl , t sadüfi arxeoloji tap nt lar n ilkin qiym tl ndirm sin  köm k etm kdir.  
 
Mümkün t sadüfi tap nt lar  qiym tl ndirm k v  onlar   n z r  almaq üçün mümkün olan 
vaxt t mizl m  üzr  briqadalar (t mizl m   ks r t sadüfi tap nt lar  ortaya ç xara bil c yi 
m liyyat olmaqla) v   x nd k ç km  briqadalar n n (x nd k ç km   k m r sah sind  
arxeoloji sah y  çox ciddi t sir ed  bil c k  m liyyat olmaqla) i l rinin gedi i aras nda 
yaranan m kan bo lu undan as l  olacaq. Arxeoloji c h td n a a dak   h ssas sah l rd  

---

CQBK –nin Az rbaycanda Geni l ndirilm si Layih si 
traf mühit  v  sosial sah y  t sirin qiym tl ndirilm si
  
Son variant 
 
traf Mühitin v  Sosial Sah nin  dar  edilm si v  Monitorinqi Plan
 
203 
 
t mizl m   v   x nd k ç km   m liyyatlar  aras nda daha geni  bo luq saxlan lmas na 
diqq t yetiril c k: M rh l  1-d  mü yy n olunmu   razil rd  bir yerd   c ml
m sin  
sas n t sadüfi tap nt lar n axtar l b tap lmas  üçün böyük potensial  olan sah l r. Daha 
geni  bo luq t sadüfi tap nt n  qiym tl ndirm y  v  m lumatlar n b rpas  v  ya  lav  t krar 
mar rutlar il  t sir azaltman  t tbiq etm y  daha çox vaxt verir. Bundan ba qa, tan nma v  
x nd k qaz lmas  aras ndak  vaxt bo lu u xüsusi  h miyy t  malik t sadüfi tap nt n  
qorumaq üçün laz m olan t dbirl ri h yata keçirm k v  layih l ndirm k üçün uy un 
olmad qda, prosedurlar üz rind   i   h min  lav  vaxtdan istifad y  imkan ver c k. Bu, 
M d niyy t v  Turizm Nazirliyinin nümay nd l ri il  dan
qlar prosesi zaman  podratç  il  
ayd nla d r lacaq. Tikintinin qrafikin   v  büdc nin planlamas na daxil edilm sin  
baxmayaraq, arxeoloji i l r yaln z tamamil  laz ml  olduqda, istifad  edil c k. 
 
Tikinti briqadas n n bir hiss sini t
kil ed c k M N-l r arxeoloji t sadüfi tap nt lar  mü yy n 
ed c k v  bu bar d  hesabat ver c k, laz m g l n sah y  xas laz mi cavab t dbirinin 
vaxt nda qiym tl ndirilm si v  formala d r lmas  üçün müvafiq Layih   i çi hey tin  (o 
cüml d n Layih nin irs üzr  müt x ssisl rin ) bu tap nt lar  çatd racaq. Tikintinin 
ba lanmas ndan 
vv l Layih  xüsusi yaz l  monitorinq v  mühafiz  protokollar n , o 
cüml d n Layih  qrupu v  müvafiq hökum t orqanlar  üçün bildiri   v  hesabat t l bl rini 
haz rlayacaq.  
 
H mçinin M rh l  2 v   M rh l  3 abid l ri üzr   i  zaman   t tbiq olunan bütün abid l rin 
mühafiz si t dbirl rinin icras n   v  effektivliyini yoxlamaq M N-in v zif sidir v  onlar bu 
m qs di yerin  yetirm k üçün abid l r üzr  laz mi ekspertizan  ça r r.  
 
M d ni  rs  t sirin azald lmas  i l rin  M N-l r v  laz m g ldikd  MdTN-nin nümay nd l ri 
t r find n n zar t olunacaq. M N-l r monitorinq prosesini  laq l ndir c k.  
 
Standartlar 
M d ni irs qrupu yaln z i l rin ba lanmas ndan  vv l haz rlanm  yaz l   v  raz la d r lm  
spesifikasiya il  idar  olunan m d ni irs  müdaxil ni h yata keçir c k. Spesifikasiya 
vv lc d n M M t r find n t sdiq olunur. 
 
Spesifikasiyan  haz rlayark n, m d ni irs qrupu i in m qs dini v  arxeoloji hesablamalar n 
boru k m ri Layih sinin inki af qrafikin   t sir etm si üçün yol veril n h ddi mü yy n 
ed c k. 
 
Spesifikasiya, sah  prosedurlar   v  resurslar il  ba l  laz mi mümkün t dbirl rin daxil 
edilm si ehtiyac n   n z r  alacaq. Mümkün t dbirl r müdd tsiz olmamal , lakin ayr ca 
olaraq düzgün göst rilm li, sah nin  vv lki bilikl rini, fiziki kontekstini v   m d ni irs  
müdaxil nin ba l ca m qs dl rini  ks etdir c k.   briqadalar  mümkün t dbirl rin sonrak  
icras n   trafl   sasland rmaq mövqeyi tutacaq. 
 
Spesifikasiya, i  ba lamazdan  vv l bütün müvafiq t r fl r il  raz la d r lacaq. Bütün i l r 
raz la d r lm  spesifikasiyalara uy un olacaq.  st nil n d yi iklikl r bütün müvafiq t r fl r 
il  yaz l  
kild  raz la d r lacaq. 
 
R smi qeydl rd n v  i
 uy un v r ql rd n istifad  etm kl , bütün i l r üzr  tam v  d qiq 
qeydl r (uy un olaraq yaz l , qrafik, elektron v  foto
kil) apar lacaq. 
 
stifad  olunan qeydiyyat sistemi Layih nin t l bl rin  uy un sistem olacaq v  müvafiq 
t r fl r, o cüml d n arxivi q bul ed n orqan il  raz la d r lacaq. 
 
Q sa mü ahid  zaman  istifad  olunan qeyd  alma sistemi v   m lumat standartlar  boru 
k m ri d hlizind  arxeoloji t sir azaltma t dbirl rin   c lb olunmu  bütün dig r i  
briqadalar n n normalar  il  uy un olacaq (BMK, 1994-cü il).  
 

---