Erməni xəyanəti
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
61 - Bəy, baĢına pırlanım, bu uĢağa hayıpım gəlir, azıb eyləyər, aparıb ötürüm. Soltan bəy deyir: - KeĢiĢ, gəl keç. Bir azdan əsgərlər xəbər gətirirlər ki, Andronik keĢiĢi öldürüb paltarlarını geyinib aradan çıxıb. Gedək onu tutaq gətirək. Soltan bəy üzünü onlara tutub: - Əzizlərim, Türkiyədə türklər onun qulağını kəsiblər. Burada da mənim qılçımın arasından keçib. O, bir daha Azərbaycana qayıtmayacaq. Doğrudan da, elə olur. Soyqırımı Azərbaycan xalqına böyük siyasi, maddi və mənəvi Zərbələr vurmuĢdur. Bütövlükdə, XX əsr ərzində 2 milyona yaxın azərbaycanlı deportasiya və soyqırımı siyasətinin ağır nəticəhrini öz üzərində hiss etmiĢdir... Bu hadisələri, onların dərslərini unutmağa bizim haqqımız yoxdur. Tarixi yaddaĢsızlıq və unutqanlıq xalqımıza baha baĢa gələ bilər. Azərbaycanlılara qarĢı zaman-zaman törədilən bu ağır cinayətləri unutmamaq, böyüyən nəsli bədxah qüvvələrə və onların məkrli niyyətlərinə qarĢı ayıq-sayıqlıq ruhunda tərbiyə etmək mühüm vəzifədir. Dünya ictimai fikrinə ermənilərin məkrli siyasətini, azərbaycanlıların erməni tərəfindən soyqırıma məruz qalmalarını çatdırmaq üçün ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin 26 mart 1998-ci ildə imzaladığı fərman təqdirəlayiqdir. Həmin fərmanda “31 Mart Azərbaycanlıların soyqırımı günü” kimi qeyd olunur. Bu gün vəzifəsindən, siyasi mənsubiyyətindən asılı olmayaraq hər bir azərbaycanlı, hər bir vətən övladı ermənilərin xəbis niyyətlərini, ortaya atdıqları yöndəmsiz, sərsəm planları ifĢa etməli, Azərbaycan xalqının haqq səsinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması üçün əlindən gələni əsirgəməməlidir. Əvəz Mahmud Lələdağ 1918-ci ilin mart ayından etibarən əksinqilabi mübarizə Ģüarı altında Bakı Kommunası tərəfindən ümumən Bakı quberniyasını azərbaycanlılardan təmizləmək məqsədi həyata keçirilməyə baĢlandı. Azərbaycanlıların soyqırımı Bakı, ġamaxı, Quba qəzalarında, Qarabağda, Zəngəzurda, Naxçıvanda, Zəngilanda və Azərbaycanın baĢqa bölgələrində xüsusi qəddarlıqla həyata keçirilmiĢdir. Bu ərazilərdə dinc əhali kütləvi surətdə qətlə yetirilmiĢ, kəndlər yandırılmıĢ, milli mədəniyyət abidələri dağıdılıb məhv edilmiĢdir. Heydər ƏLİYEV “Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanı”ndan 26 mart 1998-ci il 62 ġAMAXININ QƏTLĠAMI Jurnalist Famil Abbasovun qeydləri. Hər əsrdə ġamaxının qismətinə bir dəhĢətli, dağıdıcı zəlzələ düĢüb. ġamaxı, ətraf kəndlər viranəyə çevrilib, yerlə yeksan olub. Hətta bu müsibətlər eldə məsələ dönüb – “ġamaxı batan kimi...” Ancaq ġamaxı həmiĢə fələyin gərdiĢinə mərdanəliklə sinə gərib, xarabalıqlar arasından yenidən düzəlib, əvvəlkindən də qəddi-qamətli olub, qüruru, əzəməti ilə qibtə doğurub. 1670-ci ildə ġamaxıya gəlmiĢ Hollandiya səyyahı Yan Streys heyrətlə yazırdı: “Məni ən çox təəccübləndirən budur ki, Ģəhər əsasına qədər dağılmasından və adamsız qalmasından heç üç il də keçmədiyi halda yenidən bərpa olunmuĢdur... 1667-ci il zəlzələsi kimi güclü zəlzələ hələ heç kimin yadına gəlmir. Əvvəlcə çox güclü olan bu zəlzələ düz üç ay davam etmiĢdir. HesablamıĢlar ki, bu dəhĢətli dağıntı zamanı qadınlar, uĢaqlar, nökərlər nəzərə alınmazsa, Ģübhəsiz 80 min nəfərdən çox silah oynatmağa qadir kiĢi həlak olmuĢdur”. Bəli, bu ġamaxıdı. Tarixlər boyu mərhumiyyətlər görən, ancaq həmiĢə baĢını dik tutan, qürurunu pozmayan, təbiətin qəzəbinə tuĢ gələndə belə ilk növbədə əli silah tutan, qeyrətinin, Ģərəfinin müdafiəçisi olan oğullarının hesabını aparan ġamaxı... 1918-ci ilin martı isə özgə bir müsibət idi. ġamaxılılar ocaqlarının baĢında isti yer verdikləri ermənilərin fitnə-fəsadı, məkri qarĢısında naəlac qalmıĢdılar. 1902-ci ilin dəhĢətli zəlzələsinin dağıntılarından, ölüm-itimindən özünə gəlməyə macal tapmamıĢ yeni bir müsibətə düçar olmuĢdular. O müdhiĢ günlərdə ġamaxı məĢhər ayağındaydı. Tarixin bütün sınaqlarından mərdanə çıxan bu qədim diyar namərd körpüsündəydi. Az sonra S.ġaumyan V.Ġ.Leninə müjdə teleqramı vuracaq ki, “1918-ci ilin yazında Bakı proletariatının yardımı və zəhmətkeĢlərin fəal iĢtirakı ilə ġamaxı sovet Ģəhərinə çevrildi”. Bəs həqiqətdə ġamaxıda nə baĢ vermiĢdi? Suala cavab tapmaq üçün Mərkəzi Dövlət Arxivində saxlanılan sənədlərə müraciət edəcəyik. Ġttihamçı arxiv materialları olacaq... 1918-ci ilin yazında bolĢeviklər Bakını az qala baĢdan-baĢa hərbi kazarmaya çevirmiĢdilər. Milliyyətcə erməni olan T.N.Korqanovun sədrlik etdiyi Qafqaz Hərbi Ġnqilab Komitəsi Bakıda yerləĢirdi. Qırmızı qvardiya və Xəzər donanması Bakı Sovetinə tabe idi. Cəbhədən qayıdan 8 min erməni əsgərini burada saxlatdıran S.ġaumyan 20 minlik bir orduya malik idi. Bu ordu artıq qısa müddətdə Azərbaycan paytaxtında kütləvi qırğınlar, talanlar törətməkdə ad çıxarmıĢdı, 13 mindən çox günahsız azərbaycanlını qətlə yetirmiĢdi. Ancaq ġaumyanla Bakı qarnizonunun rəisi Bağdasar Avakyanın məqsədi bütünlükdə Azərbaycanı qan gölündə boğmaq idi və onlar Amazaspın komandanlığı altında bir erməni qoĢun birləĢməsinin Quba, Lalayevin komandanlığı altında digər bir erməni birləĢməsinin ġamaxı istiqamətinə göndərilməsi barədə əmr verdilər... Xarici iĢlər naziri M.Hacınskinin Azərbaycan hökumətinə 15 iyul 1918-ci il tarixli məruzəsindən: Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|